72 χρόνια έχουν περάσει από την αποφράδα εκείνη μέρα της 5ης Απριλίου 1944 κατά την οποία τα ανθρωπόμορφα τέρατα των ναζί με τη συνδρομή των ύπουλων κομιτατζήδων κατέσφαξαν με σατανική μανία 280 αθώα γυναικόπαιδα και έσβησαν μία ολόκληρη πόλη – σημείο αναφοράς στις τέχνες, το εμπόριο και τον πολιτισμό της Δυτικής Μακεδονίας.
Από τότε κάθε χρόνο η ίδια κουβέντα, ο ίδιος προβληματισμός: Οι Γερμανοί έκαψαν την Κλεισούρα επειδή τους προκάλεσαν οι αντάρτες, ατιμάζοντας και κακοποιώντας τα πτώματα των ναζί που έπεσαν στην μεταξύ τους μάχη; Διαβάστε πρώτα την περιγραφή ενός αντικομουνιστή ιστορικού συγγραφέα του Εμμ. Θ. Γρηγορίου (που περιέλαβε σε σχετικό του βιβλίου ο Πάνος Κρίκης) και συνδυάστε το με την αποκλειστική ιστορική μαρτυρία του Νίκου Δόλλα, ενός επιζώντος της σφαγής της Κλεισούρας. Τη μαρτυρία του κ. Δόλλα, για πρώτη φορά δημοσιεύει το oladeka.com. Δείτε τι έχει εκμυστερευτεί ένας αγροφύλακας – διμοιρίτης τότε, ο «Μπαρμπα Σταύρος από τη γειτονική Βέργα» ο οποίος βρέθηκε στο Νταούλι και είδε τα πτώματα των ναζί λίγο μετά τον θάνατο τους που προήλθε από την συμπλοκή με τους αντιστασιακούς. Ο «Μπαρμπα Σταύρος» ανέφερε όσα θα ακούσετε στον κ. Δόλλα όταν συνομίλησαν λίγα χρόνια αργότερα:
Το κείμενο του Γρηγορίου μέσα από το βιβλίο του Πάνου Κρίκη:
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ
«Το τυφλό πάθος, ο φανατισμός, το μίσος, ο στείρος αντικομμουνισμός και η αντιστασιακή υστερία διαστρεβλώνουν και παραποιούν την ΑΛΗΘΕΙΑ».
«Ο Δοσιλογισμός, η ατιμία, οι κληρονομικές προδοτικές ενοχές, η έλλειψη χρηστότητας και ακεραιότητας, η έλλειψη ηθικών αναστολών και η ηθική κατάπτωση του ατόμου, το οδηγούν ακόμα και στην Εθνική εξαθλίωση και τον κατήφορο».
ΠΑΝΟΣ ΚΡΙΚΗΣ
Ο ΕΜΜ. Θ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ένας ιστορικός και συγγραφέας με έντονα αντικομμουνιστικά και αντιΕΑΜικά συναισθήματα, στο έπακρο εχθρικός προς την ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση, περιγράφει ως εξής το χρονικό της μάχης της Κλεισούρας και το ολοκαύτωμά της.
«Και η φοβερή αιματηρή τραγωδία που έγραψεν ο βούλγαρος με το μαχαίρι του εις την Δυτικήν Μακεδονίαν τέσσερα ολόκληρα χρόνια, κλείνει με την σφαγήν της Κλεισούρας, την 5ην Απριλίου 1944. Είναι ο αιματωμένος επίλογος του ελληνικού δράματος εις τα ιερά χώματα της βορειοδυτικής Ελλάδος. Είναι η αποκορύφωσις της ναζιστικής θηριωδίας και της βουλγαρικής εγκληματικότητος, εις την κωμόπολιν αυτήν, μαζί ηνωμέναι, που θα υψώνεται ως μνημείον αθάνατον κι’ αιώνιον του εθνικού μαρτυρίου του Ελληνισμού από τον βουλγαρισμόν. Βούλγαροι και γερμανοί την επέρασαν από λουτρόν αίματος. Την μετέβαλον εις στάκτην. Την άπλωσαν εις νεκροταφείον Βούλγαροι και γερμανοί μαζί. Δεν ήσαν άνθρωποι. Δεν ήσαν στρατιώται. Είσαν κολάσματα της γης, που από την μαύρην ψυχήν των εσκορπίζετο ο θάνατος! Και συνεχίζει ο αντικομμουνιστής και αντιεαμίτης αμερόληπτος και αντικειμενικός ιστοριογράφος ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ.
