Η ανάκαμψη των μεγάλων σαρκοφάγων (αρκούδα, λύκος, λύγκας, αδηφάγος) στην Ευρώπη αποτελεί έμπρακτη απόδειξη ότι, ακόμα και όταν αυτό έχει αυτονόητες δυσκολίες και προκλήσεις, η συνύπαρξη της άγριας ζωής με τον άνθρωπο είναι εφικτή! Όπως αναφέρει έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα (Δεκ. 2014) στο περιοδικό «Science», ένα από τα παγκοσμίως κορυφαία επιστημονικά περιοδικά, στις αρχές του 20ου
αιώνα τα μεγάλα σαρκοφάγα είχαν βρεθεί σε πολλές χώρες στο χείλος της εξαφάνισης κυρίως λόγω της καταστροφής των ενδιαιτημάτων τους. Σήμερα όμως, τουλάχιστον ένα από τα πέντε προαναφερόμενα είδη, είναι παρόν στο 1/3 της Ευρωπαϊκής ηπείρου. Ο κυριότερος λόγος για αυτή την ανάκαμψη των μεγάλων σαρκοφάγων δεν είναι άλλος από την αποτελεσματική εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και πιο συγκεκριμένα της Διεθνούς Συνθήκης της Βέρνης του 1979 και της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τους «Οικοτόπους και τα Είδη του 1992 (η περίφημη Κοινοτική Οδηγία 92/43).
Για την συγκεκριμένη έρευνα του περιοδικού «Science» εργάστηκαν 76 ερευνητές από 26 χώρες. Ανάμεσά τους δύο από τους βασικούς ερευνητές της ΚΑΛΛΙΣΤΩΣ, οι διδάκτορες βιολογίας Γιώργος Ηλιόπουλος (με ειδίκευση στην οικολογία του λύκου) και Γιώργος Μερτζάνης (με ειδίκευση στην οικολογία της αρκούδας), που παρείχαν πληροφορίες για τα δύο είδη στην Ελλάδα.
Ένα από τα σημαντικά ευρήματα της συλλογικής έρευνας με βάση το άρθρο του περιοδικού «Science» είναι ότι η ανάκαμψη των μεγάλων θηρευτών λαμβάνει χώρα όχι σε κάποιες απομονωμένες και απρόσιτες για τον άνθρωπο περιοχές, αλλά σε ένα τοπίο που κυριαρχείται από τον άνθρωπο. Αυτή είναι μια μεγάλη διαφορά του Ευρωπαϊκού μοντέλου προστασίας της φύσης, σε σύγκριση με τις στρατηγικές που επιδιώκονται σε άλλα μέρη του κόσμου όπου τα σαρκοφάγα προστατεύονται αποκλειστικά σε μεγάλα Εθνικά Πάρκα ή απομονωμένα Καταφύγια Άγριας Ζωής, μακριά από τους ανθρώπους. Αν είχε χρησιμοποιηθεί αυτό το μοντέλο στην Ευρώπη δεν θα είχαμε σχεδόν καθόλου πληθυσμούς σαρκοφάγων, επειδή δεν υπάρχουν πλέον αρκετά μεγάλες περιοχές αδιατάρακτης φύσης.
Η συνύπαρξη στον ίδιο χώρο ανθρώπων και μεγάλων σαρκοφάγων πολλές φορές οδηγεί σε συγκρούσεις: καταστροφή/ κατακερματισμός των βιοτόπων των προστατευόμενων ειδών, παράνομη εξόντωση από δηλητηριασμένα δολώματα (φόλες) και από λαθροθηρία, τροχαία ατυχήματα, ζημιές στην αγροτική παραγωγή… Για να επιλυθούν στην πράξη οι συγκρούσεις αυτές η ΕΕ σύστησε επίσημα τον Ιούνιο 2014 την «Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την Συνύπαρξη Ανθρώπων και Μεγάλων Σαρκοφάγων». Η αποστολή της πλατφόρμας είναι «να προωθεί τρόπους και μέσα που θα μειώνουν και όπου δυνατό θα δίνουν λύσεις, στις συγκρούσεις μεταξύ ανθρώπινων δραστηριοτήτων και την παρουσία μεγάλων σαρκοφάγων, μέσω της ανταλλαγής γνώσης και της ανοιχτής, εποικοδομητικής συνεργασίας βασισμένη στον αμοιβαίο σεβασμό.»
Οι οργανισμοί που συμμετέχουν (ως κοινωνικοί εταίροι) στην «Πλατφόρμα» είναι οι εξής:
-Διεθνής οργάνωση για τη φύση – IUCN (International Union for Conservation of Nature)
-Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Εθνικών Πάρκων – EUROPARC Federation
-Ένωση Ευρωπαίων Γαιοκτημόνων – ΕLO
-Ομοσπονδία Οργανώσεων για το Κυνήγι και τη Διατήρηση της ΕΕ – FACE (Federation of Associations for Hunting and Conservation of the European Union)
-Ομοσπονδίες αγροτών και αγροτικών συνεταιρισμών Copa-Cogeca
-Διεθνές Συμβούλιο για τη Θήρα και την Προστασία της Άγριας Ζωής – CIC-WILDLIFE
-Ένωση Ταρανδοτρόφων – Reindeer Herders Association
-WWF International.
Το έργο της τεχνικής υποστήριξης του έργου της Πλατφόρμας έχει ανατεθεί από την ΕΕ στην γερμανική εταιρεία συμβούλων adelphi και στην περιβαλλοντική οργάνωση ΚΑΛΛΙΣΤΩ. Τα κυριότερα αντικείμενα της υποστήριξης της Πλατφόρμας είναι: η συλλογή και διάδοση παραδειγμάτων καλών πρακτικών συνύπαρξης, ή έκδοση ενημερωτικού φυλλαδίου, η έκδοση τακτικού ενημερωτικού περιοδικού, η επικαιροποίηση και ενημέρωση του website της Πλατφόρμας και η διεξαγωγή συναντήσεων και ενημερωτικών σεμιναρίων. Η ΚΑΛΛΙΣΤΩ θα συνεισφέρει σε αυτή την προσπάθεια αντλώντας γνώση από την δεκάχρονη εμπειρία της κατά την διάρκεια της οποίας έχει εργαστεί με επιτυχία σε πάνω από 40 προγράμματα, μεταξύ των οποίων 5 ευρωπαϊκά έργα «LIFE», 4 έργα «INTERREG» και πολλά ερευνητικά έργα διασυνοριακού χαρακτήρα για την διατήρηση των μεγάλων σαρκοφάγων.
Για περισσότερες πληροφορίες:
Γιώργος Μερτζάνης, Επιστημονικός Υπεύθυνος ΚΑΛΛΙΣΤΩ: τηλ 2310 252530 (εσωτ. 5) email: HYPERLINK “mailto:[email protected]” [email protected],
Γιώργος Ηλιόπουλος, Επιστημονικός Συνεργάτης ΚΑΛΛΙΣΤΩ: τηλ. 6978210075 email: HYPERLINK “mailto:[email protected]” [email protected],
Γιώργος Θεοδωρίδης, Υπεύθυνος Τύπου και Επικοινωνίας ΚΑΛΛΙΣΤΩ, τηλ: 2310252530 (εσωτ.2) email: HYPERLINK “mailto:[email protected]” [email protected]
