Eάν υλοποιηθεί η «απειλή» των εταίρων και η προτεινόμενη συμφωνία παραβιάζει ευθέως τις «κόκκινες γραμμές» του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση δεν θα δρομολογήσει τη διαδικασία του δημοψηφίσματος ως «Πόντιος Πιλάτος», αλλά θα λάβει σαφή θέση υπέρ της καταψήφισης της πρότασης.
Το «όπλο» του δημοψηφίσματος προσανατολίζεται να επαναφέρει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης ο πρωθυπουργός, Αλ. Τσίπρας, εάν, υπό το βάρος του συνεχιζόμενου αδιεξόδου, οι εταίροι επιλέξουν να φέρουν την κυβέρνηση προ τετελεσμένων εμφανίζοντας ένα δικό τους σχέδιο συμφωνίας που θα πρέπει να γίνει αποδεκτό ή να απορριφθεί στο σύνολό του, θα έχει, δηλαδή, τη μορφή take it or leave it.
Σε κάθε περίπτωση, επί του παρόντος η κυβέρνηση παραμένει προσανατολισμένη στον βασικό της στόχο, δηλαδή μια πολιτική συμφωνία μέσω αμοιβαίων υποχωρήσεων, η οποία θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, όπου η κατάσταση είναι πλέον εκρηκτική.
Πάντως, η επαναφορά του σεναρίου του δημοψηφίσματος στον ενδοκυβερνητικό διάλογο πιθανότατα αποτελεί άλλο ένα διαπραγματευτικό «χαρτί» του Μεγάρου Μαξίμου, όπως και η απειλή για μη καταβολή της δόσης προς το ΔΝΤ, η οποία συζητήθηκε εκτενώς στο Κυβερνητικό Συμβούλιο της περασμένης Κυριακής, αλλά τελικώς καταβλήθηκε κανονικά.
Πάντως, η επίτευξη προόδου στο λεγόμενο Βrussells Group ή μέσω άλλων διαύλων επικοινωνίας, μέχρι την επόμενη Πέμπτη, παραμένει σχεδόν καταδικασμένο στοίχημα, παρά τη βελτίωση του κλίματος μετά τη μετάβαση του υπουργού Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκη, σε δεύτερο πλάνο, με τις δύο πλευρές να αλληλοεπιρρίπτουν τις ευθύνες για τη συνεχιζόμενη στασιμότητα. Πηγές των δανειστών υποστηρίζουν πως η Αθήνα αρνείται να συζητήσει με συγκεκριμένους αριθμούς για τα δημοσιονομικά ή επί απτών μέτρων στα άλλα κεφάλαια της διαπραγμάτευσης, όπως τα εργασιακά και το ασφαλιστικό. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση αντιτείνει πως οι θεσμοί προβάλλουν μαξιμαλιστικές θέσεις σε σχέση με τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος ή το ασφαλιστικό, που δεν αφήνουν περιθώρια περαιτέρω κινήσεων.
Στελέχη του κυβερνώντος κόμματος αφήνουν να εννοηθεί ότι μπορεί να υπάρξει σύγκλιση με τους θεσμούς το επόμενο τριήμερο, ώστε ο πρωθυπουργός, Αλ. Τσίπρας, να άρει το υφιστάμενο αδιέξοδο στις επαφές που θα έχει την επόμενη Πέμπτη, στο περιθώριο της Συνόδου της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη Ρίγα, με ξένους ηγέτες, περιλαμβανομένης της Γερμανίδας καγκελαρίου, Αγκελα Μέρκελ. Μάλιστα, στο Μέγαρο Μαξίμου επανέρχονται σκέψεις, εάν παραταθεί το αδιέξοδο, το «ελληνικό ζήτημα» να τεθεί και σε επίπεδο Συνόδου Κορυφής.
Πάντως, οι ίδιες πηγές προσθέτουν πως η εβδομάδα μετά τη Σύνοδο Κορυφής της Ρίγας θα είναι κρίσιμη, καθώς τα χρονικά περιθώρια για λύση στενεύουν καθοριστικά. Οπως αναφέρουν, ουσιαστικά πλέον θα απομένουν σαράντα ημέρες όχι μόνο για την ολοκλήρωση της τρέχουσας διαπραγμάτευσης και την ψήφιση των μέτρων που θα τη συνοδεύουν, αλλά και για τη διαμόρφωση του περιγράμματος της μεγάλης συμφωνίας –που η Αθήνα ευελπιστεί ότι θα περιλαμβάνει τη νέα χρηματοδότηση και την παράμετρο του χρέους–, αφού το τρέχον πρόγραμμα ολοκληρώνεται στις 30 Ιουνίου και από την πρώτη Ιουλίου η χώρα, σε διαφορετική περίπτωση, θα βρεθεί στον αέρα.
Η ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης, που επί του παρόντος εμφανίζεται απομακρυσμένη ως ενδεχόμενο, αποτελεί το ένα μεγάλο ζητούμενο για τον πρωθυπουργό. Το δεύτερο είναι η όποια συμφωνία να «περάσει» από τις Συμπληγάδες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ. Συνομιλητές του κ. Τσίπρα εμφανίζονται συγκρατημένα αισιόδοξοι, πως παρά το ιδιαίτερα βαρύ κλίμα των τελευταίων ημερών, εάν η συμφωνία έχει και ορισμένα θετικά στοιχεία, κυρίως στα εργασιακά, θα γίνει τελικώς αποδεκτή από την Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ και το κόμμα.
Στην κατεύθυνση αυτή λέγεται πως είναι δυνατόν να λειτουργήσουν: Η «αρχή της πλειοψηφίας» που τηρείται στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς ο κ. Τσίπρας ελέγχει την πλειοψηφία τόσο στην Κ.Ο. όσο και στην Κ.Ε. Δεύτερον, το επιχείρημα ότι εάν η κυβέρνηση καταρρεύσει, θα επαληθευτεί το σενάριο της «αριστερής παρένθεσης» και θα δικαιωθούν οι κ. Αντ. Σαμαράς και Ευάγγ. Βενιζέλος. Τρίτον, υπενθυμίζεται η δέσμευση που έχουν αναλάβει οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά ότι εάν διαφωνήσουν με κεντρικές κυβερνητικές θέσεις δεν θα καταψηφίζουν στη Βουλή, αλλά θα παραιτούνται, παραχωρώντας την έδρα τους. Μάλιστα, ορισμένοι συνομιλητές του κ. Τσίπρα υποστηρίζουν πως η τρέχουσα αναταραχή μπορεί να λειτουργήσει υποβοηθητικά για τον πρωθυπουργό στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις, παρότι οι εταίροι έχει αποδειχθεί στο παρελθόν ότι δεν συναρτούν τις αποφάσεις τους από τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα.
Ομως, άλλοι εκτιμούν πως η συμφωνία εάν τελικώς επέλθει– θα δοκιμάσει καίρια τις αντοχές του ΣΥΡΙΖΑ και μπορεί να οδηγήσει σε ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις, χωρίς να αποκλείεται ο κ. Τσίπρας να επιλέξει ο ίδιος το «χαρτί» των εκλογών εάν διαφανεί ότι η κυβέρνηση κινδυνεύει να χάσει τη δεδηλωμένη.