Ήτοκαρφί εις τα μάτια των βουλγάρων η Κλεισούρα. Σαν προάγγελμα χάρου επέρασε κάποτε από εκεί ο Κάλτσεφ, και τους εμήνυε μήνυμα θανάτου: «Κάποια ημέρα θα πάτε όλοι μαζί».
Με την αγωνίαν αυτής της «κάποιας ημέρας» έζων έκτοτε οι Κλεισουριώτες.
Την 15ην Φεβρουαρίου 1944, ο δαίμων και σφαγεύς της Δυτικής Μακεδονίας Αντώνιος Κάλτσεφ έκαμε την εμφάνισίν του πάλιν εις την μελλοθάνατον κωμόπολιν. Οι κάτοικοι είδαν τον Κάλτσεφ με τρόμον. Ένας καπετάν – Ανδρέας, συνεργάτης του Πούλου και ανήκων εις την υπηρεσίαν των γερμανών, τον συνώδευε. Τί ήρχετο να κάμη εκεί ο βούλγαρος φονιάς; Δεν άργησαν να το μάθουν οι αγωνιώντες κάτοικοι. Εγκατέστησε φυλάκιον από 30, κομιτατζήδες μ’ επί κεφαλής τον συνοδόν του Ανδρέαν. Οι κάτοικοι διετάχθησαν να δώσουν στρώματα εις τους κομιτατζήδες. 20 από αυτούς θα εκρατούντο από τον Ανδρέαν κάθε βράδυ ως όμηροι, δια τον φόβον των ανταρτών. Τέλος, το βράδυ της ιδίας ημέρας ο Κάλτσεφ συνεκέντρωσε τους κατοίκους και τους είπεν αυτά τα ολίγα, εις ύφος διαταγής:
«Κλεισουριώτες, κοιτάξτε καλά, διότι είτε έξω είτε μέσα παρουσιασθή κανείς αντάρτης, θα σβήσετε! Την Κλεισούρα θα την κάμω στάχτη!».
«Την Κλεισούρα θα την κάμω στάχτη!».
Υπό, μορφήν κομιτατζήδων ο θάνατος επλησίαζε την ειδυλλιακήν κωμόπολιν.
«Την νύκτα της 4ης προς την 5η Απριλίου δύο γερμανικά αυτοκίνητα με στρατόν διήλθον πλησίον της Κλεισούρας. Τμήμα του Ε.Λ.Α.Σ. μ’ επί κεφαλής τον καπετάνιον Υψηλάντην τα εκτύπησαν. Τ’ αυτοκίνητα δεν εστάθησαν. Το πρωΐ – πρωΐ γερμανικαί δυνάμεις από την Καστοριάν έφθαναν εκεί και άνοιγαν μάχην με τους αντάρτας. Ταυτοχρόνως κατέφθαναν ως ενισχύσεις γερμανών τμήματα κομιτατζήδων από την Βασιλειάδα, την Βέργα και την Λιθιά. Άνοιξαν μάχη που διήρκεσεν αρκετάς ώρας. Εν τέλει οι αντάρτες, κατά το σύστημά των, έφυγαν. Είχον απωλείας αρκετάς. Οι γερμανοί είχον 8 νεκρούς. Οι κομιτατζήδες επήραν τους νεκρούς γερμανούς, αμέσως. Αφού τους εσύλλησαν, τους έγδυσαν και τους έκοψαν τα αιδοία και τα έβαλαν στα στόματά των. Έτσι γυμνούς τους ετοποθέτησαν εις στάσιν προσοχής εις την Γέφυραν. Εκεί θα τους έβλεπαν οι Γερμανοί που θα επέστρεφον μετά την καταδίωξιν των ανταρτών. Έτσι και έγινε, γιατί αι επινοήσεις της βουλγαρικής ατιμίας προς δημιουργίαν εγκλήματος είναι άφθαστοι. Ο επί κεφαλής γερμανός αξιωματικός, μόλις είδε το θέαμα, εταράχθη.
