Υπήρχαν πολλές αφορμές για να συναντήσουμε τον Δρα Πάνο Βλάχο. Κατ’ αρχάς, είναι ο πρώτος Ελληνας πρόεδρος του Κολλεγίου Ανατόλια στα 130 χρόνια ιστορίας του μεγαλύτερου ιδιωτικού εκπαιδευτικού οργανισμού στη Βόρεια Ελλάδα. Η ανάδειξή του στην κορυφαία θέση της ιεραρχίας συμπίπτει, όχι τυχαία, με μια περίοδο αυξημένης εξωστρέφειας που μας υποχρεώνει να στρέψουμε την προσοχή μας στο σημαντικό αυτό σχολείο, που ιδρύθηκε το 1886 στη Μερζιφούντα του Πόντου από Αμερικανούς ιεραποστόλους.
Επιστέγασμα της όλο και πιο δυναμικής παρουσίας του Ανατόλια στην εκπαιδευτική ζωή της χώρας, η τιμητική του επιλογή από το διεθνούς φήμης αμερικανικό Πανεπιστήμιο Johns Hopkins για να ιδρυθεί στην Ελλάδα Κέντρο για Χαρισματικά – Ταλαντούχα Παιδιά / Center for Talented Youth (CTY). Το Κέντρο, που ιδρύθηκε χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, προσφέρει καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά με εξαιρετικές ακαδημαϊκές ικανότητες και μεγάλη αγάπη για τη μάθηση, όπως και σημαντικό αριθμό υποτροφιών για παιδιά με περιορισμένα οικονομικά μέσα.
Για το Κέντρο, αλλά και για πολλά άλλα, μιλήσαμε με τον κ. Πάνο Βλάχο, ο οποίος είχε την καλοσύνη να μας υποδεχθεί στο γραφείο του, στον πρώτο όροφο του κτιρίου Stephens, ένα από τα ιστορικά κτίσματα του αχανούς campus του Κολλεγίου.
Σε τι διαφέρει, αν διαφέρει, το Ανατόλια από άλλα σχολεία αυτού του επιπέδου;
Διαχρονικά, από την ίδρυσή του το 1886, το Κολλέγιο Ανατόλια έχει ως αποστολή την εκπαιδευτική καινοτομία, την αριστεία και την κοινωνική προσφορά. Ο σκοπός του δεν είναι απλώς και μόνο να προσφέρει γνώσεις στους μαθητές του, αλλά να τους βοηθήσει να καλλιεργήσουν αξίες και αρετές, ώστε να ζήσουν μια ισορροπημένη ζωή προσφέροντας ταυτόχρονα στην κοινωνία. Αυτό που μας διαφοροποιεί είναι η φιλοσοφία μας: ότι θέλουμε να είμαστε ένα καινοτόμο σχολείο, που δίνει παράλληλα σε παιδιά με περιορισμένα οικονομικά μέσα την πρόσβαση σε μια εκπαίδευση πολύ υψηλού επιπέδου.
Είστε ο πρώτος Ελληνας πρόεδρος του Κολλεγίου. Τι σημαίνει αυτό για το σχολείο και τι ευθύνες συνεπάγονται για εσάς τον ίδιο;
Η επιλογή του προέδρου του Κολλεγίου Ανατόλια από το σώμα των εφόρων γίνεται με μια πολύ δομημένη διαδικασία, που διαρκεί περίπου ένα έτος. Η τιμή να επιλεγώ ως 12ος πρόεδρος στα 130 χρόνια της ιστορίας του Ανατόλια είναι μεγάλη και δεν σας κρύβω ότι αισθάνομαι το βάρος της ευθύνης. Το γεγονός ότι είμαι ο πρώτος Ελληνας πρόεδρος δεν συνδέεται με κάποια αλλαγή στην αποστολή του ιδρύματός μας, που συνεχίζει να αποτελεί μια γέφυρα ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ελλάδα, προσφέροντας στην Ελλάδα εκπαιδευτικά προγράμματα που βασίζονται στα καλύτερα στοιχεία του αμερικανικού και του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Ποιο είναι το κοινωνικό «μείγμα» της σύνθεσης των μαθητών του σχολείου; Και πώς καταφέρνετε να συγκρατείτε τα δίδακτρα στα σημερινά επίπεδα;
Το πρόγραμμα υποτροφιών έχει αλλάξει σημαντικά τη δημογραφία του σχολείου. Οι υποτροφίες και τα προγράμματα οικονομικής βοήθειας έχουν διευκολύνει μαθητές και σπουδαστές από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι οι υποτροφίες μας δεν είναι εκπτώσεις στα δίδακτρα, αλλά προέρχονται από τη διαχείριση ενός κληροδοτήματος στις ΗΠΑ και τη γενναιοδωρία ιδιωτών και οργανισμών. Η διαχείριση του κληροδοτήματος γίνεται με συστηματικό και δομημένο τρόπο, ώστε να εξασφαλιστούν οι πόροι για τις υποτροφίες, με συνέπεια προς τις επιθυμίες των δωρητών. Είναι εντυπωσιακό ότι σήμερα το 1/4 των μαθητών και φοιτητών μας λαμβάνουν κάποιου είδους υποτροφία ή οικονομική βοήθεια. Το πρόγραμμα υπάρχει από τα χρόνια της Μερζιφούντας και μέχρι σήμερα έχει προσφέρει υποτροφίες σε περισσότερους από 1.000 μαθητές και μαθήτριες.
