Απάντηση Κωτούλα στους ΕΝ.ΔΗΜΟ. για το υδατοδρόμιο

1.) “Η τουριστική εντύπωση και η διευκόλυνση της συγκοινωνίας:

Μεταφέροντας την εμπειρία ανθρώπου που το 2008 έκανε το δρομολόγιο Κέρκυρα-Καστοριά με υδροπλάνο, η οποία δεν ήταν θετική, λόγω του θορύβου εντός των υδροπλάνων που κάνει το ταξίδι κουραστικό, το υδροπλάνο εκτιμούμε ότι δεν ενδείκνυται σαν μέσο συχνής συγκοινωνίας, αλλά σαν τουριστικό happening. Τα αμφίβια υδροπλάνα επίσης έχουν την δυνατότητα να προσγειώνονται και σε συμβατικά αεροδρόμια. Η προσγείωση τους στη λίμνη της Καστοριάς συνεπάγεται δέσμευση περιοχής της λίμνης ως υδατοδρόμιο και περιορισμό των λιμναίων δραστηριοτήτων.”

Σχολιασμός:

Το υδροπλάνο λειτουργεί για πολλά χρόνια σε πολλές χώρες όπως ο Καναδάς, οι ΗΠΑ, οι Μαλδίβες και χώρες της Ευρώπης. Λειτούργησε και στην Ελλάδα στο παρελθόν ως μεταφορικό μέσο για μια 5-ετία τόσο για τακτικές πτήσεις όσο και για τουριστικές-charter πτήσεις.

Πέρα από την άποψη του συγκεκριμένου επιβάτη την οποία σεβόμαστε, θα ήταν ορθότερο να δείτε με μεγαλύτερη προσοχή την μεγάλη αποδοχή που γνώρισε το πρωτοποριακό αυτό μέσο. Αυτό αποδεικνύεται από τα σχόλια του επιβατικού κοινού και την συνεχή χρήση του.

Σχετικά με το θόρυβο κατά τη διάρκεια της πτήσης αυτή είναι σε χαμηλά επίπεδα και όχι υψηλότερη από τα ελικοφόρα αεροσκάφη της τακτικής αεροπλοϊας που εδώ και χρόνια εκτελούν τακτικά δρομολόγια στην Ελληνική επικράτεια και σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες.

Σχετικά με τη δέσμευση περιοχής της υδάτινης επιφάνειας, αυτό ισχύει για τους καθορισμένους υδατοδιαδρόμους (τακτικούς και εφεδρικούς) και μόνο για τα ΛΙΓΑ λεπτά της προσ/αποθαλάσσωσης κάθε υδροπλάνου. Συνεπώς η όχληση προς τις άλλες δραστηριότητες στη λίμνη είναι ελάχιστη.

 

2.)” Διαμεταγωγή ασθενών:

Έχει νόημα αν το υδροπλάνο είναι σε μόνιμη βάση ελλιμενισμένο στη λίμνη, προκειμένου να διαμεταγάγει ασθενή εγκαίρως σε κάποιο άλλο νοσοκομείο, σε περίπτωση ανάγκης.”

Σχολιασμός:

Στις αεροδιακομιδές τα μέσα που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά των ασθενών είναι συγκεκριμένα και έχουν ως έδρα συγκριμένες βάσεις εξόρμησης. Αυτό ισχύει τόσο για τα SuperPuma όσο και για οποιοδήποτε άλλο μέσο αερομεταφοράς. Ποτέ οι πόροι αυτοί δεν παραμένουν σε αναμονή κάπου αλλού.

Εξάλλου, οι χρόνοι πτήσης των υδροπλάνων είναι μικροί (πχ σε 20’ μπορεί κανείς να διανύσει την διαδρομή Ιωάννινα-Καστοριά και σε περίπου 30’ τη διαδρομή Θεσσαλονίκη-Καστοριά), δίνοντας την δυνατότητα στους πολίτες του νομού να έχουν πρόσβαση σε τριτοβάθμια ή πανεπιστημιακά νοσηλευτικά ιδρύματα. Οι μικροί χρόνοι πτήσης τους δίνουν τη δυνατότητα ακόμη και αν βρίσκονται σε άλλο σημείο να προσθαλασσωθούν στη λίμνη πολύ γρήγορα.