Γύρω από τα πτώματα εις την γέφυραν ήσαν συγκεντρωμένοι οι κομιτατζήδες της Βασιλειάδος, της Βέργας και της Λιθιάς. Είχαν έλθει και άλλοι από την Κορησσό.
«Ποίος το έκανε αυτό;», ηρώτησε έξαλλος.
«Οι Έλληνες», απήντησαν οι Βούλγαροι.
Με τον ασύρματον ειδοποιήθη αμέσως η Κοζάνη. 50 αυτοκίνητα πλήρη ανδρών των S.S.και οχρανιτών, κατέφθανον ταχύτατα. Η Κλεισούρα εκυκλούτο αστραπιαίως αλλά πολλοί άνδρες και νέοι κατώρθωσαν και διέφυγον. Επί τόπου κατέφθασαν και οι γερμανοί διοικηταί της Καστοριάς ΡάϊσελκαιΧίλντεμπραντ. Μαζί των έφθασε και ο Κάλτσεφ. Ο βούλγαρος δήμιος ήτο όλος χαρά. Το κακούργο όνειρόν του θα επραγματοποιείτο επί τέλους: Η Κλεισούρα θα εγίνετο στάχτη. Προς τους γερμανούς είπε:
«Αυτοί είναι οι Έλληνες».
Και προς τους εμπίστους του διέτασσε:
«Πρέπει οπωσδήποτε το χωριό να καθαριστή».
Βούλγαροι φέροντες μάσκας ωδήγησαν τους άνδρας των S.S., τους οχρανίτας και τους κομιτατζήδες εις το μιαρόν έργον των. Παρά την μετεμφίεσίν των ανεγνωρίσθησαν από τους κατοίκους. Ήσαν ο Κώστας Καλλίτσεφ, ο Δούκας από το Σκλήθρον, ο Βούντος από την Βέργα, ο Θανάσης Δούκας και ο Σ. Λιοτίκος από την Βασιλειάδα, ο Ντάνεφ και μερικοί άλλοι.
Οι κομιτατζήδες ηκολούθουν τους γερμανούς που διαρκώς τους διέτασσον «Κομμίτ, Κομμίτ». Επλησίαζαν τα σπίτια και για να τους ανοίξουν, οι βούλγαροι μετεχειρίζοντο κάθε ατιμία.
«Ανοίχτε – εφώναζε ο Κάλτσεφ – ήλθα για να σας σώσω». Άνοιξαν και στο πρώτο σπίτι 45 γυναίκες που είχον καταφύγει εστήνοντο στην γραμμή και εθερίζοντο από το πολυβόλο. Εις το σπίτι του Ν. Τσόγου, η σύζυγος έπεσε στα πόδια του Κάλτσεφ.
«Σώσε μας», τον ικέτευε.
«Δεν ημπορώ να σώσω κανένα», απήντησε ο κομιτατζής.
Κι’ έβαλε αμέσως 30 γυναίκες στην σειρά και έδωσε το σύνθημα εις τους γερμανούς να τις πολυβολήσουν.
Κάηκαν 146 σπίτια και έχασαν την ζωή τους 279 άτομα.
ΕΜΜ. Θ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ: ΤΟ ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟΝ ΟΡΓΙΟΝ ΑΙΜΑΤΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΝ 1941-1944, ΑΘΗΝΑΙ – ΤΥΠΟΙΣ: «ΠΥΡΣΟΥ» 1947, σελίδες 125-126.
