«Οι προσφορές πέθαναν, ζήτω οι… έξυπνες προσφορές». Τα σούπερ μάρκετ αποφάσισαν να σταματήσουν την πολιτική των έντονων προωθητικών ενεργειών και να στραφούν σε ένα πιο υγιές –για αυτά- μοντέλο τιμολογιακής στρατηγικής. Ένα νέο μοντέλο που σύμφωνα με κορυφαία στελέχη από τον χώρο του οργανωμένου λιανεμπορίου αλλά και από τη βιομηχανία θα εστιάζει σε πιο στοχευμένες προσφορές και πιο προσωποποιημένες στις ανάγκες των καταναλωτών.
Οι έντονες προωθητικές ενέργειες, σύμφωνα με τον επικεφαλής του ομίλου ΜΕΤΡΟ – My Market, Αριστοτέλη Παντελιάδη ήταν εξαιρετικά χρήσιμες καθώς βοήθησαν τους καταναλωτές καθώς και τους λιανέμπορους και τους προμηθευτές τους στα δύσκολα χρόνια της κρίσης να αντέξουν. Ωστόσο, όπως είπε, από το βήμα του 13ου συνεδρίου του ECR, έφθασαν σε υπερβολικό σημείο, λέγοντας πως υπαίτιοι για τη σημερινή κατάσταση είναι οι ίδιοι οι λιανέμποροι καθώς φρόντισαν τα τελευταία δέκα χρόνια να εκπαιδεύσουν τους καταναλωτές, να «κυνηγάνε σαν τρελοί τις προωθητικές ενέργειες».
«Σχεδόν 2 στα 3 προϊόντα που πωλείται σήμερα στα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι σε προσφορά. Αυτό είναι υπερβολή», σημείωσε χαρακτηριστικά ο διοικητικός ηγέτης των My Market, για να προσθέσει πως ήρθε ο καιρός για αλλαγές.
Όπως είπε, πρέπει να μπει σε πρώτο πλάνο η καινοτομία, η ποιότητα και το value for money, και να περάσουν σε δεύτερο πλάνο οι προσφορές που «κάνουν τις επιχειρήσεις να ματώνουν».
Αυτό, διευκρίνισε σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει πως η αγορά θα ξαναγυρίσει στην προ κρίσης εποχή. Αντίθετα, «αυτό που πρέπει να κάνει το λιανεμπόριο είναι πιο έξυπνες και πιο στοχευμένες προσφορές», μέσα από την καλύτερη χρήση της τεχνολογίας.
Οι πρώτες δοκιμές του νέου μοντέλου, τόνισε, έχουν αρχίσει να γίνονται ήδη και εξέφρασε την βεβαιότητα πως σε λίγα χρόνια το λιανεμπόριο θα μπορεί να χειρίζεται καλύτερα τις προσφορές, πάντοτε σε συνεργασία με τους προμηθευτές πάνω στο αμοιβαίο όφελος. «Πρέπει να δουλέψουμε μαζί με τους προμηθευτές, διαφορετικά δεν κάνουμε δουλειά», είπε με νόημα.
Ανάλογο μοντέλο σκοπεύει να εφαρμόσει και η ΑΒ Βασιλόπουλος, με τον επικεφαλής της εταιρείας, Βασίλη Σταύρου να δηλώνει πως ήρθε η στιγμή το λιανεμπόριο να επικεντρωθεί στην αξία (value) που προσφέρουν τα προϊόντα στους καταναλωτές, και να δώσουν λιγότερο βάρος στις τιμές. Ο κ. Σταύρου, αποκάλυψε πως πολύ σύντομα η ΑΒ θα είναι έτοιμη να παρουσιάσει το νέο μοντέλο προσωποποιημένων προσφορών της εταιρείας, το οποίοι θα αξιοποιεί την κάρτα πιστότητας.
Από την άλλη πλευρά των προμηθευτών, η επικεφαλής της Procter & Gamble Hellas, Ερμιόνη Γεωργουλάκη, η οποία μίλησε για την ανάγκη λιανεμπόριο και βιομηχανία να αλλάξουν κατεύθυνση και να εστιάσουν στην αξία των προϊόντων, αντί της τιμής. Η πολιτική των έντονων προσφορών, όπως είπε, κράτησε για πάρα πολλά χρονιά και μάλιστα πήρε ακραία μορφή, πλήττοντας την κερδοφορία των επιχειρήσεων.
«Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα οι έντονες προσφορές είναι πρόβλημα και έχει επιπτώσεις στην ικανότητα των εταιρειών να καινοτομούν, και να αναπτύσσουν τις πωλήσεις τους ενώ απαξιώνουν και την αγορά», επεσήμανε χαρακτηριστικά. Παραδέχθηκε πάντως πως οι προσφορές βοήθησαν τις εταιρείες και κυρίως τα επώνυμα προϊόντα να διατηρήσουν τις πωλήσεις και τα μερίδια τους στα δύσκολα χρόνια της κρίσης, απέναντι στην ιδιωτική ετικέτα.
Η κα. Γεωργουλάκη ανέφερε πως η βελτίωση των μακροοικονομικών δεικτών μπορεί να βοηθήσει την προσπάθεια των επιχειρήσεων, να κοιτάξουν και άλλα πράγματα σε ένα προϊόν, πέρα από την τιμή του, όπως η ποιότητα, το αποτύπωμα που αφήνει στην κοινωνία, η ευκολία κα.. «Τα μακροοικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι είμαστε έτοιμοι για την υιοθέτηση ενός διαφορετικού μοντέλου. Δείχνουν ότι ο καταναλωτής έχει μπει σε μια κανονικότητα», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Η άλλη όψη του νομίσματος
Στον αντίποδα, η συρρίκνωση των μεγάλων προσφορών που ξεπερνούσαν πολλές φορές και το 50% αναμένεται να απογοητεύσει το καταναλωτικό κοινό που εξακολουθεί να αναζητά φθηνές λύσεις για να καλύψει τις ανάγκες του.
Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), οι καταναλωτές εκτιμάται ότι εξοικονομούν πάνω από 300 ευρώ σε ετήσια βάση από τις προσφορές και τις εκπτώσεις που υπάρχουν στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ. Η αξία αυτή είναι σταθερή σε ετησία βάση την τελευταία 5ετία με εξαίρεση το 2016, χρονιά υπολειτουργίας δύο πολύ σημαντικών αλυσίδων σουπερμάρκετ της χώρας (Μαρινόπουλος- Βερόπουλος).
Αυτό το όφελος, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ είναι πολύ σημαντικότερο από το αντίστοιχο όφελος του 2014 εξαιτίας της μείωσης της δαπάνης στων νοικοκυριών σε είδη παντοπωλείου, η οποία εκτιμάται σε περίπου 4% την πενταετία 2014-2019. Συνολικά η μέση εξοικονόμηση ανά νοικοκυριό εκτιμάται σε περίπου 1.500 ευρώ για την εξεταζόμενη περίοδο, ενώ η συνολική αξία που έχει δοθεί σε 5 χρόνια ξεπερνά τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το κυνήγι των προσφορών, συνεχίζει το ΙΕΛΚΑ, έχει γίνει πλέον καθημερινότητα για τους καταναλωτές, οι οποίοι στην προσπάθεια τους να εξοικονομήσουν χρήματα κυνηγούν όλο και περισσότερο τις προσφορές και εκπτώσεις που παρέχουν τα σουπερ-μάρκετ μέσα από πρακτικές έξυπνων αγορών. Μάλιστα, το 89% των καταναλωτών εξοικονομεί χρήματα μέσω προσφορών/κουπονιών/δωροπετιαγών που προφέρουν οι αλυσίδες σουπερμάρκετ και προμηθευτές των προϊόντων ενώ 7 στους 10 καταναλωτές εξοικονομούν τουλάχιστον 5% επί της αξίας των αγορών του και 1 στους 5 τουλάχιστον 20%.
