Στο δεύτερο μέρος της αποκλειστικής συνέντευξης του προέδρου της Stratfor, George Friedman, στον «Kommersant», ο πολιτικός αναλυτής μιλάει για τα βαθύτερα αίτια, αλλά και για την ουσία της παγκόσμιας στρατηγικής αντιπαράθεσης μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας;
Ο
στόχος των αμερικανικών οικονομικών κυρώσεων είναι να φθαρεί η
Ρωσία, με ελάχιστη ζημιά για τις ΗΠΑ και αρκετά μεγαλύτερη για την ΕΕ,
προκειμένου η Μόσχα να συνθηκολογήσει πλήρως στις αμερικανικές απαιτήσεις. Οι
ΗΠΑ εξέλαβαν απειλητικά την πολύ σημαντική “σφήνα” της Ρωσίας στη Συρία. Η
ουκρανική κρίση ουσιαστικά είναι αμερικανικός αντιπερισπασμός στην αυξανόμενη
ισχυροποίηση της Ρωσίας. Εν κατακλείδι:
Στα αμερικανικά σχέδια δεν χωράει μια Ρωσία ηγεμόνας. Και τα ρωσικά σχέδια
έχουν ως στόχο να μην αφεθούν οι ΗΠΑ να πλησιάσουν στα σύνορα της χώρας.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ STRATFOR GEORGE FRIEDMAN ΕΔΩ
Ιδιαιτέρως
ενδιαφέρουσες είναι οι παρατηρήσεις Φρίντμαν και για τις ρωσικές διακηρύξεις
περί στροφής στην Ασία και στην Κίνα. Ο ίδιος θεωρεί ότι η Κίνα ήδη έχει πολλά
προβλήματα και ότι η Μόσχα δεν πρέπει να περιμένει δώρα από το Πεκίνο. Οσον
αφορά τη ρωσική οικονομία, πιστεύει ότι αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, αφού
μονοδιάστατα έχει συνδεθεί η οικονομία με τις εξαγωγές ενεργειακών πόρων, ενώ
τα έσοδα που είχε η χώρα τόσα χρόνια από τους ενεργειακούς πόρους δεν
επενδύθηκαν στη διαφοροποίηση της οικονομίας και σε άλλους προωθημένους
κλάδους. Ετσι, καταλήγει, τώρα η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με τους ίδιους
παράγοντες που είχαν οδηγήσει στην κατάρρευση της ΕΣΣΔ.
το δεύτερο μέρος της συνέντευξής του, έχει ως εξής:
ΕΡ:
Στις ενέργειες της Ρωσίας, τι είναι αυτό που θα μπορούσε να φοβίσει τις ΗΠΑ;
ΑΠ:
Η Ρωσία άρχισε να κάνει ορισμένα βήματα που οι ΗΠΑ θεώρησαν απαράδεκτα.
Πρωτίστως στη Συρία. Εκεί, οι Ρώσοι απέδειξαν στους Αμερικανούς ότι είναι σε
θέση να επηρεάζουν τις διαδικασίες στη Μέση Ανατολή. Και οι ΗΠΑ έχουν, και
χωρίς τους Ρώσους, αρκετά προβλήματα σε αυτή την περιοχή.
Οι
Ρώσοι ενεπλάκησαν στη Μέση Ανατολή, ανάμεσα στους άλλους λόγους, με την ελπίδα
ότι θα αποκτήσουν ένα εργαλείο επηρεασμού των ΗΠΑ σε άλλους τομείς. Αλλά δεν
υπολόγισαν σωστά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέλαβαν την κίνηση αυτή σαν μια
προσπάθεια της Ρωσίας να τις βλάψει. Οι Ρώσοι προφανώς δεν είχαν υπολογίσει
πόσο σοβαρά αντιλαμβάνονται οι ΗΠΑ τις ενέργειές τους, ή θεωρούσαν ότι θα
μπορέσουν να βρουν εύκολα αντίμετρα.
ΕΡ:
Πιστεύετε ότι η Ουκρανική κρίση ήταν τα αμερικανικά αντίποινα για τη Συρία;
ΑΠ:
Όχι, δεν τίθεται ζήτημα «αντιποίνων». Αλλά οι Ρώσοι παρενέβησαν στο συριακό τη
στιγμή που οι ΗΠΑ επέλυαν προβλήματα στο Ιράκ και διαπραγματεύονταν με το
Ιράν… Στην Ουάσιγκτον, σε αρκετούς σημαίνοντες παράγοντες δημιουργήθηκε η
εντύπωση ότι οι Ρώσοι θέλουν να αποσταθεροποιήσουν την ήδη εύθραυστη θέση των
ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, μια περιοχή που είναι κρίσιμης σημασίας για την Αμερική.
