Με τον καρκίνο του μαστού συμβαίνει το εξής παράδοξο: ο μαστός, σύμβολο θηλυκότητας και μητρότητας, με κύρια λειτουργία την παραγωγή γάλακτος, που αποτελεί την πρώτη τροφή για την ανάπτυξη μιας νέας ζωής, προκαλεί το θάνατο σε περισσότερες από 500.000 γυναίκες τον χρόνο, σε παγκόσμια κλίμακα.
Ο καρκίνος του μαστού εμφανίζεται, όταν κάποια κύτταρα στον μαστό ξεκινούν να διαιρούνται και να αναπτύσσονται με μη φυσιολογικό τρόπο. Δεν είναι μονήρης πάθηση, υπάρχουν δηλαδή αρκετοί τύποι καρκίνου του μαστού. Μπορεί να διαγνωσθεί σε διαφορετικά στάδια και να αναπτυχθεί με διαφορετικούς ρυθμούς. Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά επιδημιολογικά στοιχεία:
- Μία στις οκτώ γυναίκες (12,5% των γυναικών) θα νοσήσει στη διάρκεια της ζωής της από καρκίνο μαστού.
- Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί το 30% των καρκίνων στη γυναίκα.
- Στην Ελλάδα 1500-1800 γυναίκες νοσούν κάθε χρόνο.
- Είναι εκατό φορές πιο συχνός στις γυναίκες από ότι στους άνδρες.
- Στις ηλικίες κάτω των 30 ετών είναι εξαιρετικά σπάνιος, ενώ αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης ειδικά μετά την ηλικία των 45 ετών.
- Ο κληρονομικός καρκίνος του μαστού (περίπτωση της κας. Angelina Jolie, της γνωστής σταρ του Hollywood) είναι σπάνιος και αφορά μόνο στο 5-10% των περιπτώσεων.
- Τα υπεύθυνα γονίδια έχουν καταδειχθεί (BRCA1, BRCA2, κτλ.)
- Στο 90% των περιπτώσεων ο καρκίνος του μαστού είναι τυχαίος (σποραδικός).
Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της συγκεκριμένης πάθησης, όπως είναι η μεγαλύτερη ηλικία, η ατεκνία, η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών για πάνω από δέκα χρόνια, η παχυσαρκία, το θετικό οικογενειακό ιστορικό, οι ινοκυστικές διαταραχές του μαστού, τα ιναδενώματα κλπ. Αλλά πρέπει να γίνει κατανοητό ότι, όταν κάποια κυρία εμφανίζει «παράγοντες κινδύνου», δεν σημαίνει αυτόματα πως θα νοσήσει οπωσδήποτε – έχει πάντως αυξημένες πιθανότητες να νοσήσει. Άλλωστε, υπάρχουν πολλές ασθενείς με καρκίνο του μαστού που είχαν ελάχιστους παράγοντες κινδύνου.
Η πρώιμη διάγνωση της πάθησης (με τον συστηματικό έλεγχο των ασυμπτωματικών γυναικών) με την επακόλουθη έγκαιρη θεραπεία, καθώς και η συσσώρευση νέων γνώσεων σχετικών την βιολογική συμπεριφορά του καρκίνου του μαστού, οδηγούν συνεχώς στη βελτίωση των ποσοστών επιβίωσης, μόλις τεθεί η διάγνωση. Πλέον, οκτώ (8) στις δέκα (10) ασθενείς με καρκίνο του μαστού επιβιώνουν πέραν της πενταετίας, ενώ τουλάχιστον τρία τέταρτα των ασθενών επιβιώνουν πέραν της δεκαετίας.
Πώς μπορούν οι γυναίκες να συμβάλλουν από την πλευρά τους στην πρόληψη της πάθησης;
- Με σωστή και ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό με αύξηση της σωματικής δραστηριότητας (ισχύει για όλες σχεδόν τις παθήσεις!).
- Αποφεύγοντας την κατάχρηση οινοπνεύματος και τσιγάρου.
- Με την αυτοεξέταση των μαστών: μία φορά τον μήνα, την 8η-12η μέρα μετά από την έναρξη της εμμήνου ρύσεως, δηλαδή της αιμορραγίας, αφιερώνουμε λίγο χρόνο μπροστά στον καθρέφτη, προκειμένου με συστηματικό τρόπο να αυτό-εξετάσουμε τους μαστούς μας και να εντοπίσουμε διαφορές.
- Με τις προληπτικές (δηλαδή, σε ασυμπτωματικές γυναίκες) απεικονιστικές εξετάσεις: Η ψηφιακή μαστογραφία πρέπει να γίνεται μία φορά το χρόνο ξεκινώντας από την ηλικία των 40 ετών. Συχνά διενεργείται ταυτόχρονα με το υπερηχογράφημα για μεγαλύτερη διαγνωστική ακρίβεια.
- Με την συστηματική κλινική εξέταση του ειδικού (τόσο η εξέταση όσο και το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό πιθανόν να τροποποιήσουν το χρονοδιάγραμμα τόσο της έναρξης του προληπτικού ελέγχου όσο και της παρακολούθησης).
- Με την διαρκή κι υπεύθυνη ενημέρωση, τόσο από τον ειδικό ιατρό όσο και από έγκυρους κι αξιόπιστους ιστότοπους, δεδομένου ότι ζούμε στην εποχή του διαδικτύου. Για παράδειγμα, στον ιστότοπο του NCCN (National Comprehensive Cancer Network), έναν ιστότοπο κατασκευασμένο από τα μεγαλύτερα ογκολογικά κέντρα του κόσμου, μπορεί ο καθένας να ενημερωθεί αξιόπιστα για τον καρκίνο του μαστού.
Από τη στήλη Υπέρ Υγείας της εφημερίδας ΝΕΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑ
Επιμέλεια στήλης Δώρα Κωτσοπούλου