Εναλλακτικά η διακομιδή ασθενούς με ασθενοφόρο όχημα οδικώς προς τους παραπάνω δύο προορισμούς διαρκεί τουλάχιστον 2 ώρες, δεσμεύοντας παράλληλα ένα πολύτιμο πόρο για τουλάχιστον 4 ώρες.

3.)” Μεταφορά εμπορευμάτων/ ταχυδρομείο.

Η εμπειρία έχει δείξει ότι όποτε δημιουργήθηκαν στη Καστοριά υποδομές για να ωφεληθούν το τοπικό εμπόριο και κυρίως οι γουνοποιοί (πχ Διεθνές Αεροδρόμιο, Τμήμα ΤΕΙ Διεθνούς εμπορίου), δεν αξιοποιήθηκαν καθόλου από τους συναφείς φορείς. Σε ότι αφορά την μεταφορά εμπορευμάτων επίσης υπάρχουν και περιορισμοί στο βάρος των φορτίων καθώς και το κόστος μεταφοράς ίσως είναι ανασταλτικός παράγοντας τελικά.

Αν τα παραπάνω πλεονεκτήματα αφήνουν τις ενστάσεις τους, τότε τα μειονεκτήματα της πρότασης την καθιστούν αναποτελεσματική ως προς τα τοπικά οφέλη”

Σχολιασμός:

Οι πτήσεις cargo αποτελούν συμπληρωματική δραστηριότητα για τα υδροπλάνα και σε καμία περίπτωση δεν ανταγωνίζονται την οδική μεταφορά φορτίων. Η μεταφορική τους ικανότητα είναι σαφώς μικρότερη αλλά παρέχουν μικρότερους χρόνους μεταφοράς. Εντέλει τη βιωσιμότητα ενός δρομολογίου cargoμε υδροπλάνο πρέπει να την σταθμίσει ο ενδιαφερόμενος επιχειρηματίας.

Παρόλα αυτά υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από τοπικές οικονομίες για πτήσεις cargo. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ως παράδειγμα πτήσεις charter από Κέρκυρα για Καστοριά με groupΡώσσων τουριστών που επισκέπτονταν την Καστοριά για την αγορά της γούνας. Τότε τα δρομολόγια γίνονταν  με διπλά σκάφη (ένα μετέφερε τους επιβάτες και ένα τα αγορασμένα προϊόντα γούνας).

4) “Δέσμευση έκτασης της λιμναίας επιφάνειας:

Σύμφωνα με τον νόμο 4146/2013 (αρθρο 45) που αφορά τα υδροδρόμια:

Απαγορεύσεις – περιορισμοί

1. Στην περιοχή ελιγμών κάθε υδατοδρομίου απαγορεύεται χωρίς την άδεια της αρμόδιας λιμενικής αρχής ή της Υ.Π.Α. στην περίπτωση λειτουργίας υδατοδρομίου σε λίμνη:

• Η ναυσιπλοΐα κατά τη διάρκεια της αεροπορικής ημέρας.
• Η αγκυροβόληση πλοίων και κάθε είδους πλωτών μέσων.
• Η αλιεία και η πόντιση αλιευτικών εργαλείων σε απόσταση μικρότερη των πεντακοσίων (500) μέτρων από την περιοχή ελιγμών του υδατοδρομίου κατά τη διάρκεια της αεροπορικής ημέρας.
• Στην περιοχή ελιγμών κάθε υδατοδρομίου απαγορεύεται η κολύμβηση και κάθε είδους υποβρύχια δραστηριότητα.

Οι παραπάνω περιορισμοί δηλαδή θα δημιουργήσουν προβλήματα στους αλιείς και τα αθλητικά σωματεία που ασχολούνται με την άθληση στο νερό.”

