Χαιρετίζει η Κομισιόν την επίτευξη συμφωνίας, σε φυτοϋγειονομικό επίπεδο, της ΕΕ και του υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA), σε ένα συγκεκριμένο «πρωτόκολλο μέτρων» για την καλλιέργεια, την μετασυλλεκτική επεξεργασία και την διακίνηση των μήλων και αχλαδιών για να γίνει εφικτή η εξαγωγής τους από την ΕΕ στις ΗΠΑ.
Το επόμενο βήμα είναι να το σχέδιο Κανονισμού να δημοσιευθεί σε δημόσια διαβούλευση. Σύμφωνα με την Κομισιόν η έγκριση του σχεδίου είναι εφικτή πριν από την ερχόμενη καλλιεργητική χρονιά που ξεκινά τον Σεπτέμβριο του 2016 θα απαιτήσει όμως την πλήρη δέσμευση όλων των πλευρών. Ωστόσο την αντίθεσή τους εκφράζουν στον ΑγροΤύπο οι Έλληνες εξαγωγείς με την στάση που κρατάει η Κομισιόν απέναντι στην Αμερικάνικη πλευρά.
Σε κοινή δήλωση που έκαναν ο Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, κ. Andriukaitis, ο Επίτροπος Εμπορίου κ. Malmström και ο Επίτροπος Γεωργίας κ. Hogan, αναφέρεουν τα εξής: «Χαιρετίζουμε την δημοσίευση από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ του σχέδιο κανονισμού, που είναι ένα απαραίτητο βήμα στην διαδικασία «διευκόλυνσης» της εξαγωγής των μήλων και των αχλαδιών από την Ε.Ε προς τις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια απόφαση που ήρθε μετά την συνεργασία της Κομισιόν και της Αμερικανικής ηγεσίας. Αναμένεται να ωφελήσει σημαντικά τους Ευρωπαίους Αγρότες, πολλοί εκ των οποίων έχασαν τις αγορές στις οποίες εξήγαγαν «εν μία νυκτί» λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία το 2014. Το άνοιγμα της Αμερικανικής αγοράς δεν θα άρει την πλήρη έκταση των επιπτώσεων των ρωσικών κυρώσεων αλλά σίγουρα θα βοηθήσει τους αγρότες, προσφέροντας μια εναλλακτική εμπορική διέξοδο για την αγροτική παραγωγή τους. Παρακολουθώντας την πρωτοβουλία αυτή προσμένουμε στην τάχιστη ολοκλήρωση των εναπομεινάντων νομικών και διοικητικών βημάτων ώστε να προσφέρουμε περισσότερα απτά οφέλη για τους Ευρωπαίους παραγωγούς φρούτων. Εάν όλες οι πλευρές συνεχίσουν τις προσπάθειές τους, είναι εφικτό το άνοιγμα της αμερικάνικης αγοράς για την ευρωπαϊκή παραγωγή μήλων και αχλαδιών του 2016».
Ιστορικό
Το αίτημα για απλοποίηση της πρόσβασης στην αγορά των ΗΠΑ εκκρεμεί από το 2007. Η εφαρμογή του μέτρου έγινε ακόμα πιο επίκαιρη, εξαιτίας του ισχυρού πλήγματος που δέχθηκαν οι παραγωγοί φρούτων λόγω των κυρώσεων προς την Ρωσία που επιβλήθηκαν το 2014 ως απάντηση στα γεγονότα με την Ουκρανία. Η Πολωνία και το Βέλγιο για παράδειγμα, έχασαν το 50% των εξαγωγών τους σε μια ημέρα. Η Κομισιόν υποστηρίζει ότι εργάζεται στενά και από κοινού με τις ΗΠΑ για την επίλυση του προβλήματος. Η εκτιμώμενη εμπορική αξία των εξαγωγών ανέρχεται περίπου σε 10 εκατ. ευρώ (αντιπροσωπεύει το 0.5% του μεριδίου αγοράς). Ωστόσο ανοίγει ευκαιρίες στην αντιμετώπιση της αστάθειας στην προσφορά.
