του Γιώργου Δαλιάνη
Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις (ιδιαίτερα βιοτεχνικές/βιομηχανικές) κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα, έχουν μεταφέρει το σύνολο των δραστηριοτήτων τους στη γείτονα χώρα κι εκεί απολαμβάνουν μια σειρά πλεονεκτήματα όπως:
• Μειωμένο εργατικό κόστος. Σήμερα η αμοιβή ενός εργατοτεχνίτη ανέρχεται στα 350 ευρώ.
• Χαμηλές εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές.
• Μικρότερο κόστος αρκετών συντελεστών παραγωγής π.χ. Ηλεκτρική ενέργεια.
• Μικρό λειτουργικό κόστος διοίκησης.
• Μικρότερη γραφειοκρατία στην ίδρυση και διαχείριση εταιρειών. Όλα τα επαγγέλματα είναι ανοικτά και προσβάσιμα σε όλους. Πχ. δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα και κόστη αγοράς αδειών για ίδρυση μεταφορικής εταιρείας και για το λόγο αυτό πολλές μεταφορικές εταιρείες έχουν εγκατασταθεί στη γείτονα χώρα.
• Σταθερό τραπεζικό σύστημα και ύπαρξη υποκαταστημάτων των Ελληνικών τραπεζών σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Βουλγαρίας.
• Σταθερό φορολογικό σύστημα και χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές. Ο φόρος των εταιρικών κερδών ανέρχεται στο 10% και ο φόρος μερισμάτων στο 5%.
• Η Βουλγαρία έχει συνάψει συμβάσεις αποφυγής διπλής φορολογίας με τα περισσότερα κράτη.
• Δεν υπάρχουν τεκμήρια διαβίωσης.
• Τέλος ως χώρα κράτος – μέλος της Ε.Ε.απολαμβάνει όλα τα πλεονεκτήματα με την ελεύθερη διακίνηση ατόμων, εμπορευμάτων και κεφαλαίων, παράλληλα εντάσσεται σε ευρωπαϊκά αναπτυξιακά προγράμματα και τέλος διατηρεί (άποψη μας) το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα να έχει δικό τη νόμισμα.
Υπάρχουν φυσικά και πολλά μειονεκτήματα όπως:
• Δεν υπάρχει εξειδικευμένο και συνεπές ως προς την εργασία προσωπικό.
• Κακές υποδομές.
• Άθλιο οδικό δίκτυο.
Όταν κι αν οι ελληνικές επιχειρήσεις αποφασίσουν τη μετεγκατάσταση, θα απολαύσουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της επιλογής τους.
Οι επαΐοντες όμως, υπόσχονται φορολογικές απαλλαγές χωρίς να μεταφερθούν οι δραστηριότητες στη Βουλγαρία. Προτείνουν την ίδρυση μιας «εταιρείας σφραγίδα» η οποία δεν θα έχει γραφεία, προσωπικό και φυσικά καμιά δραστηριότητα, πλην της τιμολόγησης και μεταφοράς ανύπαρκτου κόστους στην Ελλάδα.
Οι λύσεις για την φοροαποφυγή που συνήθως προτείνουν είναι:
• Σύσταση εταιρείας στη Βουλγαρία της οποίας αποκλειστικός σκοπός είναι η τριγωνική συναλλαγή και τιμολόγηση. Φυσικά αγνοούν ή αποκρύπτουν την Ελληνική νομοθεσία, η οποία με σειρά νόμων, ρητά και κατηγορηματικά απαγορεύει και δεν αναγνωρίζει τέτοιες μεθοδεύσεις και συναλλαγές (άρθρο 65 Ν.4172/2013 και άρθρο 23 παράγραφος ιγ’ Ν.4172/2013).
