Βλέποντας το μικρό κτίριο απ’ έξω, δεν εντυπωσιάζεσαι. Απουσιάζουν τα έντονα ή ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία και η υπογραφή κάποιου αρχιτέκτονα διεθνούς φήμης. Αναρωτιέσαι γιατί είναι τόσο διάσημη και φορτωμένη με τη φήμη της επιτυχημένης βιβλιοθήκης, της πρότυπης. Βλέπετε, έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ στις βιβλιοθήκες–αξιοθέατα, σε σημείο να ξεχνάμε ότι οι χώροι αυτοί φτιάχνονται πρωτίστως για να εξυπηρετούν τους κατοίκους των πόλεων και δευτερευόντως ως «ατραξιόν» για τουρίστες.
Ανοίγοντας την πόρτα της Βιβλιοθήκης της Βέροιας, ακούς φασαρία. Οι υπάλληλοι στην υποδοχή εξυπηρετούν με ευγένεια, κέφι και χαμόγελο, τα παιδιά ενθουσιασμένα παίζουν παιχνίδια και ψαχουλεύουν τα βιβλία, οι ενήλικες μιλούν δυνατά. Κι αυτό είναι το βασικό διακριτικό της από τις άλλες βιβλιοθήκες: είναι ζωηρή όλη μέρα και το δείχνει, κάνει αισθητή στην πόλη την παρουσία της, έχει κάνει την πόλη να την έχει ανάγκη για χίλιους δυο λόγους που θα απαριθμηθούν παρακάτω.
Το κτίριο είναι πενταόροφο, με τους δυο ορόφους να είναι στη διάθεση του κοινού για όλες τις λειτουργίες της Βιβλιοθήκης και τον τελευταίο όροφο να μετατρέπεται αυτήν την εποχή σε έναν πανέμορφο και υπερσύγχρονο πολυχώρο εκδηλώσεων. Μάλιστα, προκειμένου να εξευρεθούν τα χρήματα για την αγορά του εξοπλισμού, η Βιβλιοθήκη ζητά τη συνδρομή των πολιτών, με την καμπάνια της «Μαζί θα ανάψουμε τα φώτα».
Το κτίριο ανακαινίστηκε με τα χρήματα ενός βραβείου που απένειμε το Ίδρυμα Gates στη Βιβλιοθήκη της Βέροιας. «Οι άνθρωποι της πόλης το περίμεναν το βραβείο», λέει στο Protagon η Ασπασία Τασιοπούλου, βιβλιοθηκονόμος κι εργαζόμενη στη Βιβλιοθήκη επί 20 χρόνια. «Συμμετείχαμε από πολύ παλιά σε κοινοτικά προγράμματα, ξέραμε από εξέλιξη, από διαδικασίες. Το Ίδρυμα Gates έχει το θεσμό “Access to learning awards”. Την πρώτη χρονιά που υποβάλαμε τα χαρτιά μας μπήκαμε στη λίστα με τις δέκα καλύτερες, τη δεύτερη χρονιά σε εκείνη με τις τρεις και την επόμενη χρονιά πήραμε το βραβείο που συνοδευόταν από 1.000.000 δολάρια. Συμμετείχαν 350 βιβλιοθήκες και υπάρχουν άνθρωποι του Ιδρύματος οι οποίοι επισκέφτηκαν ινκόγκνιτο τις βιβλιοθήκες για να κάνουν ελέγχους». Με τα χρήματα του βραβείου ανακαινίστηκε το κτίριο και απομένει μόνο η αγορά του εξοπλισμού, για την οποία γίνεται η καμπάνια «Μαζί θα ανάψουμε τα φώτα».
Στο πλαίσιο της ανακαίνισης, μπήκαν φωτοβολταϊκά στη στέγη ώστε να μειωθούν τα έξοδα για το ρεύμα, τοποθετήθηκε μηχάνημα self check και τσιπάκια rfid σε κάθε βιβλίο.
Η Βιβλιοθήκη της Βέροιας είναι «γέννημα θρέμμα» ενός σημαντικού Βεριώτη, του Γιάννη Τροχόπουλου, νυν διευθυντή του «Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος». Για τον κ. Τροχόπουλο μιλά όλη η πόλη με σεβασμό, αναγνωρίζοντας ότι, μεταξύ άλλων, κατάφερε να κάνει τη Βέροια των 40.000 κατοίκων να έχει 33.000 βιβλιόφιλους. Αυτός είναι ο αριθμός των καρτών που έχουν, μέχρι στιγμής, εκδοθεί και τα ενεργά μέλη είναι πολλές χιλιάδες. «Καθημερινά δεχόμαστε 3-4 τμήματα σχολείων. Όσα παιδιά δεν είναι μέλη, θα έρθουν το Σάββατο να βγάλουν κάρτα», λέει η κυρία Τασιοπούλου. Είναι η πρώτη βιβλιοθήκη που άνοιξε Σάββατο και κάθε χρόνο δανείζει 180.000-200.000 στοιχεία: βιβλία, εφημερίδες, kindle, παιχνίδια, πατρόν ραπτικής, cd, dvd, ακόμη και φωτογραφική μηχανή. «Δεν έχουν όλοι καλές μηχανές. Πολλές φορές τη δανείζουμε για γάμους ή βαφτίσια ή ειδικές τελετές».