Στην Αθήνα υπάρχει η αίσθηση ότι ένα αμερικανικό κολλέγιο απευθύνεται αποκλειστικά στην οικονομική ελίτ της πόλης. Αν αυτό συμβαίνει, εν μέρει έστω, και για το Ανατόλια, υπάρχει ο κίνδυνος για τους μαθητές να αναπτύξουν συμπεριφορά που θα τους αποξενώνει από την κοινωνική πραγματικότητα της Θεσσαλονίκης και τελικά της χώρας;
Αν ως σχολείο δεν κάναμε ό,τι κάνουμε, θα έλεγα πως αυτός ο κίνδυνος θα υπήρχε. Οι μαθητές μας δεν είναι «περιχαρακωμένοι» στο campus του Κολλεγίου. Κατ’ αρχάς έρχονται σε επαφή, επικοινωνία, συνεργασία και αλληλεπίδραση με παιδιά από δημόσια και ιδιωτικά σχολεία της Ελλάδας και του εξωτερικού. Το Κολλέγιο Ανατόλια πολύ συχνά κατακλύζεται από μαθητές άλλων σχολείων, οι οποίοι συμμετέχουν στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες που διοργανώνουμε, όπως: τα προγράμματα του Κέντρου STEM, το Μαθητικό Συνέδριο Επιστήμης και Τεχνολογίας, ο Διαγωνισμός Μαθηματικής και Λογικής Σκέψης, το Μοντέλο Ηνωμένων Εθνών, οι Διαγωνισμοί Forensics στην αγγλική και την ελληνική γλώσσα, αθλητικά τουρνουά όπως το Aegean Tournament κ.ά.
Ταυτόχρονα, έχουμε δομήσει ένα πολύπτυχο πρόγραμμα δράσεων κοινωνικής ευθύνης, κοινωνικής προσφοράς και εθελοντισμού. Κάθε χρόνο οργανώνονται και συντονίζονται δεκάδες δράσεις: από συγκεντρώσεις τροφίμων μέχρι εθελοντική εργασία σε νοσοκομεία, εκκλησίες, ιδρύματα, σχολεία κ.λπ. Την περασμένη χρονιά, 1.000 μαθητές των τριών εκπαιδευτικών βαθμίδων προσέφεραν 30.000 ώρες εθελοντικής εργασίας υποστηρίζοντας το έργο 30 κοινωφελών οργανώσεων. Στο πρόγραμμα του Διεθνούς Απολυτηρίου – ΙΒ, που καλύπτει τη Β΄ και τη Γ΄ τάξη του Λυκείου, κάθε μαθητής προσφέρει 150 ώρες εθελοντικής κοινωνικής εργασίας στα δύο χρόνια των σπουδών του.
Κάθε χρόνο 300 φοιτητές από πανεπιστήμια των ΗΠΑ φοιτούν για ένα τετράμηνο στο ACT και προσφέρουν χιλιάδες πολύτιμες ώρες εθελοντικής εργασίας όπου υπάρχει ανάγκη. Ειδικά αυτήν τη χρονιά, η κινητοποίησή μας ήταν άμεση για να παράσχουμε βοήθεια στους πρόσφυγες, με συγκεντρώσεις τροφίμων, ειδών πρώτης ανάγκης, προσφορά ιατρικοφαρμακευτικού υλικού και εθελοντική εργασία. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, με την εισαγωγή ενός καινοτόμου εκπαιδευτικού πλαισίου, του MYP (Middle Years Program), στο Γυμνάσιο προχωρήσαμε στην οργανωμένη και μεθοδική διδασκαλία της κοινωνικής προσφοράς με το πρόγραμμα Service as Action. Τα παιδιά μαθαίνουν, στη θεωρία και στην πράξη, τι σημαίνει να είναι υπεύθυνοι και ενεργοί πολίτες, να αντιλαμβάνονται την αδικία και να αντιδρούν σε αυτήν.
