Το 2012 ήταν «ο πιο επικίνδυνος άνθρωπος στην Ευρώπη». Τώρα η Μέρκελ «δεν τον θεωρεί μπαμπούλα» και οι FT τον παρουσιάζουν ως «εν αναμονή πρωθυπουργό». Τι άλλαξε;
Στις 17 Ιουνίου 2012 ο κοινοτικός επίτροπος Ολι Ρεν έφυγε από το γραφείο του στο Μπερλεμόντ στο κέντρο των Βρυξελλών μετά τα μεσάνυχτα. Για την ακρίβεια έφυγε αφού από την Αθήνα τα νέα ήταν αυτά που περίμενε. Πρώτο κόμμα στις εκλογές ήταν η ΝΔ. ‘Η,
καλύτερα, δεν ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ.
Σ’ αυτή την περίπτωση, ήταν αποφασισμένος να δώσει σε ολόκληρο τον κοινοτικό μηχανισμό κατεύθυνση για πάγωμα όλων των γραμμών χρηματοδότησης προς την Αθήνα. Είναι η εποχή που ο Αλέξης Τσίπρας σύμφωνα με το Spiegel ήταν «ο πιο επικίνδυνος άνθρωπος στην Ευρώπη».
Δυο χρόνια και κάτι μήνες αργότερα, οι άνθρωποι του έχουν διαδοχικές συζητήσεις με τον «σκληρό» Γκεργκ ‘Ασμουσεν -υφυπουργό Εργασίας της κυβέρνησης Μέρκελ και πρώην μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ- από την γερμανική καγκελαρία διοχετεύουν στα ΜΜΕ ότι η Μέρκελ δεν θεωρεί «μπαμπούλα» τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, οι Financial Times τον παρουσιάζουν ως «εν αναμονή πρωθυπουργό» και ο Πάπας της Ρώμης ανταλλάσσει φιλικές ατάκες μαζί του. Αλλά και στην Κουμουνδούρου, οι πιο σοβαροί, δεν θεωρούν πλέον τη Γερμανίδα Καγκελάριο το απόλυτο κακό για την Ευρώπη, ούτε την Ευρωζώνη λάκκο με τα φίδια.
Τι μεσολάβησε και άλλαξε τόσο δραστικά το κλίμα ανάμεσα στους συντηρητικούς της Ευρώπης και στον επικεφαλής ενός κόμματος που επιμένει ότι δεν θα παρεκκλίνει από την κουλτούρα και την πολιτική της Αριστεράς; Οι απαντήσεις είναι πολλές.
Οι αλλαγές
Οι επικρατέστερες όμως είναι δυο. Πρώτον, τα εκλογικά αποτελέσματα του περασμένου Μαΐου που έφεραν πρώτο κόμμα τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις που προηγήθηκαν, αλλά και αυτές που ακολουθούν έκτοτε. Και το δεύτερο η υποψηφιότητα του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα για την προεδρία της Κομισιόν, ως επικεφαλής της βαβυλωνιακής ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Ο σοβαρός τρόπος με τον οποίο ο ίδιος διαχειρίστηκε την υποψηφιότητα για την προεδρία της Κομισιόν και η άνεση με την οποία στάθηκε στο μοναδικό ντιμπέιτ με τους άλλους τέσσερις υποψηφίους, εξέπληξε πολλούς στην Ευρώπη
Με αφορμή την υποψηφιότητά του, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είχε την ευκαιρία να έλθει σε επαφή με ευρωπαίους παράγοντες που ως τότε τον απέφευγαν, ακόμη και άκομψα -δηλαδή κατά τη διάρκεια των επισκέψεων τους στην Αθήνα. Ιδιαίτερα καλή ήταν σχέση του με τον επανεκλεγέντα πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σούλτς, τον οποίο θα υποστήριζε αν η υποψηφιότητα Γιούνκερ στην Κομισιόν ναυαγούσε και η τύχη του Γερμανού βρισκόταν στα χέρια όχι μόνο των Φιλελεύθερων και των Οικολόγων, αλλά και της Αριστεράς, η τουλάχιστον των Ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ.