• Σύσταση εταιρείας στη Βουλγαρία η οποία ιδρύει υποκατάστημα ή θυγατρική στην Ελλάδα και υπόσχονται φορολόγηση των κερδών, που αποκτούν από τις δραστηριότητες στην Ελλάδα με συντελεστή 10% που ισχύει στη Βουλγαρία. Προφανώς, αποκρύπτουν την πραγματικότητα, γιατί η θυγατρική ή το εγκατεστημένο στην Ελλάδα υποκατάστημα φορολογείται για τα εισοδήματα που αποκτά μέσα στη χώρα μας με συντελεστή 26% και με συντελεστή 10% στα μερίσματα. Επίσης, στις περιπτώσεις αυτές προτείνουν μετακύληση κόστους της μητρικής προς το υποκατάστημα/θυγατρική, μέσω δικαιωμάτων (royalties) ή εξόδων διοικητικής υποστήριξης. Φυσικά, αυτά τα έξοδα οι Ελληνικές αρχές δεν αναγνωρίζουν και σε εξαιρετικές περιπτώσεις δύνανται να χαρακτηριστούν και εικονικά, διότι η Εταιρεία στη Βουλγαρία δεν έχει καμία δραστηριότητα και είναι μόνο μια νομική οντότητα με αποκλειστικό σκοπό την φοροαποφυγή. Για τον έλεγχο μετακύλησης κόστους μεταξύ των συνδεδεμένων επιχειρήσεων η Ελληνική πολιτεία εφαρμόζει σύγχρονες ελεγκτικές μεθόδους (transfer pricing.)
• Σύσταση εταιρείας συμμετοχών και επενδύσεων σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα με σκοπό τη φορολόγηση με μικρότερο συντελεστή φόρου των κερδών που θα προκύψουν από αυτές τις συναλλαγές και την αφορολόγητη μεταφορά μερισμάτων από τη συμμετοχή τους στην Ελληνική εταιρεία. Αγνοούν ή αποκρύπτουν τους νέους κανόνες που θέσπισε το Ελληνικό κράτος με το άρθρο 66 του Ν.4172/2013 με τους οποίους αποκτά τη δυνατότητα να φορολογήσει αυτοβούλως τα μη διανεμηθέντα κέρδη αλλοδαπού νομικού προσώπου στο όνομα του κυρίου μετόχου του, Έλληνα φορολογουμένου, φυσικού προσώπου ή επιχείρησης, εφόσον σωρευτικά:
– Ο Έλληνας φορολογούμενος συμμετέχει άμεσα ή έμμεσα με ποσοστό άνω του 50% στην Ελεγχόμενη Αλλοδαπή Εταιρεία (Ε.Α.Ε., ΄΄ CFC΄΄)
– η Ε.Α.Ε βρίσκεται σε κράτος μη συνεργάσιμο ή υπάγεται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς, (Βουλγαρία και Κύπρος)
– άνω του 30% του καθαρού εισοδήματος προ φόρων της Ε.Α.Ε είτε αντιστοιχεί σε κατηγορία εισοδήματος (τόκοι, μερίσματα, δικαιώματα, εισόδημα από ακίνητη περιουσία) είτε πηγάζει από ασφαλιστικές, τραπεζικές ή άλλες χρηματοοικονομικές δραστηριότητες και προέρχεται κατά το ήμισυ τουλάχιστον από συναλλαγές με συνδεδεμένες επιχειρήσεις και τέλος
– η Ε.Α.Ε. δεν είναι εισηγμένη σε οργανωμένη αγορά.
Ο Έλληνας νομοθέτης συντασσόμενος με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, απαιτεί επιπλέον για την εφαρμογή της διάταξης στην περίπτωση, όπου η Ε.Α.Ε. έχει έδρα σε κράτος μέλος της Ε.Ε. ή την Ε.Ο.Χ., την απόδειξη ότι η εν λόγω εγκατάσταση αποτελεί, «επίπλαστη κατάσταση που δημιουργήθηκε με σκοπό την αποφυγή του αναλογούντος φόρου», (artificial arrangement). Τα κέρδη αυτά θα φορολογούνται στο όνομα του Έλληνα μετόχου ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα με συντελεστή 26% αν πρόκειται για νομικό πρόσωπο και 26% για τις πρώτες 50.000 € και 33% για τα επιπλέον αν ο μέτοχος είναι φυσικό πρόσωπο.
Τελειώνοντας, πρέπει να επισημάνουμε, ότι οι Έλληνες φορολογούμενοι πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί και κατά το λαϊκότερο περισσότερο “ψαγμένοι”.
* Ο κ. Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion A.E.