Γιατί το Johns Hopkins επέλεξε το Ανατόλια για το πρόγραμμα του Κέντρου για Χαρισματικά – Ταλαντούχα Παιδιά και όχι ένα άλλο σχολείο;
Η αρχική πρόθεση ήταν να προσφερθούν υποτροφίες από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος σε ταλαντούχα και χαρισματικά παιδιά της Ελλάδας, για να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα στις ΗΠΑ. Στην πορεία, προέκυψε η διερεύνηση της δυνατότητας να λειτουργήσει το Κέντρο στην Ελλάδα. Ηταν, λοιπόν, μεγάλη τιμή και χαρά για εμάς όταν πληροφορηθήκαμε ότι επέλεξαν το Κολλέγιο Ανατόλια για τη λειτουργία του CTY Greece. Οπως μας είπαν, πείσαμε με τη διάθεση, την αφοσίωση, την αγάπη μας για την καινοτομία, τους ανθρώπους μας αλλά και τη φιλοσοφία μας. Χαιρόμαστε ιδιαίτερα, γιατί η επιλογή αυτή δεν δίνει αξία μόνο στον εκπαιδευτικό μας οργανισμό, αλλά και στην Ελλάδα.
Τι ευθύνη έχει, κατά τη γνώμη σας, η εκπαίδευση για τη σημερινή κατάσταση στη χώρα;
Πιστεύω ακράδαντα ότι η παιδεία καθορίζει και το μέλλον μιας χώρας. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι αρκετά περιοριστικό και δεν δίνει έμφαση στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας στους νέους, ώστε να μπορούν να στέκονται με κριτική και δημιουργική διάθεση απέναντι στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Είναι απαραίτητο να ακολουθηθεί μια άλλη κατεύθυνση, που θα δίνει περισσότερη αυτονομία στους εκπαιδευτικούς, στα σχολεία και στα πανεπιστήμια, ώστε σταδιακά να απομακρυνθούμε από νοοτροπίες και πρακτικές που έχουν ταλανίσει τη χώρα μας.
Πώς φαντάζεστε το Ανατόλια σε 10 χρόνια από σήμερα;
Το Κολλέγιο Ανατόλια τα τελευταία δύσκολα χρόνια της κρίσης επένδυσε σε νέες παιδαγωγικές προσεγγίσεις και νέα προγράμματα, δίνοντας την ευκαιρία σε χιλιάδες νέους ανθρώπους, ανεξαρτήτως οικονομικής δυνατότητας, να έχουν πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση, να ανοίξουν τους ορίζοντές τους και να γίνουν ενεργοί πολίτες. Είμαι βέβαιος ότι το έργο αυτό όχι μόνο θα συνεχιστεί, αλλά και θα ενδυναμωθεί τις επόμενες δεκαετίες χάρη στην αφοσίωση των ανθρώπων και των οργανισμών που στηρίζουν το Ανατόλια. ≠
Tι πρέπει να ξέρετε
➽ Το Κολλέγιο Ανατόλια ιδρύθηκε το 1886 στη Μερζιφούντα του Πόντου και το 1924 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη.
➽ Εχει παρουσία και στις τρεις ακαδημαϊκές βαθμίδες: τo Anatolia Elementary School (Προνήπια – 6η Δημοτικού), το Anatolia High School (Γυμνάσιο – Λύκειο – ΙΒDP) και το ACT – American College of Thessaloniki, που προσφέρει πτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα.
➽ Από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης του Κολλεγίου μέχρι σήμερα λειτουργεί οικοτροφείο για τους μαθητές.
➽ Διατηρεί ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα υποτροφιών στην Ελλάδα. Μόνο για τη χρονιά 2014-2015 απονεμήθηκαν 177 υποτροφίες, ενώ 235 μαθητές και φοιτητές έλαβαν οικονομική βοήθεια.
➽ Από το 2013 στο Κολλέγιο Ανατόλια λειτουργεί το Κέντρο για Χαρισματικά – Ταλαντούχα Παιδιά/ Center for Talented Youth (CTY) Greece, σε συνεργασία με το διεθνούς φήμης Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Το Κέντρο, που ιδρύθηκε χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, προσφέρει καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά με εξαιρετικές ακαδημαϊκές ικανότητες και μεγάλη αγάπη για τη μάθηση, όπως και σημαντικό αριθμό υποτροφιών για παιδιά με περιορισμένα οικονομικά μέσα.
➽ Κάθε χρόνο έχει υπολογιστεί πως στο Κολλέγιο Ανατόλια 1.000 μαθητές όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων προσφέρουν 30.000 ώρες εθελοντικής εργασίας, υποστηρίζοντας το έργο 30 κοινωφελών οργανώσεων.
