Δρ. Αργύρης Δούμας, Πυρηνικός ιατρός, Επικ. Καθηγητής ΑΠΘ
Το σπινθηρογράφημα καρδιάς είναι μία ιατρική εξέταση
στην οποία χρησιμοποιούνται ειδικά μηχανήματα πυρηνικής ιατρικής που
ονομάζονται γ-κάμερες και μία μικρή ποσότητα ραδιοσεσημασμένης ουσίας, η
οποία χορηγείται ενδοφλέβια ώστε να απεικονίσει την αιμάτωση της
καρδιάς. Μπορεί να
αναγνωρίσει περιοχές οι οποίες έχουν μειωμένη παροχή
αίματος, ως αποτέλεσμα στένωσης των αγγείων που παρέχουν αίμα στο
μυοκάρδιο και ονομάζονται στεφανιαία αγγεία. Όπως είναι γνωστό, η νόσος των αγγείων αυτών, που ονομάζεται στεφανιαία νόσος
αποτελεί τη μάστιγα του δυτικού κόσμου, καθόσον περίπου οι μισοί από
τους άνδρες και το 1/3 των γυναικών πάνω από την ηλικία 50 θα αναπτύξουν
κάποια στένωση στα στεφανιαία αγγεία τους, εξαιτίας συνήθως της
αθηροσκλήρωσης.
Η απλή δοκιμασία κόπωσης παρόλον ότι είναι η πιο
δεδομένη μέθοδος για την ανίχνευση της στεφανιαίας νόσου, σε πολλές
περιπτώσεις δεν μπορεί να θέσει τη σωστή διάγνωση. Ως εκ τούτου, σε
αμφίβολες περιπτώσεις, ή σε ανθρώπους που δεν μπορούν να υποβληθούν σε
δοκιμασία κόπωσης προτιμάται το σπινθηρογράφημα καρδιάς. Με άλλα λόγια,
το σπινθηρογράφημα παρέχει πολύ περισσότερες πληροφορίες και είναι
σαφώς ικανότερο στο να διαγνώσει τη νόσο. Ακόμη, το σπινθηρογράφημα
καρδιάς χρησιμοποιείται σε ασθενείς που αποδεδειγμένα πάσχουν από
στεφανιαία νόσο, είτε για να εκτιμήσουμε την αποτελεσματικότητα της
φαρμακευτικής θεραπείας, είτε για να ανιχνεύσουμε το κύριο υπεύθυνο για
την ισχαιμία αγγείο, ώστε να προβούμε σε αγγειοπλαστική, στη διαστολή
δηλαδή της στένωσης με μπαλονάκι. Το ισότοπο που χρησιμοποιείται στο
σπινθηρογράφημα καρδιάς είναι εντελώς ακίνδυνο και επιβαρύνει με
ελάχιστη ακτινοβολία τον εξεταζόμενο.
Πως γίνεται το σπινθηρογράφημα καρδιάς;
Το σπινθηρογράφημα καρδιάς (γνωστό και ως σπινθηρογράφημα με θάλλιο)
συνήθως συνδυάζεται με τη γνωστή δοκιμασία κόπωσης. Στο τέλος της
άσκησης (όταν ο εξεταζόμενος έχει φτάσει στο υψηλότερο για την ηλικία
του επίπεδο καρδιακών παλμών), γίνεται η ένεση του ισοτόπου και
ακολούθως ο εξεταζόμενος ξαπλώνει κάτω από την γ-κάμερα η οποία παίρνει
φωτογραφίες από την καρδιά. Οι εικόνες που λαμβάνουμε είναι απολύτως
ανάλογες με την αιμάτωση των διαφόρων τμημάτων της καρδιάς, και με τον
τρόπο αυτό ακόμη και μικρές περιοχές στις οποίες υπάρχει μειωμένη παροχή
αίματος λόγω στένωσης, είναι δυνατόν να ανιχνευθούν και να εκτιμηθεί η
τοπογραφία και έκτασή τους. Καθόσον το ισότοπο πηγαίνει μόνο σε υγιή
κύτταρα, άνθρωποι που έχουν υποστεί κάποιο έμφραγμα του μυοκαρδίου,
