Πόρισμα-φωτιά για τις σήραγγες της Εγνατίας οδού στη Δυτική Μακεδονία – Κάνει λόγο για κίνδυνο «κατασκευαστικών ελλείψεων» και για «επιστροφή κοινοτικών κονδυλίων»
Πόρισμα-καταπέλτη της Αρχής Καταπολέμησης της Διαφθοράς του υπουργείου Δικαιοσύνης έχει στα χέρια του ο εισαγγελέας αντιμετώπισης εγκλημάτων διαφθοράς Θεσσαλονίκης, για το σκάνδαλο με τις υπερκοστολογήσεις-μαμούθ στην κατασκευή των σηράγγων της Εγνατίας οδού στη Δυτική Μακεδονία.
Αυτό που προκαλεί έντονη ανησυχία είναι ότι στο πόρισμα διαπιστώνονται ακόμη και υποψίες κατασκευαστικών προβλημάτων σε σήραγγες και γέφυρες του μεγαλύτερου αυτοκινητόδρομου της χώρας, που μπορούν να τον καταστήσουν επικίνδυνο, γι’ αυτό η Αρχή προτείνει τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης για την κατάσταση του έργου!
Το σκάνδαλο με τις σήραγγες της Εγνατίας οδού στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας ερευνάται από τον εισαγγελέα διαφθοράς Θεσσαλονίκης, αντεισαγγελέα εφετών Αχιλλέα Ζήση, μετά τη μήνυση που κατέθεσε η προηγούμενη διοίκηση της Εγνατίας Οδού ΑΕ. Συγκεκριμένα, εξετάζονται οι συνθήκες κάτω από τις οποίες οι κατασκευές πληρώθηκαν κατά 76 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον από τα προϋπολογισθέντα, επειδή μετά την ολοκλήρωση των έργων οι κατηγορίες κατασκευής των σηράγγων άλλαξαν. Την υπόθεση εξετάζουν ήδη μέλη της οικονομικής αστυνομίας.
Τα όσα έχουν καταγγελθεί επιβεβαιώνονται από το πόρισμα της Αρχής Καταπολέμησης της Διαφθοράς, που αποκαλύπτει η «ΜτΚ». Η έρευνα ξεκίνησε ύστερα από πρωτοβουλία του τότε αναπληρωτή υπουργού Υποδομών και σημερινού υπουργού Χρήστου Σπίρτζη τον Ιούλιο του 2015, ενώ το πόρισμα παραδόθηκε στις εισαγγελικές αρχές της Θεσσαλονίκης μόλις την περασμένη εβδομάδα.
Τα συμπεράσματα του πορίσματος για τις ευθύνες των υπηρεσιακών παραγόντων που υπέγραψαν να πληρωθούν οι τεράστιες διαφορές από τις κατασκευές καίνε όσους ενεπλάκησαν με την υπόθεση των σηράγγων. Ας σημειωθεί ότι η υπόθεση αυτή αναδείχτηκε όταν η κατασκευάστρια εταιρία ΑΤΤΙΚΑΤ προσέφυγε στα δικαστήρια, προκειμένου και τυπικά να γίνουν δεκτές οι προσφυγές για τα επιπλέον ποσά. Την ώρα μάλιστα που οι διοικήσεις της Εγνατίας Οδού ΑΕ θεωρούσαν τα χρήματα αυτά χαμένη υπόθεση, με αντίστοιχες συμβουλές και της νομικής υπηρεσίας, εκδόθηκε η πρώτη απόφαση του εφετείου Δυτικής Μακεδονίας, που απορρίπτει την προσφυγή για 32,5 εκατομμύρια ευρώ που «καταβλήθηκαν αχρεωστήτως» στους κατασκευαστές. Ήταν η πρώτη απόφαση που δικαίωσε την Εγνατία Οδό και άνοιξε τον δρόμο για επιστροφή χρημάτων.
Έλλειψη υπογραφών στις οριστικές αναλυτικές επιμετρήσεις, διαφορές στην ποσότητα των εργασιών, διπλά ημερολόγια εργασιών, ανυπόγραφα ημερολόγια και φύλλα ημερολογίων που μπήκαν… ένθετα στα αριθμημένα, αλλά και απουσία πρωτοκόλλου εκσκαφών σηράγγων, είναι μερικές από τις… ελλείψεις που βρήκε η Αρχή Καταπολέμησης της Διαφθοράς, όπως περιγράφεται στο πολυσέλιδο πόρισμά της. Μάλιστα μεταξύ των ευρημάτων γίνεται λόγος για «πληρωμή εργασιών με νέες τιμές, σαν νέες εργασίες. Δηλαδή εντοπίστηκαν διπλοπληρωμές εργασιών», αναφέρεται.
“Κατασκευαστικές ατέλειες”
Αυτό που τρομάζει πλέον τους υπευθύνους του υπουργείου Υποδομών, οι οποίοι επίσης πήραν στα χέρια τους το πόρισμα-φωτιά της Αρχής Διαφθοράς, είναι οι επισημάνσεις περί κατασκευαστικών ελλείψεων σε δύο μεγάλα τμήματα έργων στο πεδίο Παναγιάς – Γρεβενών και αφορούν το ένα πέντε σήραγγες και δύο χαραδρογέφυρες και το δεύτερο δύο σήραγγες, μία κοιλαδογέφυρα και δύο γέφυρες.
