ΗΠΑ και Κίνα υπέγραψαν συμφωνία αμυντικής συνεργασίας, η πρώτη συμφωνία
τέτοιου είδους τα τελευταία χρόνια. Μάλλον πρόκειται για πρωτόκολλο
εκδήλωσης ενδιαφέροντος παρά για ολοκληρωμένη συμφωνία. Ωστόσο,
οποιαδήποτε προσέγγιση Αμερικής – Κίνας στο
φόντο της αντιπαράθεσης
Μόσχας – Δύσης, έχει ιδιαίτερη σημασία.
Οι εκπρόσωποι των υπουργείων Άμυνας της
Κίνας και των ΗΠΑ υπέγραψαν στις 12 Ιουνίου συμφωνία σχετικά με τον μηχανισμό
αλληλεπίδρασης μεταξύ των στρατιωτικών υπηρεσιών των δύο κρατών για τον
συντονισμό σε δράσεις ανθρωπιστικού περιεχομένου, καθώς και στις αντιδράσεις
τους στην αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Αναμένεται ότι πριν από το
τέλος του Σεπτεμβρίου, τα δύο μέρη θα υπογράψουν συμφωνία για την ασφάλεια, η
οποία θα μειώσει την πιθανότητα «ατυχημάτων» στον αέρα και στη θάλασσα.
Όπως σημειώνουν αμερικανοί
στρατιωτικοί, οι συμφωνίες αυτές θα πρέπει να βοηθήσουν στην καλύτερη αμοιβαία
κατανόηση και να μειώσουν τον κίνδυνο «κατά λάθος» ενεργειών. Στην Κίνα θεωρούν
ότι η υπογεγραμμένη συμφωνία της 12ης Ιουνίου αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς
τα εμπρός στις διμερείς σχέσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν υπάρξει αναφορές
ακόμα και για το ενδεχόμενο της διεξαγωγής κοινών σινο-αμερικανικών
στρατιωτικών ασκήσεων το επόμενο έτος (δεν έχουν επιβεβαιωθεί).
Η εμφάνιση της «Chimerica»
Οι ρώσοι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι
το γεγονός της υπογραφής της συμφωνίας στην τρέχουσα συγκυρία, μας επιτρέπει να
κατανοήσουμε καλύτερα τη θέση της Μόσχας και της Ουάσιγκτον στους γεωπολιτικούς
υπολογισμούς του Πεκίνου. Αυτή η εξέλιξη είναι ιδιαίτερα επίκαιρη στο φόντο της
προσέγγισης της Ρωσίας με την Κίνα που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα
εξαιτίας του πάγου που έχει εμφανιστεί στις σχέσεις της Μόσχας με τη Δύση.
Ο σινολόγος, αναπληρωτής καθηγητής
ανατολικών σπουδών του Κρατικού Πανεπιστημίου Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας (MGIMO),
Βλαντίμιρ Κόρσουν, δήλωσε στη RBTH
ότι η πολυσυζητημένη συμφωνία αποτελεί μάλλον ένα πρωτόκολλο εκδήλωσης
ενδιαφέροντος, παρά μια ολοκληρωμένη συμφωνία. Την ίδια στιγμή, ο ίδιος
υπενθύμισε ότι οι πρώτες συμφωνίες στον στρατιωτικό τομέα ανάμεσα στην Κίνα και
τις ΗΠΑ άρχισαν να «κλείνονται» ήδη από τη δεκαετία του 1980.