Σχολιασμός:

Η περιοχή ελιγμών του υδατοδρομίου είναι μια περιοχή ΜΙΚΡΩΝ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ (συνήθως κυκλική ή ορθογώνια) που χρησιμεύει για κάθε είδους ελιγμό του σκάφους λίγο πριν την πρόσδεση στον προβλήτα ή λίγο πριν την αποθαλάσσωση. Κατά συνέπεια η περιοχή ελιγμών βρίσκεται κοντά στο σημείο πρόσδεσης της προβλήτας. Πέρα από τις περιορισμένες διαστάσεις της σε ένα τέτοιο σημείο πλησίον του λιμανιού σπάνια υπάρχει η ανάγκη να αναπτυχθούν αλιευτικές δραστηριότητες. Από την άλλη, σε περιοχές όπου υπάρχουν χωροθετημένες παραλίες κολύμβησης ή ναυταθλητικές δραστηριότητες δεν επιτρέπεται η χωροθέτηση υδατοδρομίων. Κατά συνέπεια, με τη χωροθέτηση του υδατοδρομίου σε κατάλληλο σημείο δεν θα υπάρχει αλληλεπικάλυψη δραστηριοτήτων στη λίμνη.

5)  “ Αυξημένες ευθύνες ασφάλειας και κόστος για τον Δήμο:

• Ο Δήμος Καστοριάς ως ιδιοκτήτης και φορέας διαχείρισης του υδατοδρομίου (έστω και ως συμμέτοχος σε κάποιο εταιρικό σχήμα, μαζί με την εταιρεία) έχει τις εξής υποχρεώσεις. Άρα αναλαμβάνει και τις εξής ευθύνες: (αρθρο 42 του 4146/2013).{Ενδεικτικά αναφέρονται:}
  • Ο φορέας λειτουργίας υδατοδρομίου είναι υποχρεωμένος να: Εποπτεύει με κατάλληλα μέσα την υδάτινη περιοχή του υδατοδρομίου και να διατηρεί την περιοχή κίνησης των αεροσκαφών ύδατος ελεύθερη από κάθε εμπόδιο.
    Ειδικά, το υδατοδρόμιο πρέπει να διαπλέεται με μέριμνα του Φορέα Λειτουργίας Υδατοδρομίου του, κάθε ημέρα πριν την πρώτη προσθαλάσσωση ή αποθαλάσσωση για την απομάκρυνση αντικειμένων που συνιστούν κίνδυνο για την κίνηση των αεροσκαφών”

Σχολιασμός:

Το άρθρο 42 του Ν4146 2013 ρητά μιλά για το Φορέα Λειτουργίας του Υδατοδρομίου και όχι για το Δήμο. Μετά την Αδειοδότηση του Υδατοδρομίου στο όνομα του Δήμου, θα συσταθεί εταιρεία (συνήθως ΑΕ ή ΙΚΕ) η οποία θα αποτελεί τον φορέα λειτουργίας . Ο φορέας λειτουργίας αναλαμβάνει όλες τις υποχρεώσεις όπως περιγράφονται στο άρθρο 42 του παραπάνω νόμου. Στην εταιρεία-φορέα λειτουργίας δύναται να συμμετέχει υφιστάμενη εταιρεία του Δήμου με κάποιο ποσοστό. Συνήθως, στο εταιρικό σχήμα συμμετέχει και ιδιωτική εταιρεία με αποδεδειγμένη εμπειρία στη λειτουργία των υδατοδρομίων. Συνεπώς, ο δήμος δεν επιφορτίζεται με επιπλέον αρμοδιότητες ή ευθύνες λόγω της λειτουργίας των υδατοδρομίων. Να αναφέρουμε βέβαια πως ο φορέας θα προκύψει από διαβούλευση στην μετέπειτα φάση αφού αδειοδοτηθεί το υδατοδρόμιο.