οι περιοχές αυτές δεν αιματώνονται πλέον και δεν προσλαμβάνουν το
ραδιοφάρμακο. Με τον τρόπο αυτό γίνεται εύκολα η εκτίμηση της έκτασης
και της τοπογραφίας του εμφράγματος. Κατά τα τελευταία χρόνια η μέθοδος
της σπινθηρογραφικής απεικόνισης καρδιάς έχει εξελιχθεί, ώστε να
μπορούμε να κάνουμε τομογραφία του μυοκαρδίου, να
«κόψουμε» δηλαδή την εικόνα της καρδιάς σε λεπτές φέτες, ώστε να
εκτιμήσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια την ακεραιότητα της αιμάτωσης όλων
των καρδιακών τοιχωμάτων. Τέλος, εάν ο ασθενής δεν είναι δυνατόν να
περπατήσει λόγω βλάβης στα κάτω άκρα, φόβου ή άλλου είδους πάθησης,
εναλλακτικά μπορούμε να φέρουμε την καρδιά σε κατάσταση κόπωσης,
χορηγώντας ειδικό φάρμακο και με τον τρόπο αυτό να επιτύχουμε τα ίδια
αποτελέσματα, με τον εξεταζόμενο απλώς ξαπλωμένο στο εξεταστικό κρεβάτι.
Πρέπει να τονιστεί ότι μέχρι σήμερα το σπινθηρογράφημα καρδιάς έχει
αποδειχθεί ως η πλέον ασφαλής, εντελώς ανώδυνη, αναίμακτη και με τη
μεγαλύτερη διαγνωστική ακρίβεια μέθοδο για τη διαπίστωση της απόφραξης ή
στένωσης των στεφανιαίων αγγείων. Υπερέχει σαφώς των υπολοίπων
διαγνωστικών μεθόδων όσον αφορά την ασφάλεια, ευκολία, την ταχύτητα
εκτέλεσης και ακόμη το ότι γίνεται πάντοτε χωρίς να απαιτείται νοσηλεία.
Στον τομέα τέλος της πρόγνωσης, δηλαδή της
εκτίμησης πιθανών μελλοντικών προβλημάτων και καρδιακών επεισοδίων
(μελλοντικό έμφραγμα του μυοκαρδίου, αιφνίδιος θάνατος από καρδιακή νόσο
κλπ.) το σπινθηρογράφημα της καρδιάς παρέχει μοναδικές
πληροφορίες, παραμένοντας σήμερα η αναντικατάστατη μέθοδος εκλογής για
την εκτίμηση των. Έχει αποδειχθεί ότι στην περίπτωση ενός φυσιολογικού
σπινθηρογραφήματος καρδιάς, ακόμη και εάν υπάρχουν γνωστές από την
στεφανιογραφία βλάβες, ο εξεταζόμενος κινδυνεύει από ένα μελλοντικό
καρδιακό πρόβλημα, όσο ακριβώς και ο υγιής γενικός πληθυσμός (αυτοί που
δεν πάσχουν από στεφανιαία νόσο).
Συμπερασματικά θα μπορούσε να λεχθεί ότι το σπινθηρογράφημα
καρδιάς με εμπειρία πάνω από 30 χρόνια χρήσης του, έχει αποδειχθεί
σήμερα ως η πλέον ανώδυνη, ακίνδυνη, εύκολη και με μεγάλη διαγνωστική
ακρίβεια μέθοδος, παρέχοντας στον καρδιολόγο μοναδικές πληροφορίες όσον
αφορά την ύπαρξη ή μη στεφανιαίας νόσου, την έκταση και τοπογραφία της
και επιπλέον δίδοντας αναντικατάστατες προγνωστικές πληροφορίες για την
πρόληψη πιθανών μελλοντικών καρδιακών επεισοδίων και επιπλοκών.
Από τη στήλη Υπέρ Υγείας της εφημερίδας ΝΕΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑ
Επιμέλεια στήλης Δώρα Κωτσοπούλου