Την ίδια ώρα, σημαντικές τάσεις καταγράφονται από την έρευνα του ΙΕΛΚΑ σε δείγμα 2.000 καταναλωτών απ’ όλη την Ελλάδα όσον αφορά στην αγοραστική συμπεριφορά των Ελλήνων στα χρόνια της κρίσης. Ειδικότερα, το 71% των ερωτώμενων τη χρονιά που πέρασε (2018) αγόρασε περισσότερα προϊόντα σε προσφορά σε σχέση με το προηγούμενο έτος (2017), ενώ το 66% του κοινού δηλώνει ότι κυνηγάει τις προσφορές στις αγορές στο σουπερμάρκετ. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι για το 56% του κοινού οι προσφορές και εκπτώσεις είναι ο κύριος λόγος για να επιλέξουν το κατάστημα σουπερμάρκετ που θα επισκεφθούν, στοιχείο που σε μεγάλο βαθμό εξηγεί τον ανταγωνισμό ανάμεσα στις επιχειρήσεις στο κομμάτι των προσφορών.
Χαρακτηριστικό του βαθμού υιοθέτησης προσφορών από τον καταναλωτή είναι το γεγονός ότι το 56% του κοινού δηλώνει ότι προτιμάει περισσότερες προσφορές, παρά χαμηλές τιμές. Ο λόγος γι’ αυτή την επιλογή είναι ότι θεωρεί ότι μέσω της αναζήτησης και επιλογής προσφορών και εκπτώσεων έχει τη δυνατότητα τόσο για μεγαλύτερες εξοικονομήσεις, όσο και για προσαρμογή στις δικές τους εξατομικευμένες ανάγκες της εξοικονόμησης χρημάτων. Άλλωστε, ένα μειοψηφικό αλλά σημαντικό ποσοστό 44% δηλώνει ότι αναβάλει τις αγορές του μέχρι να βρει την κατάλληλη προσφορά στα είδη που επιθυμεί να αγοράσει.
Πέρα από την αναζήτηση της καλύτερης προσφοράς, οι Έλληνες άλλαξαν και διατροφικές συνήθειες εξαιτίας της κρίσης. Τα νοικοκυριά της χώρας γυρνούν την πλάτη στα ακριβά τρόφιμα όπως το μοσχάρι και το κατσίκι και πλέον στρέφονται σε φθηνότερες και πιο υγιεινές λύσεις όπως τα όσπρια, το κοτόπουλο, και τα ζυμαρικά για να καλύψουν τις διατροφικές ανάγκες στην καθημερινότητά τους.
«Ανάσα» από τη μείωση του ΦΠΑ
Στο μεταξύ, φθηνότερο κατά 85,99 Ευρώ ή 2,34% θα είναι το ετήσιο καλάθι της νοικοκυράς σε είδη διατροφής, μη αλκοολούχα ποτά και αλκοολούχα ποτά από τη μείωση του ΦΠΑ στο 13% από 24% που αποφάσισε η κυβέρνηση στα προϊόντα που ορίζει ο νόμος 4611/2019. Οι μεγαλύτερες εξοικονομήσεις αναμένεται να φανούν στα αρτοσκευάσματα, στα αλλαντικά, στα δημητριακά και στα σνακς
Οι παραπάνω υπολογισμοί, επισημαίνει το ΙΕΛΚΑ αφορούν το ιδεατό σενάριο της μείωσης των τιμών σε πλήρη αντιστοιχία με την μείωση του ΦΠΑ, κάτι που όπως έχει ανακοινωθεί από τις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ θα πραγματοποιηθεί, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα υλοποιηθεί εξίσου από την μικρή λιανική. Επίσης οι υπολογισμοί υποθέτουν ότι δεν θα αλλάξουν οι καταναλωτικές συνήθειες, π.χ. δεν θα στραφεί ο καταναλωτής στα προϊόντα με μειωμένο ΦΠΑ αυξάνοντας τις πωλήσεις τους.
Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ η πρόσφατη μείωση του ΦΠΑ αφορά περίπου κατά μέσο όρο το 15% του αριθμού των ειδών που πωλούνται στα ράφια των σούπερ μάρκετ (περίπου 7.500 κωδικοί προϊόντων), και το 26% στο σύνολο της αγοράς (μίνι μάρκετ, περίπτερα, κα.). Να σημειωθεί πως οι ετήσιες αγορές ανά νοικοκυριό με βάση στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ ανέρχονται σε 3.668,40 Ευρώ ενώ μετά τη μείωση του ΦΠΑ θα υποχωρήσουν σε 3.582,41 Ευρώ.
