Η Αλβανία σήμερα δεν διαθέτει πολεμική αεροπορία. Δεν ήταν όμως πάντοτε μια χώρα δίχως μαχητικά αεροπλάνα.
Τα νεώτερα, σχεδόν 100 στον αριθμό, ήταν Shenyang J-6, Shenyang J-5 και Chengdu J-7, κινεζικές εκδόσεις των ρωσικών MiG-19, MiG-17 και MiG-21 αντίστοιχα.
Ο στόλος της Αλβανίας μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού είχε πρόβλημα συντήρησης.
Τα αεροπλάνα ήταν ήδη παλιά και δεν βρίσκονταν εύκολα ανταλλακτικά.
Σταδιακά, όσο περνούσαν τα χρόνια, όλο και περισσότερα αποσύρονταν γιατί δεν μπορούσαν να πετάξουν.
Τελικά, το 2004, όσα από αυτά τα σαραβαλάκια διατηρούνταν ακόμα σε υπηρεσία, ιπτάμενα φέρετρα για τους πιλότους, αποσύρθηκαν.
Η Αλβανία από τότε δεν απέκτησε ξανά μαχητικά αεροσκάφη.
Η Αλβανία πουλά τα παλιά της αεροπλάνα
Τα περισσότερα παλιά μαχητικά αποθηκεύτηκαν σε αεροπορικές βάσεις σκαμμένες βαθιά στο εσωτερικό βουνών.
Αυτά τα τούνελ ήταν τα μυστικά αεροδρόμια του τυραννικού καθεστώτος.
Στους κομμουνιστές άρεσε να σκάβουν αεροπορικές βάσεις μέσα σε βουνά, το έκαναν και οι Γιουγκοσλάβοι.
Η είσοδος του τούνελ στην πλαγιά του βουνού όπου έχουν αποθηκευτεί τα παλιά αεροπλάνα.
Οι αεροπορικές βάσεις της εποχής του Ψυχρού Πολέμου, που έχουν αποθηκευτεί τα παλιά αεροπλάνα, είναι η «Gjadër», γνωστή και ως «Lezhë-Zadrima» και η «Kuçovë» (Κουτσόβα).
Το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) επισκέφθηκε την πρώτη βάση και εντυπωσιάστηκε από την ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα που βρήκε.
Στοές σκαμμένες σε πλαγιές βουνών, γεμάτες παλιά σοβιετικά και κινεζικά αεροσκάφη.
Όπως γράφει ο δημοσιογράφος του AFP, τρεις δεκαετίες μετά την πτώση του κομμουνισμού, οι αλβανικές Αρχές ακόμα προσπαθούν να πουλήσουν τα σοβιετικής και κινεζικής κατασκευής αεροσκάφη.
Ανώτατος Αλβανός αξιωματικός που μίλησε στο AFP είπε ότι η χώρα προσπαθεί να εναρμονιστεί με τα ΝΑΤΟϊκά στάνταρ.
Αυτό είναι το «νέο κεφάλαιο» που άνοιξε η χώρα μετά το 2009, όταν εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ.
Σε ό,τι αφορά τα παλιά MiG, «εκτός από τη νοσταλγία, (για την οποία) θα κρατήσουμε μερικά στα μουσεία μας… τα υπόλοιπα θα αντιμετωπιστούν σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία για πώληση ή άλλη χρήση».
Ποιοι ενδιαφέρονται να αγοράσουν
Στο στρατιωτικό αεροδρόμιο «Gjader», κάποτε μυστική βάση, έχει σκαφτεί στοά βάθους 600 μέτρων μέσα στο βουνό.
Εκεί είναι αποθηκευμένα δεκάδες παλιά αεροπλάνα.
Ήδη μουσεία από ξένες χώρες και συλλέκτες έχουν εκφράσει την επιθυμία τους να αγοράσουν μερικά από αυτά.
Από το 2016, όταν για πρώτη φορά η Αλβανία συζήτησε να τα πωλήσει, έχουν εκφράσει ενδιαφέρον το Μουσείο Αεροπορίας και Διαστήματος στη Γαλλία και μια Σχολή στη Γερμανία.
Ωστόσο, ακόμα δεν έχουν πωληθεί αεροσκάφη, λόγω γραφειοκρατίας.
Ενδιαφέρον έχουν εκφράσει και ιδιώτες, όπως ο Γάλλος επιχειρηματίας Ροσέ, που ζει στην Αλβανία, που θέλει ένα αεροπλάνο για να στολίσει τον κήπο του.
Το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων αναφέρεται και στο στρατιωτικό αεροδρόμιο στην Κουτσόβα, το οποίο θα μετατραπεί σε ΝΑΤΟϊκή βάση, την πρώτη στην Αλβανία.
Η Κουτσόβα, γνωστή κάποτε ως «Πόλη του Στάλιν», αποτέλεσε σύμβολο της φιλίας μεταξύ Αλβανίας και Σοβιετικής Ένωσης.
Όπως έγινε γνωστό τον Αύγουστο του 2018, η πρώτη ΝΑΤΟϊκή βάση στην Αλβανία θα γίνει στην Κουτσόβα.
Πρόκειται για μια αεροπορική βάση για την οποία ο Έντι Ράμα ανέφερε πέρσι το καλοκαίρι ότι το ΝΑΤΟ ότι έχει πρόθεση να επενδύσει σε αυτήν πάνω από 50 εκατομμύρια ευρώ, μόνο για την πρώτη φάση του έργου.
