Η λειτουργικότητα μιας πόλης, λένε, φαίνεται απ’ το αν βλέπεις μαμάδες με καροτσάκια και αναπηρικά αμαξίδια. Το ποδήλατο αν και δεν αποτυπώνει σε καμιά περίπτωση τα προβλήματα λειτουργικότητας των παραπάνω ”μέσων μετακίνησης”, μας δίνει όμως σε ικανοποιητικό βαθμό μια εικόνα. Επιπλέον μέσα από την ποδηλατάδα που πραγματοποιήσαμε σαν συμβολικό γεγονός, θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε κάποιες αναγκαιότητες της πόλης και να σας ευαισθητοποιήσουμε ώστε να συνεισφέρετε με τις δικές σας ιδέες.
Ίσως η πιο παραμελημένη εδώ και χρόνια παραλίμνια διαδρομή: Πολλά πλακάκια έχουν ξηλωθεί από την βάση τους, ενώ κάποια άλλα “το φωνάζουν” όταν περνάς από πάνω τους, με έναν ήχο που θυμίζει το κλείσιμο μιας καταπακτής. Σε κάποια σημεία της διαδρομής μάλιστα όλος ο πεζόδρομος έχει υποστεί ελαφρά βύθιση. Ίσως οι ρίζες από τα πλατάνια μάλιστα να τον σώζουν από την κατάρρευση.
Τα πλατάνια πάλι είναι αυτά που δίνουν την σκιά τους στα σταθμευμένα αυτοκίνητα κυρίως, (ιδίως όταν τις Τετάρτες της λαϊκής αγοράς, οι χώροι parking της πόλης δεν επαρκούν και οι κάτοικοι αναγκάζονται να παρκάρουν στον αδιαμόρφωτο ακάλυπτο χώρο).
Τις βροχερές νύχτες, που οι λάμπες των αυτοκινήτων αντανακλούν στο υγρό οδόστρωμα, όλη αυτή η διαδρομή γίνεται μάλιστα και εξαιρετικά επικίνδυνη για τα αυτοκίνητα. Κάποια σημεία συγκεντρώνουν νερό, ενώ τα όρια του οδοστρώματος γίνονται δυσδιάκριτα και εύκολα μπορεί κανείς να χάσει τον έλεγχο. Η μικρή ευθεία του δρόμου μάλιστα, προκαλεί κάποιους να “πατάνε γκάζι”, ακόμα και να προσπερνούν τον πιο αργό μπροστινό τους. Τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα που έχουν γίνει, άλλωστε, δεν είναι λίγα.
Οι λύσεις στα παραπάνω προβλήματα είναι απλές και φθηνές. Μια νησίδα στο κέντρο του οδοστρώματος θα μείωνε τις ταχύτητες, θα εξάλειφε τις προσπεράσεις και δεν θα είχαμε το φαινόμενο να “πετάγονται” ξαφνικά μπροστά μας αυτοκίνητα που ξεπαρκάρουν μέσα από τα πλατάνια.
Μια ανάπλαση της παραλίμνιας διαδρομής, θα πρέπει να γίνει με σεβασμό στην αρχιτεκτονική φυσιογνωμία που ήδη έχει αποκτήσει το υπόλοιπο κομμάτι προς ναυτικό όμιλο, παρέχοντας όμως διευκολύνσεις τόσο για τα ποδήλατα όσο και για τα αμαξίδια. Οι θέσεις parking(καθορισμένες όμως) είναι μάλλον επιτακτική ανάγκη να συνεχίσουν να υπάρχουν μιας και καλύπτουν σε μεγάλο βαθμό ανάγκες της πόλης (αν και αυτό είναι αντίθετο γενικά με τον σύγχρονο σχεδιασμό των πόλεων, που προσπαθεί να μειώσει την χρήση του αυτοκινήτου).
