Ο κ. Χρήστος Ζαμπούνης είναι ένας ευγενής άνθρωπος. Για την ακρίβεια είναι ένας ευγενής Έλλην δημοσιογράφος και εκδότης. Είναι μάλλον ο μοναδικός που κατάφερε να γεφυρώσει την ευγένεια με την δημοσιογραφία στην Ελλάδα. Ο ίδιος άρχισε από πολύ νωρίς να γεμίζει τις σελίδες του βιβλίου της ζωής με ταξίδια σε νέους προορισμούς και δυσπρόσιτους- για τον πολύ κόσμο- ανθρώπους. Ο κ. Ζαμπούνης συνάντησε μερικούς από τους πιο μεγάλους εν ζωή μύθους του κινηματογράφου, της πολιτικής, του διεθνούς jet set . Γνώρισε βασιλείς, πρίγκιπες και πριγκίπισσες εξασφαλίζοντας για τον εαυτό του ένα πανίσχυρο οπλοστάσιο αναμνήσεων.
-Κε Ζαμπούνη, οι καλοί τρόποι έχουν να κάνουν με την κοινωνική τάξη;
Όχι, αν και βοηθάει πολύ η καταγωγή. Εγώ τους καλούς τρόπους τους διδάχτηκα από το σπίτι και από το εκπαιδευτικό σύστημα. Πήγα σχολείο σε μια εποχή που υπήρχε τάξη, ήταν τα πράγματα σε σειρά. Αυτό μου έδωσε βέβαια τη δυνατότητα, ως νέος, να θέλω να επαναστατήσω κατά του κατεστημένου, γι αυτό και πέρασα από διάφορες ακροαριστερές οργανώσεις. Θεωρώ τον εαυτό μου αναρχοβασιλοκομμουνιστή. Αλλά έχει μεγάλη σημασία να πηγαίνεις σε ένα σχολείο που να υπάρχουν κανόνες. Τώρα στα σχολεία επικρατεί ένα διαφορετικό κλίμα.
Σήμερα οι αρχές και οι τρόποι βρίσκονται σε κρίση η υπό αμφισβήτηση;
Βέβαια! Ένα από τα πρώτα πράγματα που καταρρέουν σε μια τέτοια συνθήκη, είναι οι τρόποι. Πολύ λίγοι είναι αυτοί μπορούν να κρατήσουν μια σωστή συμπεριφορά όταν γκρεμίζεται το σπίτι τους.
Πόσο σημαντική είναι η πρώτη εντύπωση;
Αποφεύγω να κατακρίνω και να κάνω παρατηρήσεις εκτός από τους φίλους μου, σε επίπεδο χιούμορ. Προσπαθώ να μη φέρνω σε δύσκολη θέση τους άλλους. Όλη η ιστορία είναι να κάνεις τον άλλον να αισθάνεται άνετα. Όμως, δεν έχεις δεύτερη ευκαιρία για να δημιουργήσεις μια πρώτη εντύπωση. Είναι καταλυτική και αν έχει κανείς κοινωνική πείρα μπορεί πάνω κάτω να αντιληφθείς τι γίνεται.
Έχετε γράψει επίσης πολλά βιβλία για το savoir vivre. Πόσο σημαντικό είναι να είναι κάποιος comme il faut;
Το comme il faut στην Ελλάδα είναι βρισιά όπως άλλωστε και το κοσμικός. Κι αυτό γιατί υπάρχει στην Ελλάδα μια νοοτροπία ότι εμείς είμαστε μάγκες και κάνουμε ότι γουστάρουμε. Είναι μια τελείως ψευδομπαρόκ νοοτροπία διότι όταν βρεθεί κάποιος δυνατός όλοι κάνουν τουμπεκί, για να χρησιμοποιήσω και την έκφραση αυτής της συμπαθούς κατηγορίας ανθρώπων. Είναι λοιπόν μια κοινωνία καθάρα ραγιάδικη η οποία είναι ευγενής στους ευγενείς και στους ισχυρούς και όταν δουν κάποιον που σέβεται, τον πατάνε.
Πως σας φαίνεται η πολιτική κατάσταση τις χώρας; Είστε αισιόδοξος;
Η δική μου απάντηση είναι μουγγή και είναι μουγγή γιατί θεωρώ ότι η δουλειά μας- των δημοσιογράφων- τη συγκεκριμένη περίοδο είναι να ανυψώνουμε το ηθικό των αναγνωστών, να ενθαρρύνουμε, να βοηθάμε αυτούς που έχουν καταρρεύσει να σταθούν στα πόδια τους με τον ένα η τον άλλο τρόπο. Και ο κυριότερος τρόπος είναι ο ψυχολογικός.