Η διείσδυση στα ευρωπαϊκά σαλόνια συνεχίσθηκε έκτοτε ακόμη πιο αποφασιστικά. Ο Αλέξης Τσίπρας επισκέφτηκε τονΣόιμπλε, που μαζί με τη Λαγκάρντ είχαν συστήσει στους Ελληνες ψηφοφόρους να μην τον προτιμήσουν στις εκλογές του 2012. Είχε προσωπική συζήτηση με τον Ντράγκι και πήγε στο Κόμο της Ιταλίας για να μιλήσει σε ένα συνέδριο στο οποίο ήταν ο μόνος από τη Αριστερά, αλλά κυρίως για να συναντήσει τους πιο σκληρούς ευρωκράτες.
Μέχρι στιγμής το κέρδος για τον Ελληνα πολιτικό είναι ότι κανείς από τους ευρωπαίους συνομιλητές του δεν βγήκε με την ιδία γνώμη για αυτόν με την οποία μπήκε. Δεν μπορεί να πει κάνεις πως τους κέρδισε, αλλά οι ίδιοι συνειδητοποίησαν ότι οι πληροφορίες από τους ομοϊδεάτες τους στην Αθήνα που μιλούσαν για κάποιον που θα τα κάνει γυαλιά καρφιά στην Ευρώπη αν του δοθεί η ευκαιρία, ήταν ανακριβείς.
Αντίθετα, όπως δήλωσαν ή εξομολογήθηκαν οι περισσότεροι, συνάντησαν έναν πολιτικό, με τις απόψεις του οποίου δεν θα μπορούσαν να συμφωνήσουν, αλλά που ο διάλογος μαζί του έχει νόημα και είναι καλοδεχούμενος. Προηγουμένως ο Τσίπρας είχε δημιουργήσει ακριβώς την ιδία εντύπωση και σε ένα περιορισμένο κύκλο Αμερικανών πολιτικών παραγόντων, που ενδιαφέρθηκαν για την παρουσία του στο Τέξας της Αμερικής, την οποία εκμεταλλεύτηκε για να ξεκαθαρίσει για πρώτη φορά ότι η θέση της χώρας στην Ευρωζώνη δεν πρόκειται να αμφισβητηθεί από τον ίδιο.
Το κόμμα
Από το κόμμα του όμως; Στην πολιτική κανείς δεν ενδιαφέρεται τι λέγεται από τους άλλους παράγοντες ενός κόμματος όταν η ηγεσία τους πείσει για την ειλικρίνειά της. Και σ’ αυτό ο Τσίπας τα πάει καλά.
Οχι μόνο γιατί ο εγνωσμένης πολιτικής εντιμότητας Παν. Λαφαζάνης ως επικεφαλής της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, δεν θα αμφισβητούσε εμπράκτως τις αποφάσεις της πλειοψηφίας. Αλλά και γιατί ορισμένοι άρχισαν να υποψιάζονται ότι η εσωκομματική σύγκρουση μπορεί να είναι σικέ, ώστε να μην υπάρχουν διαρροές προς τα αριστερά, λόγω των συνθηκών που δημιουργεί στην κοινωνία το Μνημόνιο.
Και πράγματι δεν υπάρχουν. Αλλά και προς τα δεξιά του ο Τσίπρας όχι μόνο δεν έχει εκροές -αλλά μόνο εισροές- βλέπει επίσης και τα πολιτικά σχήματα του χώρου είτε να αυταναφλέγονται, όπως συμβαίνει στην περίπτωση της ΔΗΜΑΡ και του ΠΑΣΟΚ, είτε να μην έχουν καν ανάφλεξη, όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς με το Ποτάμι.