6) “ΣΚΑΦΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ: Η ύπαρξη και διαρκής διαθεσιμότητα ταχύπλοου σκάφους ολικού μήκους τουλάχιστον έξι (6) μέτρων με εξωλέμβια μηχανή, εφοδιασμένου με τις προβλεπόμενες άδειες και εξοπλισμό, έτοιμο προς χρήση ανά πάσα στιγμή.”

Σχολιασμός:

Το σκάφος υπηρεσίας είναι απαραίτητο σύμφωνα με το νόμο για την ασφαλή προς/αποθαλάσσωση των υδροπλάνων και την αποφυγή ατυχημάτων σε άλλους χρήστες της λίμνης. Δύναται, εφόσον είναι οικονομικότερο, να ενοικιάζονται οι υπηρεσίες του υφιστάμενου σκάφους αντί της προμήθειας νέου σκάφους ειδικά για τον σκοπό αυτό. (Aλλά και αυτό είναι θέμα το οποίο θα διευθετήσει με τον τρόπο που επιθυμεί ο φορέας διαχείρισης του υδατοδρομίου ΜΕΤΑ την αδειοδότηση και την σύσταση του).

7) “ΜΕΣΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ: Πρόσβαση σε κατάλληλα πλωτά φράγματα, εγκεκριμένου τύπου σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 3221/2.1.1999 (Β ́ 76) απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, για τον περιορισμό τυχόν διαρροής καυσίμου ή λαδιού στο νερό και, σε κατάλληλα απορροφητικά υλικά αντιμετώπισης ρύπανσης, εγκεκριμένου τύπου, σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 1218.91/1997 (Β 951) κοινή υπουργική απόφαση. Ότι αφορά τις θάλασσες, αφορά πιθανών και τις λίμνες.”

Σχολιασμός:

Τα μέτρα περιορισμού της ρύπανσης είναι απαραίτητα για την αδειοδότηση και ασφαλή λειτουργία του υδατοδρομίου. Είναι σημαντικό όμως να σημειωθεί ότι τα υδροπλάνα λόγω της τοποθέτησης των κινητήρων ψηλά στις πτέρυγες του σκάφους ελαχιστοποιούν την πιθανότητα διαρροής καυσίμων ή μηχανοελαίων στη λίμνη. Αντίθετα, ο κίνδυνος αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος από τα μηχανοκίνητα πλωτά σκάφη κάθε είδους, που ούτως ή άλλως δραστηριοποιούνται στη λίμνη.

8) “Επίσης ο νόμος  2971/2001 (για την προστασία των Αιγιαλών αναφέρει:

• (παράγραφο 3 του άρθρου 2:): “Ο κύριος προορισμός των ζωνών αυτών είναι η ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση προς αυτές. Κατ’ εξαίρεση ο αιγιαλός, η παραλία, η όχθη και η παρόχθια ζώνη μπορούν να χρησιμεύσουν για κοινωφελείς περιβαλλοντικούς και πολιτιστικούς σκοπούς και για απλή χρήση της παραγράφου 1 του άρθρου 13, καθώς επίσης και για την εξυπηρέτηση υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος.”
• Το δημόσιο συμφέρον στο οποίο ενδεχομένως να μπορεί να πατήσει όποιος θέλει να κάνει υδατοδρόμια, τίθεται όμως εν αμφιβόλω. Συμφέρον στη συγκεκριμένη περίπτωση έχει κυρίως η εταιρεία, αφού η μεταφορά επιβατών δεν μπορεί να χαρακτηριστεί υπέρτερο δημόσιο συμφέρον. Την ώρα μάλιστα που τα υδροπλάνα μπορούν να προσγειωθούν στο αεροδρόμιο του Άργους Ορεστικού χωρίς να δεσμεύσουν περιοχή της λίμνης.”

Σχολιασμός:

Τα υδροπλάνα αποτελούν σύγχρονο μεταφορικό μέσο και παράλληλα τουριστικό και αναπτυξιακό εργαλείο για την περιοχή:

• Βοηθούν στην τουριστική ανάπτυξη δίνοντας τη δυνατότητα σε περισσότερους τουρίστες να επισκεφθούν ευκολότερα και γρηγορότερα την Καστοριά.