Θεωρείτε ότι η δημοσιογραφία δεν ασκείται σωστά σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο όπως αυτή που διανύουμε;
Από μικρός έχω αποφασίσει να μη κατακρίνω, να μη κατηγορώ, να στηρίζω και να κοιτάω τα θετικά. Άρα λοιπόν σε ότι αφορά τη δημοσιογραφία σήμερα, δε με ενδιαφέρει να πω ότι είναι η λαίλαπα των μέσων και να κάνω λόγο για καταστροφική παρουσίαση των γεγονότων . Αυτό που με ενδιαφέρει είναι το πώς νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας και νομίζω ότι τώρα που έχουμε μια κρίση, δουλειά μας είναι, όσοι είναι ακόμα ψύχραιμοι και δεν έχουν γονατίσει, να διαχειριστούν αυτή τη κρίση εκ μέρους αυτών που έχουν γονατίσει.
Πως βλέπετε τη κίνηση του κ. Θεοδωράκη με το Ποτάμι;
Ήταν μια έκπληξη. Και κυρίως το γεγονός ότι ενώ όλοι λέγαμε μέχρι τώρα ότι το σύστημα δεν μπορεί ή δεν έχει καταφέρει να ανανεωθεί, ξαφνικά βλέπεις ότι υπάρχει μια ανανέωση έστω και μ’ αυτό το τρόπο. Δημιουργεί προσδοκίες. Ξέρω ότι πολλοί θα ακολουθήσουν, δεν μπορώ όμως να προδικάσω τη συνέχεια.
Είστε ο βιογράφος και ο κατ’ εξοχήν δημοσιογράφος που έχει ασχοληθεί με το βασιλικό ρεπορτάζ. Πρόσφατα μετακόμισαν στη Ελλάδα μέλη της βασιλικής οικογένειας. Υπάρχει περίπτωση να δούμε το πρίγκιπα Νικόλαο να πολιτεύεται;
Θα το θεωρούσα απίθανο να γίνει στην Ελλάδα αυτό που έγινε στη Βουλγαρία το 46’ όπου ο τέως Βασιλιάς Συμεών, κατέβηκε υποψήφιος σε βουλευτικές εκλογές και βγήκε πρωθυπουργός. Όπως θα το θεωρούσα απίθανο και να δημιουργηθεί κόμμα από το Νικόλαο. Δεν έχει κανένα νόημα, ειδικά αν ξέρει κανείς το πως λειτουργεί μια βασιλική οικογένεια. Είναι ο βασιλιάς και μετά ο διάδοχος, με τη σειρά. Δε θα μπορούσε δηλαδή, ως τριτότοκος, όσο δημοφιλής και να είναι. Όμως έχω την αίσθηση ότι αν η Ελλάδα ήταν βασίλειο δε θα είχαμε φτάσει εδώ που φτάσαμε. Είμαι απογοητευμένος από τη προεδρευομένη δημοκρατία διότι τί ήταν όλο αυτό; Είχαμε ένα βασιλιά με τους πολιτικούς από κάτω οι οποίοι δε μπορούσαν να κάνουν τις δουλειές τους όπως τις ήθελαν, υπό τον έλεγχο του βασιλιά, και έτσι αποφάσισαν να τον διώξουν. Μετά το 74’ είδαμε όμως πως τις κάναν τις δουλειές τους. Αυτή είναι η ιστορία της μοναρχίας για μένα. Η μοναρχία, η πεφωτισμένη, όπως και στη ζωή έτσι και στη πολιτική, για μένα είναι ένας ηγέτης, ένας άνθρωπος που είναι από πάνω και δεν αφήνει τους από κάτω να κάνουν τις λαμογιές που είναι στη φύση του ανθρώπου να κάνει, τη στιγμή που δεν υπάρχουν ή δεν τηρούνται οι κανόνες. Αυτό είναι το όνειρο μου για το πολιτειακό σύστημα της χώρας. Δεν είμαι γεννημένος σε παλάτι, είμαι βασιλικός εξ επιφοιτήσεως
Πως προέκυψαν οι εκδόσεις Φερενίκη;
Έγινα εκδότης για δυο λόγους. Ο πρώτος ήταν γιατί κανείς δεν ήθελε να εκδώσει το βιβλίο μου για τη βασιλική οικογένεια της Ελλάδος, σε μια εποχή σκληρού ΠΑΣΟΚ. Και ο δεύτερος ήταν ότι ο εκδότης του πρίγκιπα Μιχαήλ-Michel de Grèce το λογοτεχνικό του όνομα- τον κατάκλεβε. Υποστήριζε ότι το βιβλίο που έγραψε για τη Μπουμπουλίνα, και αναμενόταν να γίνει best seller, δε μπόρεσε να πουλήσει πάνω από 2000 αντίτυπα. Τελικά βάλαμε ένα δικηγόρο και διαπιστώσαμε ότι ο αριθμός των αντιτύπων ήταν πολλαπλάσιος. Εκείνη τη στιγμή αποφάσισα να κάνω έναν εκδοτικό οίκο για να μπορώ να εκδώσω τα βιβλία του πρίγκιπα και το δικό μου.
