Με την έλευση του 2017 η χώρα συμπληρώνει ήδη 9 χρόνια ύφεσης και 7 χρόνια εφαρμογής προγραμμάτων, που αρχικά διέσωσαν το 2010 την χώρα από την άναρχη χρεοκοπία, αλλά δεν την έβγαλαν (όπως υπολογιζόταν) από την κρίση.
Γι’ αυτό το τελευταίο φταίνε και οι δύο πλευρές: εμείς, η Ελλάδα γιατί δεν προχωρήσαμε σε όλες τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, αλλά και οι Δανειστές γιατί επέβαλαν αδιέξοδα προγράμματα.
Αλλαγές και αναγκαίες μεταρρυθμίσεις έγιναν μόνο την περίοδο 2010-2011 (Διαύγεια, Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση, Οικονομικός Εισαγγελέας, Άρση Τραπεζικού Απορρήτου, Έλεγχος Αμυντικών Προμηθειών, προσλήψεις μόνο μέσω ΑΣΕΠ, μείωση αριθμού Δημοσίων Υπαλλήλων κ.α.)
Μετά την ανατροπή του Πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου τον Νοέμβριο του 2011 η μεταρρυθμιστική ορμή ανακόπηκε και αρκετές από τις μεταρρυθμίσεις αλλοιώθηκαν ή αναιρέθηκαν από τις Κυβερνήσεις Αντ. Σαμαρά καθώς και Αλ. Τσίπρα (π.χ. στην Παιδεία, στον τρόπο στελέχωσης θέσεων ευθύνης στο Δημόσιο, Οργανισμούς, Γενικές Γραμματείες κτλ.).
Από εκεί και πέρα οι «αλλαγές» περιορίσθηκαν σε συνεχείς περικοπές μισθών, συντάξεων, επιδομάτων πρόνοιας καθώς και σε συνεχείς αυξήσεις των φορολογικών βαρών για τους πολλούς και ανίσχυρους.
Οι περικοπές των συντάξεων αποτελούν βασική επιλογή και της σημερινής Κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ που υιοθετεί όμως(δήθεν μετά από σκληρή διαπραγμάτευση) κατά γράμμα τις επιλογές των δανειστών.
Αποτελούν και επιλογή του Γερμανού Υπουργού Οικονομικών Σόϊμπλε, ο οποίος θεωρεί –και δήλωσε πρόσφατα- ότι «οι Έλληνες ζουν πέρα από τις δυνατότητές τους» και ότι δαπανούν υπερβολικά υψηλά ποσοστά του ΑΕΠ για το ασφαλιστικό σύστημα.
Οι απόψεις αυτές του Σόϊμπλε γίνονται δεκτές από την πλειοψηφία των Γερμανών πολιτικών, όπως για μια ακόμα φορά μου δόθηκε η δυνατότητα να διαπιστώσω πρόσφατα σε επίσκεψή μου στο Βερολίνο και συζητήσεις που είχα τόσο με τον Πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Βουλής, όσο και με μέλη της Κυβέρνησης της Α. Μέρκελ. Μερικοί μάλιστα νομίζουν ότι οι συντάξεις στην Ελλάδα είναι υψηλότερες ακόμα και από αυτές στην Γερμανία!
Μάλλον δεν διαβάζουν ούτε τα κείμενα του Ευρωπαίου Επιτρόπου Οικονομικών και Χρηματοπιστωτικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί που πρόσφατα έγραψε σε άρθρο του στους Financial Times ότι οι μέσες συντάξεις στην Ελλάδα το 2013 ήταν 846€ μηνιαίως, ενώ στην Γερμανία ήταν 1233€, δηλαδή 45% υψηλότερες. Αν υπολογιστούν μάλιστα και οι μειώσεις που υπέστησαν από το 2013 έως σήμερα οι συντάξεις στην Ελλάδα, τότε η διαφορά μεγαλώνει ακόμη περισσότερο.
Μετά από παράθεση σειράς στοιχείων συνειδητοποίησαν οι γερμανοί συνομιλητές μου, ότι τα ποσά που διατίθενται για το ασφαλιστικό στην Ελλάδα μπορεί να «φαίνονται» υψηλά ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυτό όμως έχει υποστεί συρρίκνωση κατά 28% τα δέκα τελευταία χρόνια και οι δαπάνες για το ασφαλιστικό έχουν υποστεί μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση.
Οι συνεχείς μειώσεις των συντάξεων είναι σαφώς αντιαναπτυξιακή πολιτική, γιατί αφαιρεί σημαντικά ποσά από τα διαθέσιμα στην αγορά, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα διοχέτευσης των εξοικονομούμενων από το κράτος ποσών σε παραγωγικές δραστηριότητες.
Η πολιτική αυτή όμως είναι και κοινωνικά ακραία άδικη κοινωνικά, αφενός μεν γιατί πλήττει στρώματα που δεν μπορούν να αναπληρώσουν τις απώλειες εισοδήματος βρίσκοντας κάποια δουλειά, και αφετέρου διότι ειδικά για τις μεσαίες συντάξεις (υψηλές δεν υπάρχουν πλέον) οι ασφαλισμένοι κατέβαλαν υψηλές εισφορές προκειμένου να εξασφαλίσουν μετά από δεκαετίες μια ικανοποιητική σύνταξη.
Οι συνεχείς μειώσεις, έχουν μάλιστα αρνητικές επιπτώσεις και στη ζωή των οικογενειών ευρύτερα, αφού συχνά με την σύνταξη στηρίζονται περισσότερα μέλη της οικογένειας που είναι πλέον άνεργοι.
Θα αναρωτηθεί κανείς «μα.. ο Σόϊμπλε και η Κυβέρνηση δεν τα γνωρίζουν αυτά;» Βεβαίως τα γνωρίζουν, αλλά ο μεν Σόϊμπλε είναι σκληρός και αμετακίνητος για να μην τεθεί υπό αμφισβήτηση και στην υπόλοιπη Ευρώπη η πολιτική λιτότητας που έχει επιβάλλει η Γερμανική Κυβέρνηση και βέβαια με τις δηλώσεις του για την Ελλάδα λαϊκίζει έντονα, γνωρίζοντας ότι αυτή η εικόνα «περνάει» σε μεγάλο βαθμό στο εκλογικό σώμα αλλά και στο πολιτικό προσωπικό της χώρας του. Τον Σεπτέμβριο του 2017 ως γνωστόν η Γερμανία έχει γενικές εκλογές.
Η Κυβέρνηση του Αλ. Τσίπρα γνωρίζει άριστα τις επιπτώσεις των αποφάσεών της (όπως άλλωστε και η προηγούμενη του Αντ. Σαμαρά), αλλά δεν διστάζει να περικόπτει συντάξεις, γιατί δεν διαθέτει την ικανότητα για συνολικό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση και ταυτόχρονα, όπως απέδειξε στην πράξη, κάνει το παν και συμφωνεί τα πάντα προκειμένου να παρατείνει την παραμονή της στην εξουσία.
Αυτή είναι όμως και η τραγωδία σήμερα στην χώρα μας: η ανικανότητα της Κυβέρνησης (όπως και της Αντιπολίτευσης) να εκπονήσει και να εφαρμόσει ένα Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης και Εξόδου από την Κρίση και η αδυναμία να πείσει τους Δανειστές ότι είναι αδιέξοδα τα προγράμματα που αυτοί επιβάλλουν στην Ελλάδα.
Καλή χρονιά.
Φίλιππος Πετσάλνικος πρώην Πρόεδρος της Βουλής