ΠΑΝΟΥ ΚΡΙΚΗ
Κ Λ Ε Ι Σ Ο Υ Ρ Α
Η ΜΑΡΤΥΡΙΚΗ ΚΩΜΟΠΟΛΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
Ακούστε τώρα το ηχητικό – μαρτυρία του Νίκου Δόλλα που εξιστορεί με σαφήνεια ένα ιστορικό γεγονός. Σε συνδυασμό τα δύο ντοκουμέντα γράφουν την ιστορία φωτίζοντας ένα σκοτεινό μέχρι πρότινος σημείο το οποίο ο Πάνος Κρίκης γράφει:
Για το χρονικό της μάχης μεταξύ ανταρτών και Γερμανών, στη Βιβλιογραφία υπάρχει πλούσια καταγραφή και λεπτομερής εξιστόρηση των γεγονότων. Το σύνολον των ιστορικών, συμφωνεί απόλυτα με όσα παρακάτω για την μεγάλη μάχη και τη μεγάλη θυσία των ανθρώπινων ζωών, ιστορώ. Εξαίρεση από το σύνολο των ιστορικών και της πλούσιας επί του θέματος βιβλιογραφίας αποτελούν μερικά πρόσωπα που κατάγονται από το Νομό Καστοριάς,μερικά πολιτικά και κοινωνικά αποβράσματα, νεοφασίστες και νεοναζί, βρυκόλακες του παρελθόντος με αντιλήψεις διχαστικές, ξεπερασμένες και καταδικασμένες στη συνείδηση των Ελλήνων, μερικές δυσάρεστες φιγούρες που προκαλούν έντονα συναισθήματα απέχθειας και λύπης λόγω του ανθελληνισμού και της προκλητικής θέσης που παίρνουν στην καταγραφή της ιστορίας που παραχαράσσουν και διαστρεβλώνουν βάναυσα τα γεγονότα και στρέφονται εναντίον της ιστορικής αλήθειας, του Έθνους, των συμφερόντων της Ελλάδος και των Ελλήνων, με την έντυπη, στρεβλή και ανθελληνική διάδοση θέσεων και απόψεων.
Ο ΝΙΚΟΣ ΔΟΛΛΑΣ ΦΩΤΙΖΕΙ ΤΟ ΘΡΥΛΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ ΚΛΕΙΔΙ ΤΗΣ ΣΦΑΓΗΣ ΤΗΣ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑΣ
Η μαρτυρία αποτελεί απόσπασμα από μαγνητοσκοπημένη συνέντευξη κατά την οποία ο Νίκος Δόλλας εξιστορεί το χρονικό της σφαγής της Κλεισούρας από τους Ναζί και τους Κομιταζήδες.
To provide the best experiences, we and our partners use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us and our partners to process personal data such as browsing behavior or unique IDs on this site and show (non-) personalized ads. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions.
Click below to consent to the above or make granular choices. Your choices will be applied to this site only. You can change your settings at any time, including withdrawing your consent, by using the toggles on the Cookie Policy, or by clicking on the manage consent button at the bottom of the screen.
Λειτουργικά
Always active
Τα απολύτως απαραίτητα λειτουργικά cookies
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Στατιστικά
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes.Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για ανώνυμους στατιστικούς σκοπούς. Χωρίς κλήτευση, εκούσια συμμόρφωση από την πλευρά του Παρόχου Υπηρεσιών Διαδικτύου ή πρόσθετα αρχεία από τρίτο μέρος, πληροφορίες που αποθηκεύονται ή ανακτώνται μόνο για αυτόν τον σκοπό δεν μπορούν συνήθως να χρησιμοποιηθούν για την ταυτοποίησή σας.
Marketing
Τα cookies τα οποία χρησιμοποιούνται για προσωποποίηση διαφημίσεων από τρίτους