Η βιβλιοθήκη έχει πάρα πολλές γωνιές και χάρες που δε φαίνονται με την πρώτη ματιά. Στο αναγνωστήριο για τις εφημερίδες και τα περιοδικά, κύριοι μιας κάποιας ηλικίας διαβάζουν είτε από τη χάρτινη έκδοση είτε από το Press Reader, πρόγραμμα που δίνει μέσα από τον υπολογιστή πρόσβαση σε 2.300 έντυπα απ’ όλον τον κόσμο. Μαζί τους κι ένας άστεγος. «Ποτέ δεν μας έχει ζητήσει κάτι», λεν οι άνθρωποι της Βιβλιοθήκης. «Έρχεται κάθε μέρα και διαβάζει επί μια – μιάμιση ώρα».
Είναι έξυπνα στημένη. Τα παιδιά βρίσκουν τον παράδεισό τους στη δεξιά πλευρά του ισογείου. Προκειμένου να έχουν και οι μεγάλοι το δικό τους, στο αριστερό μέρος έχουν μπει, εκτός από τα βιβλία της λογοτεχνίας, κι εύπεπτα: βιβλία για ζώδια, μαγειρική, συμβουλές ομορφιάς. «Η ταξινόμηση των βιβλίων δεν είναι η κλασική που διδασκόμαστε στη Σχολή», εξηγεί η Ασπασία Τασιοπούλου. «Διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες του κόσμου και με άλλα, δικά μας κριτήρια. Στο παιδικό τμήμα, για παράδειγμα, είναι με χρώματα».
Υπάρχουν σημεία απομόνωσης για ανάγνωση, στούντιο ηχογραφήσεων, ιδιαίτερος χώρος αποκλειστικά για ενήλικες όπου μπορούν να κάνουν skype, αίθουσα – εργαστήρι με τρισδιάστατο εκτυπωτή όπου πραγματοποιούνται μαθήματα νέων τεχνολογιών και για αρχάριους και για πιο προχωρημένους, βιβλία με τη μέθοδο Μπράιγ για τυφλούς, δωρεάν πρόσβαση στο ίντερνετ μέσα από 18 υπολογιστές στη διάθεση του κόσμου, ξενόγλωσσα βιβλία κι ένα υπέροχο ενυδρείο –από μόνο του εκπαιδευτικό εργαλείο.
Αν βρίσκετε όσα διαβάσατε ως εδώ φυσιολογικές παροχές για μια μικρή βιβλιοθήκη, από δω και πέρα θα σας πούμε τα καλύτερα. Η Βιβλιοθήκη λειτουργεί σαν ένα μικρό ΚΕΠ! Εκτυπώνονται δωρεάν τα τέλη κυκλοφορίας, συμπληρώνονται αιτήσεις για το επίδομα θέρμανσης ή το κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ, παρέχεται βοήθεια στη συμπλήρωση βιογραφικού, ενώ γίνονται και σχετικά σεμινάρια. Κι όλο αυτό ξεκίνησε όταν μια μέρα πριν πολλά χρόνια ένας αγρότης ζήτησε να του εκτυπώσουν τον καιρό. Σκέφτηκαν, τότε οι άνθρωποι της Βιβλιοθήκης, ότι δεν έχουν όλοι οι αγρότες πρόσβαση στο ίντερνετ για να ξέρουν τον καιρό, οπότε έβγαλαν ανακοίνωση: «Ελάτε στη Βιβλιοθήκη για να δείτε τι καιρό θα κάνει!» Όπως ήταν φυσικό, ακολούθησε κοσμοσυρροή!
Άρχισαν να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του κόσμου: να βοηθούν αγρότες να δηλώνουν τη σοδειά ηλεκτρονικά, να βοηθούν φοιτητές σε εργασίες, να καθοδηγούν μητέρες πώς να γράψουν μέσω υπολογιστή τα παιδιά στην κατασκήνωση, μέχρι που τους ζητήθηκε βοήθεια για αίτηση επιδόματος πετρελαίου. Έμαθαν τη διαδικασία κι έβγαλαν ανακοίνωση: «Ελάτε στη Βιβλιοθήκη για να κάνετε αίτηση για το επίδομα πετρελαίου!» Ξανά κοσμοσυρροή.
Η φιλοσοφία της Βιβλιοθήκης «να φέρουμε τον πολίτη στη Βιβλιοθήκη μας κι ας μην πάρει βιβλίο» έχει αποδώσει πολύτιμους καρπούς. Γι αυτό και αξίζει να τη βοηθήσουμε.