«Η Επιτροπή Προσωρινής Παραλαβής, που διαπίστωσε την έλλειψη τελικής αξιολόγησης του προβλήματος σκυροδέτησης βάθρων γέφυρας σύμφωνα με αυτά που αναφέρονται στο πρωτόκολλο και με δεδομένη τη σημασία της συγκεκριμένης κατασκευής, θα έπρεπε να ζητήσει από την προϊσταμένη αρχή τη διακοπή της διαδικασίας και την αναβολή της παραλαβής, προκειμένου να υποβληθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία αξιολόγησης του προβλήματος. Παρά τις συγκεκριμένες παρατηρήσεις της Επιτροπής, η προϊσταμένη αρχή προχώρησε στην έγκριση του πρωτοκόλλου αναλαμβάνοντας την ευθύνη αποκατάστασης των πλημμελειών και ειδικότερα περιβαλλοντικών θεμάτων, που πιθανώς εκκρεμεί μέχρι σήμερα».
Αυτό το συμπέρασμα, στο οποίο καταλήγουν οι ερευνητές της Αρχής Καταπολέμησης της Διαφθοράς και περιλαμβάνεται στο πόρισμα, έχει κινητοποιήσει τις υπηρεσίες, καθώς θεωρούν πως δημιουργούνται ακόμη και ζητήματα στατικότητας γεφυρών και σηράγγων, σε περίπτωση που δεν έχουν υλοποιηθεί τα έργα όπως προβλέφθηκαν.
Δεν είναι τυχαίο ότι στις προτάσεις που υποβάλλει η επιτροπή, εκτός της διενέργειας Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης για τις ευθύνες των υπαλλήλων και διοικούντων της Εγνατίας Οδού την περίοδο των κατασκευών, είναι και ο επανέλεγχος του έργου: «Να εξεταστεί το ενδεχόμενο να ανατεθεί σε ανεξάρτητη ελεγκτική αρχή ή εταιρεία η σύνταξη σχετικής έκθεσης πραγματογνωμοσύνης που να αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση του έργου και τα τυχόν ελαττώματά του».
Άλλωστε επισημαίνεται ακόμη η απουσία πρωτοκόλλων χαρακτηρισμού εκσκαφών σηράγγων, γεγονός που συσκοτίζει την ποιότητα των κατασκευών.
Ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιστραφούν οι ενισχύσεις
Εκτός των προβλημάτων που αναδεικνύονται διαρκώς στο οικονομικό σκάνδαλο της κατασκευής των σηράγγων της Εγνατίας οδού στη Δυτική Μακεδονία από κάθε υπηρεσία που προχωρά σε έλεγχο της υπόθεσης, η Αρχή Καταπολέμησης Διαφθοράς στο πόρισμά της αναφέρει ότι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος επιστροφής κονδυλίων στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς καταβλήθηκαν επιπλέον των προβλέψεων του έργου.
Στο πολυσέλιδο πόρισμα, που υπογράφουν δύο επιθεωρητές της Αρχής, αναφέρονται οι επιπτώσεις από την αλλαγή των δεδομένων του έργου και συγκεκριμένα από την καταβολή επιπλέον 76 εκατομμυρίων ευρώ, με βάση τον ανακεφαλαιωτικό πίνακα των έργων που θεωρείται ύποπτος. Στον πίνακα αυτόν οι κατασκευές έχουν αλλάξει κατηγορία, επομένως και κόστος.
Οι επιπτώσεις από την έγκριση και την καταβολή των χρημάτων αυτών είναι η σύνταξη δύο αρνητικών λογαριασμών 32,5 και 43,7 εκατομμυρίων ευρώ, που έχουν ήδη καταβληθεί στον κατασκευαστή, «η εμπλοκή της διαδικασία κλεισίματος του Γ’ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης», από το οποίο χρηματοδοτήθηκε το έργο, και ο κίνδυνος «επιστροφής αναλογούσας κοινοτικής συμμετοχής στο συγκεκριμένο ποσό», όπως αναφέρεται στο πόρισμα. Μάλιστα σημειώνεται η εξαιρετικά δυσχερής θέση της χώρας μας σε περίπτωση επιστροφής των χρημάτων από τους αρνητικούς λογαριασμούς «από τους εξαιρετικά περιορισμένους εθνικούς πόρους», όπως ακριβώς αναφέρεται.
Πάντως το δικαστικό σίριαλ με το οικονομικό σκάνδαλο των κατασκευών στην Εγνατία αναμένεται να έχει πολλά επεισόδια. Το τελευταίο διαδραματίστηκε στην αίθουσα του μονομελούς πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, το οποίο επικύρωσε πρόσφατη απόφαση της διοίκησης της Εγνατίας Οδού να βάλει στον «πάγο» τον επικεφαλής της νομικής υπηρεσίας της εταιρείας. Στο επόμενο διάστημα αναμένεται η Εγνατία Οδός ΑΕ να προχωρήσει σε αγωγές κατά προσώπων για την επιστροφή των χρημάτων που χάθηκαν, ενώ πρόκειται να εκδικαστεί και η δεύτερη -και μεγαλύτερη- προσφυγή της εταιρείας ΑΤΤΙΚΑΤ, για να διεκδικήσει τα χρήματα που ήδη έχει πληρωθεί για το δεύτερο μέρος των έργων στις σήραγγες.
Του Κώστα Καντούρη