Επιφυλακτικοί οι Έλληνες εξαγωγείς
Οι Έλληνες εξαγωγείς οπωροκηπευτικών εκφράζουν στον ΑγροΤύπο την αντίθεσή τους στον τρόπο που χειρίζεται η Κομισιόν τη διαπραγμάτευση με τις Αμερικάνικες αρχές για τη Διατλαντική Εταιρική Σχέση για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις (ΤΤΙΡ). Όπως επισημαίνουν στον ΑγροΤύπο «δεν μπορεί η ΕΕ να δέχεται τους όρους των ΗΠΑ για την καλλιέργεια, την μετασυλλεκτική επεξεργασία και την διακίνηση των μήλων και αχλαδιών για να γίνει εφικτή η εξαγωγής τους στην Αμερικάνικη αγορά. Δεν μπορεί οι Αμερικάνικες αρχές να επιλέγουν τους κανόνες που θα πρέπει να ακολουθηθούν. Σε κάθε περίπτωση η εμπορική συμφωνία που προσπαθεί να υπογράψει η ΕΕ με τις ΗΠΑ αναμένεται να έχει κάποια πλεονεκτήματα υπέρ των Αμερικανών παραγωγών. Αν θέλει η ΕΕ να υπογράψει μια εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ θα πρέπει να είναι σε επίπεδο αμοιβαιότητα και με ίσους όρους και να μην έχει το πλεονέκτημα η μια νομοθεσία έναντι της άλλης».
Αναφερόμενος στο θέμα ο Γεώργιος Πολυχρονάκης, Ειδικός Σύμβουλος του Incofruit – Hellas, δήλωσε στον ΑγροΤύπο ότι «οι τρέχουσες προτάσεις του «νομικού κειμένου για τα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά μέτρα» δεν είναι αρκετά ικανοποιητικές για την εξασφάλιση της πρόσβασης των ευρωπαϊκών φρούτων και λαχανικών και ειδικότερα των ελληνικών στην αγορά των ΗΠΑ. Το άρθρο 9 προβλέπει ότι ο εισαγωγέας οφείλει να δεχθεί τα μέτρα της εξαγωγής, όταν ο εξαγωγέας αποδεικνύει ότι με αυτά επιτυγχάνεται το απαιτούμενο επίπεδο προστασίας. Ωστόσο, προβλέπει επίσης ότι η τελική απόφαση για το αν ένα μέτρο που προτείνεται από το μέρος εξαγωγής ικανοποιεί την απαίτηση του εισαγωγέα, εξαρτάται αποκλειστικά από το μέρος εισαγωγής, σύμφωνα με το διοικητικό και νομοθετικό του πλαίσιο. Αυτό σημαίνει ότι η τελική απόφαση για τις φυτοϋγειονομικές απαιτήσεις για τα κοινοτικά προϊόντα προκειμένου να εισέλθουν στην αγορά των ΗΠΑ θα εξαρτηθεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία μέχρι στιγμής έχει ακολουθήσει μια εξαιρετικά περιοριστική πολιτική.
Είναι γνωστό, επίσης, ότι εκτιμάται πως η υπογραφή της TTIP συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ θα ήταν προς όφελος όλων, παρά το ότι ήδη οι δασμοί μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ είναι ήδη χαμηλοί (κατά μέσο όρο 4 %). Αυτό κατά την εκτίμησή μας θα ήταν εφικτό εάν υπάρξει άρση των περιττών κανόνων και κανονισμών – των επονομαζόμενων «Μη Δασμολογικών Φραγμών ή ΜΔΦ» και κυρίως εκ μέρους των ΗΠΑ.
Οριζόντιο εµπόδιο οι διατάξεις περί «εξονυχιστικού ελέγχου κατά 100 %» (100 % scanning) στις εξαγωγές της ΕΕ στις ΗΠΑ Οι Ευρωπαίοι αγρότες και έμποροι φοβούνται ότι η επίτευξη αυτής της συμφωνίας θα δημιουργήσει απώλειες για το ευρωπαϊκό σύστημα παραγωγής, τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά. Ωστόσο, όπως όλα διαφαίνονται η ΕΕ δεν σχεδιάζει να προστατεύσει τους αγρότες της, διαπραγματευόμενη τη συμφωνία με απόλυτη μυστικότητα».