Στην
Ουάσινγκτον, πάνω σε αυτό το θέμα υπήρχαν δύο απόψεις: Η πρώτη άποψη λέει ότι
Ρώσοι «παριστάνουν τους χαζούς» (σ.σ. ενώ στην πραγματικότητα εκτιμούν την
κατάσταση και υπολογίζουν τις αντοχές του αντιπάλου), η δεύτερη ότι έχουν βρει
το αδύναμο σημείο της Αμερικής και προσπαθούν να επωφεληθούν από αυτό. Εγώ
προσωπικά δεν λέω ότι η παρέμβαση της Ρωσίας στη συριακή σύγκρουση ήταν η αιτία
της ουκρανικής κρίσης, θα ήταν παρατραβηγμένο. Αλλά πολλοί στην Ουάσιγκτον
αποφάσισαν, ότι οι ρώσοι είναι πρόβλημα. Και τι κάνουμε σε αυτή την περίπτωση;
Εκτρέπουμε την προσοχή των ρώσων σε ένα άλλο πρόβλημα, σε μια ευαίσθητη για
αυτούς περιοχή.
Μπορεί
να απλοποιώ λίγο την κατάσταση, είναι σαφές ότι στην πραγματικότητα όλα είναι
πιο σύνθετα και πιο δύσκολα, αλλά η σχέση αιτίας – αποτελέσματος είναι αυτή
ακριβώς. Σαν συμπέρασμα, η ουσία βρίσκεται στο γεγονός ότι στα στρατηγικά
συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών δεν χωράει μια Ρωσία ηγεμόνας. Και στα
γεωστρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας, δεν επιτρέπεται αφεθούν οι ΗΠΑ να
πλησιάσουν στα σύνορα της χώρας.
και ρωσο-αμερικανικές σχέσεις
ΕΡ:
Ποιός είναι ο στόχος των αμερικανικών κυρώσεων; Η Ρωσία λέει ότι οι ΗΠΑ θέλουν
να πετύχουν αλλαγή του καθεστώτος.
ΑΠ:
Ο στόχος είναι να φθαρεί η Ρωσία, με ελάχιστη ζημιά για τις ΗΠΑ και αρκετά
μεγαλύτερη για την ΕΕ, προκειμένου η Μόσχα να συνθηκολογήσει πλήρως στις
αμερικανικές απαιτήσεις.
Οι
κυρώσεις αποδεικνύουν τη δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών. Και οι ΗΠΑ με μεγάλη
προθυμία χρησιμοποιούν αυτή τη δύναμη απέναντι σε χώρες που δεν μπορούν (δεν
διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα) να απαντήσουν δεόντως. Είναι επίσης μια ευκαιρία
για να «βάλουν σε μια σειρά» τους ευρωπαίους. Δεν νομίζω ότι ο κύριος στόχος
των Ηνωμένων Πολιτειών είναι η αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία. Ο κύριος στόχος των
Αμερικανών ήταν να περιοριστεί ο χώρος ελιγμών της ρωσικής κυβέρνησης, κάτι που
σήμερα παρατηρούμε να συμβαίνει. Αλλά εδώ, έπαιξαν ρόλο και άλλοι παράγοντες,
όπως η ύφεση στη ρωσική οικονομία και η πτώση των τιμών του πετρελαίου.
ΕΡ:
Στη Ρωσία πολλοί λένε, ότι οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν λόγω της
συνωμοσίας των ΗΠΑ με τις χώρες του Περσικού Κόλπου.
ΑΠ:
Τα προβλήματα είναι πάντα ευκολότερο να εξηγηθούν όταν αιτιολογούνται από
εσκεμμένες ενέργειες κάποιων τρίτων. Όμως, η εξήγηση δεν είναι τόσο απλή. Μια
σειρά από χώρες, όπως η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία, έχουν μειώσει τις
προβλέψεις τους για το ρυθμό ανάπτυξης των οικονομιών τους. Αλλά και η Ευρώπη
έχει συνολικά μια μηδενική ανάπτυξη. Και αυτό συμβαίνει, τη στιγμή που τώρα
έχουμε μια «πετρελαϊκή επανάσταση» και οι ποσότητες του διαθέσιμου πετρελαίου
αυξάνονται.