Οι ευρωπαίοι
Αυτή η κυριαρχία του ΣΥΡΙΖΑ, στην Ευρώπη ερμηνεύεται ως προάγγελος μετακίνησης του Τσίπρα προς το χώρο της Κεντροαριστεράς, ένα μέρος του οποίου ούτως η άλλως καλύπτει, κατά τον τρόπο που κάλυπτε αυτό το τμήμα του πολιτικού φάσματος στο παρελθόν ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Ηδη ο Αλέξη Τσίπρας έδωσε δείγματα γραφής απ’ αυτού, όχι μόνο με τις συνεχείς δηλώσεις του ότι δεν αμφισβητεί το ευρώ, αλλά και με τις πολιτικές προτάσεις του. Π.χ. από τη Θεσσαλονίκη διακήρυξε ότι τα μέτρα που προτείνει θα χρηματοδοτηθούν κυρίως από ευρωπαϊκά κονδύλια. Αρα δεν τίθεται θέμα όξυνσης των σχέσεων του με τα κοινοτικά όργανα και τους θεσμούς της Ευρώπης.
Ολα αυτά καταγράφονται και αναλύονται στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και στο κοινοτικό κέντρο και η γνώμη τους για τον ΣΥΡΙΖΑ και τον επικεφαλής τους έχει λειανθεί αρκετά το τελευταίο διάστημα.
Βοηθούν σε αυτό και οι συνεντεύξεις που δίνει αρκετά συχνά σε ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης ο ίδιος, αναπτύσσοντας απόψεις που διαφέρουν ιδίως ως προς το ύφος με τη ρητορική του στην Ελλάδα. Ορισμένοι τον επικρίνουν για διγλωσσία, που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει, αλλά στην ουσία δυναμώνουν το προφίλ του στην Ευρώπη και αυτό είναι κέρδος αν ληφθεί υπόψη από πού ξεκίνησε.
Οι εσωτερικές τριβές της Κουμουνδούρου δεν επηρεάζουν καθόλου πλέον τους ευρωπαϊκούς σχεδιασμούς του Τσίπρα, στο κέντρο των οποίων είναι να καταστεί όχι απλώς γνωστός, αλλά και συμπαθής, ακόμη και σε όσους διαφωνούν με την πολιτική του στην Ευρώπη. Από την διεθνή ειδησεογραφία προκύπτει ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο, ενώ μερικοί βλέπουν ήδη έναν ανερχόμενο σταρ, τύπο Ρέντσι. Η σχέση μίσους διολισθαίνει προς μια σχέση συμπάθειας. Μπορεί να γίνει και έρωτας.
Η ισπανική εφημερίδα «Ελ Μούντο», τον χαρακτήρισε «αγαπημένο παιδί της ευρωπαϊκής Αριστεράς» και για την ιταλική«Ρεπούμπλικα» ο Αλέξης «κάνει καλή εντύπωση στις Ιταλίδες», ενώ είναι γνωστό ότι η τοπική αριστερά κατέβηκε στις Ευρωεκλογές με το όνομα του στο τίτλο της.
Σε λιγότερο από τρία χρόνια ο Τσίπρας από εντελώς άγνωστος στην Ευρώπη, πέρασε από τη φάση που θεωρήθηκε φόβητρο και σταδιακά ενσωματώνεται στην πινακοθήκη της ευρωπαϊκής πολιτικής, σαν ένας ηγέτης που έχει τη δική του ιδεολογία και την αντίστοιχη πολιτική, αλλά δεν συνιστά κίνδυνο και σε κάθε περίπτωση θα είναι συζητήσιμος αν πάρει την εξουσία. Αυτό μπορεί να είναι δίκοπο μαχαίρι για το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα είναι ένα καλό χαρτί για τις επόμενες εκλογές. Γι’ αυτό και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα συνεχίσει στην ίδια ρότα….
Φωτογραφία: Eurokinissi / Γιώργος Κονταρίνης