Εδώ όμως υπάρχει και τρίτος βασιλικός παράγων! Με τί χρήματα το ξεκίνησα.. Κατά τύχη, εκείνο το καλοκαίρι ήμουν στην Ύδρα, με τη κόρη μου και τη Γαλλίδα μητέρα της, οπού είχα ενημερώσει ένα δίκτυο ανθρώπων και φωτογράφων για τα πρόσωπα που μας ενδιαφέρουν και ενδεχομένως να καταφθάσουν στον νησί. Μια μέρα λοιπόν με παίρνει τηλέφωνο ο φωτογράφος του νησιού και μου ανακοινώνει ότι η πριγκίπισσα Diana είναι στο λιμάνι! Έτσι βγάλαμε τη τελευταία φωτογραφία της πριν πεθάνει και μ’ αυτά τα χρήματα έκανα τον εκδοτικό οίκο.
Ετοιμάζετε κάποιο καινούριο βιβλίο;
Ετοιμάζω ένα βιβλίο το οποίο θα βγει, θέλω να ελπίζω, τον επόμενο μήνα. Είναι δοκιμιακού χαρακτήρα και τάσσεται υπέρ των καπνιστών. Το θέμα του είναι ότι όλοι όσοι καπνίζουμε υφιστάμεθα αυτή τι στιγμή δίωξη, αντίστοιχη των διώξεων που υπέστησαν η υφίσταντο ακόμη οι Ρομά και οι Ινδιάνοι τις Αμερικής. Είναι σαν να έχουμε λέπρα…Είναι σαν να κατεβήκαμε απ’ το πλοίο και πρέπει να μπούμε σε καραντίνα.
Για τους μη καπνιστές; Δε πρέπει να υπάρχει ένας διαχωρισμός;
Σε κάθε περίσταση πρέπει να κοιτάμε λίγο και το ιστορικό υπόβαθρο. Ανοίγοντας ένα βιβλίο του 1949 που λέγεται savoir vivre λέει ότι δε καπνίζουμε στο νοσοκομείο εκτός αν καπνίζει ο ασθενής. Βεβαίως, είμαι ο τελευταίος που θα πω ότι πρέπει να καπνίζουμε παντού και όποτε θέλουμε. Στο βιβλίο που έχω γράψει για τους καλούς τρόπους, λέω ότι και ένας να ενοχλείται από το κάπνισμα σε ένα χώρο, οι υπόλοιποι θα πρέπει να το σεβαστούν. Όμως έχουμε φτάσει σε μια υστερία, η οποία είναι άδικη για τους καπνιστές και γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να μπουν κάποιοι κανόνες. Έχετε σκεφτεί τι γίνεται με όλες αυτές τις τοξικές τροφές, με τη μόλυνση του περιβάλλοντος; Εκεί γιατί δε λαμβάνονται μέτρα; Οπότε το πνεύμα αυτού του βιβλίου είναι ότι θα πρέπει να καθοριστούν δημόσιοι χώροι για καπνιστές έτσι ώστε αυτός που δε καπνίζει να μην ενοχλείται.