Όταν πια τα υδροπλάνα καθιερωθούν ως μεταφορικό μέσο εκτιμάται ότι θα αναπτυχθούν και οι περιηγητικές πτήσεις στην ιδιαίτερου φυσικού κάλλους περιοχή.

• Βοηθούν την τακτική μετακίνηση των κατοίκων από/προς άλλα αστικά κέντρα ευκολότερα και γρηγορότερα.
• Βοηθούν την μεταφορά επιλεγμένων προϊόντων της περιοχής από/προς άλλα αστικά κέντρα ευκολότερα και γρηγορότερα.
• Θα φέρουν σημαντικά έσοδα στον Δήμο μέσω του μεριδίου που θα διατηρεί στον φορέα λειτουργίας.
• Θα δώσουν εργασία σε 5 εργαζομένους άμεσα στις δραστηριότητες του και σε πολύ περισσότερους έμμεσα μέσω της ανάπτυξης που θα δημιουργήσει το νέο αυτό μεταφορικό μέσο.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν αναμφίβολα εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος.

Τέλος, για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα εξασφαλίζεται περισσότερο η βιωσιμότητά της όταν αυτή αναπτυχθεί στη λίμνη και ουσιαστικά μέσα στον αστικό ιστό της πόλης σε αντίθεση με μια παρόμοια δραστηριότητα 11 χλμ πιο μακρυά. Και αυτό διότι ο κύριος όγκος των επιβατών (τουριστών ή τακτικών) αναμένεται να είναι στην πόλη της Καστοριάς.

9) Στο άρθρο 54 επίσης του 4146/2013 ορίζεται και κάτι άλλο: Κατά την προσθαλάσσωση και αποθαλάσσωση του αεροσκάφους δεν επιχειρείται πτήση πάνω από ανθρώπινο πληθυσμό, πλωτά σκάφη και λοιπά πλεούμενα κάτω από το ελάχιστο επιτρεπόμενο ύψος των πεντακοσίων (500) ποδών (152 μέτρων δηλαδή) Η πόλη της Καστοριάς υπάρχει πιθανότητα να μην τηρεί αυτή την προϋπόθεση…”

Σχολιασμός:

Το άρθρο 54 του Ν.4146/2013 αναφέρεται στις προϋποθέσεις και τους περιορισμούς των υδάτινων πεδίων και όχι επίσημων αδειοδοτημένων υδατοδρομίων. Τα υδάτινα πεδία είναι σημεία όπου μπορεί να προσθαλασσωθεί ένα υδροπλάνο κατά την κρίση του πιλότου (VFR) και εφόσον λίγο νωρίτερα έχει ενημερωθεί η Τοπική Λιμενική Αρχή. Σε μια τέτοια περίπτωση ισχύει ο περιορισμός ύψους πτήσης πάνω από ανθρώπινο πληθυσμό και σκάφη. Κατά συνέπεια, το συγκεκριμένο άρθρο δεν βρίσκει εφαρμογή στην περίπτωση τα Λίμνης Ορεστιάδας, όπου μιλάμε για χωροθέτηση επίσημου υδατοδρομίου..

10) Επίσης δεν πρέπει να παραβλέψουμε την γνωμοδότηση του νομικού συμβουλίου του κράτους με αριθμό 420/2007,, που γνωμοδοτεί πώς ο νομοθέτης στη περίπτωση του νόμου  2971/2001παράγραφος 27, (που αφορά στην προστασία του αιγιαλού και της παραλίας όπως ορίζονται εκεί), έχει αφήσει εκούσιο κενό (ηθελημένο δηλαδή) ώστε να μην συμπεριλάβει τις λίμνες στις ρυθμίσεις χρήσης των ακτών της για λόγους, προφανώς, προστασίας τους. Υπάρχει λοιπόν νομοθετικό κόλλημα για αδειοδοτήσεις υδατοδρομίων.”

