Μουσική φωνητική πανδαισία με βυζαντινούς ύμνους, που παράγει το κλίμα της κατάνυξης και οδηγεί στους ανοιχτούς δρόμους του ουρανού, ήταν η αρμονική σύμπραξη των ψαλτών (του άρχοντος πρωτοψάλτη Ι.Μ. Ατλάντας Αμερικής Γεωργίου Παπαβασιλείου, Βασιλείου Δαμιανάκη (Ηράκλειο της Κρήτης), Γιάννη Τζινίκου, Βασιλείου Καρανώτα, Δήμητρας Κίτση-Βαλωμά, Γιάννη Παπαγόρα, Γεωργίου Καραγιάννη) στο αναλόγιο του ιερού ναού του αγίου Διονυσίου Βελβεντού (23-8-2015).
Και καθώς η συμψαλμωδία τους, μονωδίες και ισοκρατήματα (ωσάν να ήταν προϊόν ενδελεχούς προετοιμασίας) ήταν απόλυτα συνυφασμένη με τους ποικίλους και εναλλασσόμενους ήχους της ημέρας (τρίτος ο ήχος του Κανόνα της Οκτωήχου, πρώτος και τέταρτος οι ήχοι των δύο Κανόνων της εορτής) και συνυφασμένη με τη γλώσσα και το θεολογικό περιεχόμενο των ύμνων, αναδυόταν από όλη αυτή τη θαυμαστή σύνθεση το επιδιωκόμενο: η έλλογη ένταξη και αναγωγική πορεία στην κατάνυξη.
Δεν ήταν (δεν πρέπει να είναι) αποσπασματική και αυτόνομη από την υμνογραφία και τη μελωδία η εκτέλεση των ύμνων, δεν εξυπηρετούσε την επίδειξη των ατομικών χαρισμάτων-ταλάντων, αλλά ενεργούσε ως το τρίτο συνθετικό (υμνογράφος-μελωδός-ψάλτης) στην ολοκλήρωση του ως άνω περιγραφόμενου σκοπού.
Ένα γραπτό (όχι φωνητικό) παράδειγμα εναλλαγής των ήχων από τρίτο, σε πρώτο και σε τέταρτο:
‘’Νικητής τροπαιούχος κατά θανάτου, ο αθάνατος δεδυκώς ανεδείχθη, παθητήν σάρκα γαρ εμψυχωμένην λαβών…’’(Οκτώηχος, Κανών αναστάσιμος, ωδή α’, τροπάριο β’. Ήχος γ’).
‘’Αμφεπονείτο αύλων τάξις, ουρανοβάμων εν Σιών το θείον σώμα σου, άφνω δε συρρεύσασα, των Αποστόλων η πληθύς…’’ (Κανών πρώτος 15ης Αυγ., ωδή α’, τροπάριο α’, ήχος α’).
‘’Αξίως ως έμψυχον, σε ουρανόν υπεδέξαντο, ουράνια Πάναγνε, θεία σκηνώματα, και παρέστηκας, φαιδρώς ωραϊσμένη…’’ (Κανών δεύτερος 15ης Αυγ. ωδή α’, τροπάριο β’, ήχος τέταρτος).
Αναγωγική πανδαισία.
π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας,
παπαδάσκαλος (23-8-2015)