Ποιά ήταν η πιο ευχάριστη και η πιο δυσάρεστη περίοδος στη μέχρι τώρα ζωή σας;
Υπάρχει ένα κεφάλαιο στην αυτοβιογραφία μου, Ιστορίες Ενός Παιδήλικα, που λέγεται “τα καλύτερα μας χρόνια”. Αυτά ήταν τα εφηβικά. Είναι άλλωστε, και σύμφωνα με το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα, η εποχή που όλα μπορούν να συμβούν. Δεν είναι μόνο η ξεγνοιασιά. Είναι η δυνατότητα. Είναι εκείνα τα χρόνια όπου συνέβησαν πολύ ωραία πράγματα. Κατακτήσεις κυρίως σε γνωστικό επίπεδο. Αργότερα ήρθε το τσουνάμι… Ήταν ένα ισχυρό χτύπημα. Είχα αρχίσει να αποσταθεροποιούμαι πριν αρχίσει η κρίση, γιατί βλέπαμε τα σημάδια. Ένιωθες ότι κάτι κακό θα συμβεί γιατί βλέπαμε τη παρακμή και τη σαπίλα. Άρχισα να μη νιώθω καλά το 2005-6. Λύγισα αλλά δε γονάτισα. Τα χτυπήματα αν έχεις τροφοδότηση εσωτερική χαλυβδώνουν το χαρακτήρα και οι δυσκολίες σε βάζουν να σκέφτεσαι και να βρίσκεις λύσεις. Αλλά γνωρίζω και άλλες περιπτώσεις όπου έχει πετάξει στα χαντάκια πολλούς ανθρώπους μεταξύ των οποίων και πάρα πολλούς δημοσιογράφους. Βλέπω γύρω μου φίλους μου να χάνουν τα μαλλιά τους, να παθαίνουν διάφορα ψυχοσωματικά τα οποία τα έπαθα κι εγώ. Κατάθλιψη.. όλα αυτά!
Υπάρχει η ανάγκη για ένα δεύτερο βιβλίο, αυτοβιογραφικό, ως συνέχεια του Παιδήλικα;
Πήγα να πεθάνω! Γιατί για κανένα άλλο λόγο σε τόσο νεαρή ηλικία δε θα έγραφα μια αυτοβιογραφία. Επέζησα φυσικά, πάντα μεταφορικά μιλώντας. Ήταν μικροί θάνατοι μαζεμένοι την ίδια στιγμή, μεταξύ των οποίων και ο θάνατος τις χώρας. Οπότε δεν έχω καμία ανάγκη αυτή τη στιγμή να γράψω για τα δικά μου.
Σας έχει περάσει απ’ το μυαλό να φύγετε πάλι στο εξωτερικό;
“Ποτέ” είναι μεγάλη κουβέντα. Σκέφτηκα κάποια στιγμή να γίνω μετανάστης ερωτικός δηλαδή να παντρευτώ στη Σιγκαπούρη για παράδειγμα. Αλλά μετά ήρθε ο Ελληνικός έρωτας και ηρέμησα.
Κοιτάζοντας πίσω είστε ευχαριστημένος με τι ζωή σας ή αν μπορούσατε θα αλλάζατε κάτι;
Έχω δώσει εντολή στον εγκέφαλο, ποτέ, μα ποτέ, δε θα πεις εάν.. Και ποτέ δε θα κοιτούσα πίσω, αν δεν είχα χτυπηθεί. Κοίταξα για να σωθεί η ψυχή μου. Και απ’ ότι μου εξήγησαν ψυχολόγοι και άλλοι γνώστες του θέματος, ήταν η απαραίτητη διαδικασία που έπρεπε να κάνω για να μη πεθάνω τελείως. Ήταν δηλαδή επιβιώσεως αυτό το κομμάτι. Κοιτάω ότι τώρα θέλω να είμαι καλός, να είμαι ενδιαφέρων και να μοιραστώ πράγματα που μου έχει μάθει η ζωή και ίσως είναι χρήσιμα και σε άλλους. Αυτό είναι το πνεύμα μου, μια και οι επιλογές ήταν σαφείς εξ αρχής.
Έχετε και μια κόρη η οποία ζει στην Αμερική. Πως είναι η σχέση εξ αποστάσεως πατέρα-κόρης;
Είναι μια δύσκολη σχέση γιατί ήταν δύσκολος και ο χωρισμός με τη μητέρα της και αναπόφευκτα υπάρχουν τριβές. Τους συγγενείς δε τους διαλέγεις, τους φίλους τους διαλέγεις. Ήθελα από πολύ μικρός να τεκνοποιήσω- από 20 ετών. Τα κατάφερα στα 32. Όταν ένας άνθρωπος κάνει παιδί λύνει ορισμένα θέματα και ανασφάλειες.
Εκτός από το δοκίμιο υπέρ καπνιστών, υπάρχει κάτι άλλο στα σκαριά;
Ναι βέβαια! Έχω ξεκινήσει από το καλοκαίρι ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Είναι μεγάλη χαρά για το ζωγράφο να ζωγραφίζει, το μουσικό να παίζει ή να συνθέτει, το δημοσιογράφο ή το συγγραφέα να γράφει. Αν ξυπνήσω το πρωί και δεν έχω κάτι να γράψω, είμαι άρρωστος. Στην υπερβολή φυσικά, αφού τέτοια είναι η πλήρωσης… Αυτή είναι η ζωή μας…