Σχολιασμός:

Η γνωμοδότηση 420/2007 το ΝΣΚ απαντά σε δύο ερωτήματα:

1. Στο αν η παραγράφους 31 του Ν 2971/2001 έχει εφαρμογή, στις περιπτώσεις παραχωρήσεως του υδάτινου στοιχείου μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών που είναι παρακείμενο της όχθης ως και του αμιγώς λιμναίου χώρου, ανάλογη με αυτή του αιγιαλού, παλαιού αιγιαλού και παραλίας.
2. Στο αν η παραγράφους 27 του Ν 2971/2001 έχει εφαρμογή και στις περιπτώσεις ύπαρξης αυθαίρετων κατασκευών μέσα στο υδάτινο στοιχείο των μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών ανάλογη με αυθαίρετες κατασκευές στη θάλασσα.

Και στις δύο περιπτώσεις η απάντηση το ΝΣΚ ήταν αρνητική. Δηλαδή οι παραπάνω διατάξεις δεν έχουν ισχύ στον υδάτινο όγκο των μεγάλων λιμνών και πλεύσιμών ποταμών.

Τονίζει μάλιστα ότι εκουσίως ο νομοθέτης του Ν2971/2001 έκανε την παραπάνω εξαίρεση δημιουργώντας ένα νομικό κενό (όπως αυτό ορίζεται από την Νομική επιστήμη).

Είναι όμως αυθαίρετο το συμπέρασμα ότι λόγω αυτής της εξαίρεσης «Υπάρχει νομοθετικό κόλλημα για αδειοδοτήσεις υδατοδρομίων», καθώς οι παράγραφοι αυτοί δεν έχουν σχέση με τη δημιουργία υδατοδρομίων.

    Αντίθετα, σύμφωνα με το Ν 3333/2005 Άρθρο 10α παρ 1: «Η λειτουργία αεροδρομίου επί υδάτινης επιφανείας ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ με απόφαση των Υπουργών Μεταφορών & Επικοινωνιών και Εμπορικής Ναυτιλίας. Προκειμένου για αεροδρόμιο σε λίμνη, η λειτουργία του επιτρέπεται με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών & Επικοινωνιών.

11) “Τέλος στην σύμβαση που παρουσιάστηκε στο δημοτικό συμβούλιο, αναγράφονται σε μια λίστα τα υδατοδρόμια της εταιρείας που είναι υποψήφια προς αδειοδότηση. Το μόνο υδατοδρόμιο σε άλλον λιμναίο χώρο είναι στον Δήμο Αμυνταίου για την λίμνη Βεγορίτιδα. Σε επικοινωνία όμως με τον Δήμο Αμυνταίου μας ενημέρωσαν ότι η διαδικασία αδειοδότησης που ξεκίνησε το 2013 δεν προχώρησε. Οπότε ψευδώς αναφέρεται στο συμβόλαιο της εταιρείας. Μάλιστα ο δήμος Αμυνταίου χρεώθηκε για την μελέτη 15.000 ευρώ, χωρίς κανένα αποτέλεσμα.”

Σχολιασμός:

Κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας μου με τον Δήμαρχο Αμυνταίου Κο Θεοδωρίδη o Δήμος Αμυνταίου με απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου ανέθεσε στην εταιρεία «Ελληνικά Υδατοδρόμια» την διαδικασία αδειοδότησης του υδατοδρομίου στη λίμνη Βεγορίτιδα.

Η νέα Δημοτική Αρχή αφενός αναγνώρισε την συμβολή στην ανάπτυξη του Δήμου Αμυνταίου από τη δημιουργία του υδατοδρομίου ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ. Αφετέρου, όντας μια απόφαση της προηγούμενης Δημοτικής Αρχής, θέλησε να επανεξετάσει τη σκοπιμότητα της απόφασης θέτοντας εκ νέου το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο. Αναμένεται η λήψη οριστικής απόφασης.

Αντιδήμαρχος

Κωτούλας Δημήτρης