Είναι γνωστό, πως οι πολιτικές λιτότητας των τελευταίων ετών έπληξαν καίρια τα οικονομικά των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι μειώσεις στις κρατικές επιχορηγήσεις για λειτουργικά έξοδα, γνωστοί ως Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι (ΚΑΠ) ξεπέρασαν το 60% ενώ οι περικοπές από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων ΣΑΤΑ αγγίζουν το 80%. Να σημειωθεί πως ακόμα και αυτά τα μειωμένα ποσά, για να εκταμιευθούν στους Δήμους της Χώρας, αυτό πραγματοποιείται με σημαντική καθυστέρηση.
Οι επιπτώσεις στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών αλλά και η πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση των πολιτών, είναι ιδιαίτερα αισθητές, ειδικά σε χρεωμένους Δήμους. Ωστόσο διεκδικείται από διάφορους θεσμικούς φορείς, μεταξύ άλλων και από την ΚΕΔΕ, η μεταβίβαση εξουσιών, αρμοδιοτήτων και πόρων από την κεντρική Κυβέρνηση, σε επίπεδο A’ βαθμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η μεταβίβαση εξουσιών, αρμοδιοτήτων και πόρων στους Δήμους, είναι πάγια θέση μου, που ως Δημοτικός Σύμβουλος έχω διατυπώσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια, θέση που αποτελούσε ωστόσο βασική προγραμματική δέσμευση του σημερινού κυβερνώντος κόμματος. Προσωπικά έθετα μάλιστα ως στόχο να αυξηθεί η συμβολή των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της Χώρας από 3% που είναι σήμερα στο 10% που ισχύει για τις Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά μέσο όρο. Αρκεί όμως μια βελτίωση των οικονομικών των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όσο και αν αυτό αποτελεί προϋπόθεση επιβίωσης για τον Δήμο, για την επίτευξη ενός τόσο φιλόδοξου στόχου; Το ερώτημα παραμένει, έως ότου η Ελληνική Κυβέρνηση υλοποιήσει την προεκλογική της δέσμευση, εάν την υλοποιήσει…
Οι μεγάλες αλλαγές δεν είναι απλά ένα τεχνοκρατικό πρόβλημα. Απαιτούν λαϊκή στήριξη και κινητοποίηση των τοπικών κοινωνιών. Το σημερινό «δημαρχοκεντρικό» μοντέλο διοίκησης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ βαθμού, με την πληθώρα αντιδημοκρατικών ρυθμίσεων όσον αφορά την εκπροσώπηση των Δημοτικών Παρατάξεων, αλλά και της κοινωνίας στα θεσμικά όργανα των Δήμων της Χώρας, αναπαράγει την παθητικότητα και την αδιαφορία των πολιτών. Είναι κοινή διαπίστωση, πως ελάχιστο είναι το ενδιαφέρον των πολιτών για όσα συμβαίνουν στα Δημοτικά Συμβούλια, καθώς η κινητοποίηση ορισμένων εξ αυτών πραγματοποιείται, μόνον και εφόσον το πρόβλημα αγγίζει τους ίδιους.
Η αλλαγή γεωγραφικού χάρτη του Καλλικράτη, ακόμη στην κατεύθυνση εκλογής των Δημοτικών Αρχών και των θεσμικών οργάνων των Δήμων στην Ελλάδα και η κατοχύρωση της ουσιαστικής δεσμευτικής συμμετοχής των πολιτών, αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για μια τέτοια αλλαγή πορείας. Είναι αναγκαίες για να καταπολεμηθεί η αλαζονεία και ο αυταρχισμός ορισμένων Δημοτικών Αρχών, να εξαλειφθεί η διαφθορά, η συναλλαγή και οι πελατειακές σχέσεις, να αντικατασταθούν οι δημόσιες σχέσεις με την ουσιαστική άσκηση πολιτικής σε τοπικό επίπεδο. Να ανυψωθεί το κύρος του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να σταματήσει να αναπαράγεται η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι του, που σήμερα κυριαρχεί.
Αλλαγές τέτοιου δομικού χαρακτήρα δεν γίνονται με αποδεκατισμένες υπηρεσίες από επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό. Αντιμετωπίζονται με μόνιμο προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης και φυσικά όχι με συμβασιούχους που υφίστανται τη χειρότερη μορφή εκμετάλλευσης στις σημερινές συνθήκες ανεργίας. Απαιτούν ισχυρή, επαγγελματική, παραγωγική ανασυγκρότηση των «μάχιμων» διευθύνσεων, όπως την Τεχνική Υπηρεσία, την Πολεοδομία, την Καθαριότητα, το Περιβάλλον, την Αλληλεγγύη και Πρόνοια, χωρίς σκέψη εκχώρησης τους στον ιδιωτικό τομέα.
Η εκχώρηση διευθύνσεων ή τμημάτων του Δήμου στον ιδιωτικό τομέα αποτελεί «αυτοακύρωση» του συνταγματικά κατοχυρωμένου ρόλου τους και αναδεικνύει ηττοπαθή συμπεριφορά όταν οι ίδιοι οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μπροστά στις δυσκολίες που ορθώνουν οι μνημονιακές πολιτικές διάλυσης του δημόσιου τομέα, απεμπολούν την υποχρέωση τους να διαχειρίζονται τις δημόσιου και κοινωνικού χαρακτήρα υπηρεσίες τους. Όταν μάλιστα ορισμένοι τις παραχωρούν άνευ όρων, ή με όρους οικονομικής κυριαρχίας των «φίλων επενδυτών». Γιατί είναι άλλο πράγμα η ιδιωτικοποίηση και άλλο η συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα για την ενίσχυση της παραγωγικής επιχειρηματικότητας και της κοινωνικής οικονομίας σε τοπικό επίπεδο.