Η
πτώση των τιμών του πετρελαίου ήταν αναπόφευκτη. Τι άλλο περιμένατε; Αλλά εσείς
οι Ρώσοι έχετε χτίσει την οικονομική σας στρατηγική εστιάζοντας, όχι μόνο στις
υψηλές τιμές του πετρελαίου, αλλά και ποντάροντας συνολικά στις εξαγωγές
ενεργειακών πόρων. Αυτή η πολιτική σας έκανε ευάλωτους! Αντί γι’ αυτό, η Ρωσία
έπρεπε να χρησιμοποιήσει τα μεγάλα έσοδα από την πώληση ενεργειακών πόρων τα
τελευταία 10-15 χρόνια για τη διαφοροποίηση της οικονομίας της. Αλλά η
κυβέρνησή σας δεν το έκανε.
 |
| George Friedman. Πηγή: Kommersant |
ΕΡ:
Μπορούμε να περιμένουμε ότι θα υπάρξει βελτίωση στις ρωσο-αμερικανικές σχέσεις
μετά τις επόμενες Προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ;
ΑΠ:
Στη Ρωσία σε μεγάλο βαθμό, προσωποποιούν την αμερικανική πολιτική. Στην
Αμερική, ο Πρόεδρος είναι μόνο ένας από τους θεσμούς της εξουσίας, δεν είναι ο
κυρίαρχος όλων. Ο Μπαράκ Ομπάμα είναι δεμένος θεσμικά με «χέρια και με πόδια»,
όπως και οι προκάτοχοί του. Αν στη Μέση Ανατολή αρχίζουν να ισχυροποιούνται
δυνάμεις και ομάδες, όπως το «Ισλαμικό Κράτος», δεν έχει σημασία αν ο Πρόεδρος
των ΗΠΑ είναι Δημοκρατικός ή Ρεπουμπλικάνος. Είναι αυτός που θα πρέπει να δώσει
την εντολή για το χτύπημα.
Και
κανένας αμερικανός Πρόεδρος δεν έχει την πολυτέλεια να παραμένει απαθής, αν η
Ρωσία ασκεί όλο και μεγαλύτερη επιρροή στη παγκόσμια σκηνή. Οι ενέργειες της
Ρωσίας στη Μέση Ανατολή, όπως επίσης, για παράδειγμα, η περίπτωση χορήγησης ασύλου
στον Έντουαρντ Σνόουντεν (Edward Snowden), έγιναν αντιληπτές στις ΗΠΑ ως
ενέργειες ενάντια στα αμερικανικά συμφέροντα. Ο οποιοσδήποτε Πρόεδρος της
Αμερικής θα ήταν αναγκασμένος να αντιδράσει σε αυτό. Πριν από περίπου τρία
χρόνια σε ένα από τα βιβλία μου, προέβλεψα ότι όταν η Ρωσία θα αρχίσει να
κερδίζει έδαφος στην παγκόσμια πολιτική σκακιέρα και να επιδεικνύει τη δύναμή
της, καθώς και ότι θα υπάρξει κρίση στην Ουκρανία. Ήταν προφανές ότι αυτό θα
συμβεί.
το ρωσικό άνοιγμα στην Κίνα;
ΕΡ: Πόσο ρεαλιστική
είναι η προσέγγιση της Ρωσίας με την Κίνα;
ΑΠ:
Η Κίνα έχει τώρα πολλά προβλήματα: Μείωση του ρυθμού ανάπτυξης, υψηλός
πληθωρισμός και ανεργία. Δεν πρέπει να περιμένετε δώρα από το Πεκίνο. Και τα
έργα κατασκευής αγωγών για τη μεταφορά των πολύτιμων υδρογονανθράκων στην Κίνα,
για τους οποίους η ρωσική κυβέρνηση θα πρέπει να δαπανήσει σημαντικά ποσά,
είναι απίθανο να έχουν σημαντική επίδραση στη ρωσική οικονομία.
ΕΡ:
Πώς βλέπετε τις μελλοντικές εξελίξεις;
ΑΠ: Το βασικό ερώτημα είναι, εάν
η Ρωσία θα μπορέσει να αντισταθεί με τις δικές της δυνάμεις στα τεκταινόμενα.
Τώρα, βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλούς παράγοντες, τους ίδιους που είχαν
οδηγήσει στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτοί είναι η έλλειψη ενός
αποτελεσματικού συστήματος μεταφορών, καθώς και μια σκεπτικιστική στάση
απέναντι στην πρωτεύουσα από πολλές περιοχές της ρωσικής ενδοχώρας, από τον
Καύκασο μέχρι την Άπω Ανατολή. Αλλά το κύριο ζητούμενο είναι η οικονομία που
λειτουργεί μόνο υπό καθορισμένες συνθήκες, συγκεκριμένα, όταν οι τιμές στους
ενεργειακούς πόρους είναι υψηλές. Διαθέτετε μόνο ένα προϊόν, και τώρα αυτό στην
παγκόσμια αγορά περισσεύει.
Το πρωτότυπο άρθρο βρίσκεται στην
ηλεκτρονική διεύθυνση: www.kommersant.ru