Οι εμπειρογνώμονες πιστεύουν, ότι η
συμφωνία δεν μας δίνει κανένα απτό λόγο ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε για την
ανάπτυξη μιας κάποιας μορφής στρατιωτικής συμμαχίας μεταξύ της Ουάσιγκτον και
του Πεκίνου. Σημειώνοντας ωστόσο, τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των σχέσεων ΗΠΑ –
Κίνας, ο Κόρσουν λέει για παράδειγμα ότι «de facto η G-2 (μεγάλη δυάδα – οι ΗΠΑ
και η Κίνα) ήδη υπάρχει», υπογραμμίζοντας με αυτό τον τρόπο τον ρεαλισμό στο
βασικό περίγραμμα της έννοιας «Σινο-Αμερική» («Chimerica»)
του ιστορικού Νιλ Φέργκιουσον. Μια έννοια, που προϋποθέτει την ύπαρξη ενός
ενιαίου Οικονομικού Χώρου μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, κάτι που βολεύει και τα δύο
μέρη.
Ωστόσο, όπως παρατηρεί ο αναλυτής, στις
αρχές της δεκαετίας του 2000 στη ρωσική κοινότητα των εμπειρογνωμόνων είχε
κυριαρχήσει η άποψη ότι μελλοντικά είναι αναπόφευκτη η σύγκρουση μεταξύ
Αμερικής και Κίνας, και η Ρωσία θα πρέπει να αποστασιοποιηθεί από τη σύρραξη
και να «παραμείνει ένας απλός παρατηρητής στη μάχη των δύο τίγρεων». Ωστόσο,
αυτή η πρόβλεψη δεν επιβεβαιώνεται, πόσο μάλλον μετά την υπογραφή της
προαναφερθείσης συμφωνίας ΗΠΑ-Κίνας. Πάνω σε αυτό το θέμα, ο Κόρσουν είναι
σίγουρος ότι η Ρωσία δεν θα είναι σε θέση να «τραβήξει» προς την πλευρά της την
Κίνα στην περίπτωση περαιτέρω επιδείνωσης των σχέσεων Μόσχας – Ουάσιγκτον.
Το τρίγωνο Μόσχας-Ουάσιγκτον-Πεκίνου
Την ίδια ώρα, η άποψη ότι μπορεί να
υπάρξει μια πλήρως ανεπτυγμένη συμμαχία Αμερικής – Κίνας παραμένει στα όρια της
φαντασίας. Αυτό, ωστόσο, δεν κάνει αυτόματα την κατάσταση στην οποία βρίσκεται
σήμερα η Ρωσία πιο εύκολη. Ο Αλεξάντρ Χραμτσίχιν, αναπληρωτής διευθυντής του
Ινστιτούτου Πολιτικών και Στρατιωτικών Αναλύσεων, δήλωσε στη RBTH
ότι τώρα οι σχέσεις στο τρίγωνο των τριών μεγαλύτερων χωρών του πλανήτη, Ρωσία
– ΗΠΑ – Κίνα, είναι περίπλοκες. Σε αυτήν τη διαμόρφωση του παιχνιδιού στην
παγκόσμια σκακιέρα, η κάθε μια από τις τρεις χώρες προσπαθεί να παίξει πάνω
στις αντιφάσεις των άλλων δύο και ταυτόχρονα, η επαναπροσέγγιση μεταξύ δύο
χωρών – κορυφών του τριγώνου, γίνεται σε βάρος της τρίτης πλευράς. Παρά το
γεγονός ότι σε αυτό το τρίγωνο είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μια πραγματική
ένωση οποιονδήποτε δύο εκ των παικτών, μια τακτική προσέγγιση μεταξύ της
Ουάσιγκτον και του Πεκίνου αφήνει στη Μόσχα μικρότερο χώρο για ελιγμούς.
Ο Αντρέι Φρολόφ, αρχισυντάκτης του
περιοδικού «Εξαγωγές όπλων», πιστεύει επίσης ότι η υπογραφή της
σινο-αμερικανικής συμφωνίας, την οποία θεωρεί «μνημόνιο κατανόησης», είναι ένα
σημάδι μιας συγκεκριμένης προσέγγισης μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας. Ωστόσο,
όπως ο ίδιος επισημαίνει, δύσκολα θα πρέπει να αναμένονται από αυτή την εξέλιξη
κάποιες πρακτικές συνέπειες για τη Ρωσία μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
http://ruskarec.ru/