Είναι επίσης πολλοί οι ψαράδες που επιλέγουν την περιοχή για ψάρεμα. Ακόμα και γι αυτούς θα πρέπει να προβλεφθούν “ανέσεις” για καλύτερη χρήση του εξοπλισμού τους. Η προέκταση του πεζοδρομίου πάνω από την λίμνη (στα πρότυπα του άλλου μέρους της παραλίας από ψαράδικα προς ΝΟΚ), δίνει αρχιτεκτονική συνοχή σε όλη την βόρεια παραλία αλλά και προσφέρει επιπλέον ωφέλιμο χώρο για τους πεζοπόρους όσο και για την δημιουργία ενός ποδηλατόδρομου.
Μία από τις πιο επικίνδυνες διασταυρώσεις της πόλης. Η ορατότητα για αυτούς που κατεβαίνουν από την Καλλιθέα βασίζεται σε έναν παραβολικό καθρέφτη όπου δεν μπορείς να υπολογίσεις την απόσταση και την ταχύτητα των οχημάτων του κεντρικού δρόμου που περνάει μπροστά από τα Λύκεια. Η κίνηση του δρόμου είναι πυκνή και οι διασταυρώσεις πολλές. Νομίζω πως είναι ασφαλέστερο να γίνει ένας “κυκλικός κόμβος-πράσινο πάρκο” με κέντρο το αντλιοστάσιο. Έτσι θα “χαθεί” το αντλιοστάσιο και θα ενσωματωθεί στο τοπίο αλλά και θα είναι λιγότερο δύσοσμο ιδίως το καλοκαίρι. Επίσης θα μπορεί να πληροφορεί τους τουρίστες που βρίσκονται και προς που μπορούν να πάνε.
(Εδώ ανοίγουμε κι ένα άλλο μεγάλο θέμα στη λειτουργικότητα της πόλης μας, που έχει να κάνει με την πληροφόρηση τόσο του κατοίκου της, όσο και του επισκέπτη που έρχεται πρώτη φορά. Θα ασχοληθούμε εκτενέστερα με αυτό όταν καταπιαστούμε με τις ιδέες της ψηφιακής πόλης).
Η παραλίμνια διαδρομή από την διασταύρωση μέχρι τις εργατικές κατοικίες δεν έχει υποστεί ακόμα σχεδόν καθόλου παρεμβάσεις. Είναι πραγματικά από τις πιο ευαίσθητες περιοχές της πόλης αφού εδώ αρχίζουν οι πολύτιμοι καλαμώνες που προσφέρουν εκτός από κουνούπια όπως πιστεύουν οι περισσότεροι,και το μέρος όπου αναπαράγονται τα ψάρια και τα πουλιά, καθώς και κάτι σημαντικότερο: Είναι ένα φίλτρο που καθαρίζει καθημερινά την λίμνη. Ίσως πολλοί δεν το γνωρίζουν αλλά τα καλάμια είναι ένας από τους βασικούς καθαριστές της λίμνης και απορροφούν τα νιτρικά και τα φωσφορικά άλατα των λιπασμάτων που καταλήγουν στα νερά της. Ο οικολογικότερος τρόπος εξυγίανσης της λίμνης, αλλά και ο πιο μακροχρόνιος είναι ακριβώς τα καλάμια!
(Εδώ ανοίγει κι ένα ακόμα μεγάλο θέμα. Οι μέθοδοι εξυγίανσης των νερών της λίμνης. Μια πολύπλοκη πραγματικά συζήτηση).
Το παλιό στρατόπεδο κοντά στις εργατικές κατοικίες είναι μια τεράστια έκταση που πραγματικά θα έλυνε τα χέρια σε πολλά προβλήματα. Ένα από αυτά είναι και το νεκροταφείο. Τα νεκροταφεία δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό σε κατοικημένη περιοχή, αλλά πάνω σε αυτή την ιδέα πρέπει να ληφθούν υπόψη σοβαρά και οι γνώμες των ανθρώπων που αντιδρούν. Μπορεί να υλοποιηθεί κάτι, μόνο αν οι γύρω κάτοικοι συναινούν.
Άλλη μια ιδέα είναι να γίνεται κι εκεί μια οργανωμένη λαϊκή αγορά, μιας και τις Τετάρτες στο κέντρο της πόλης δημιουργείτε συμφόρηση. Ίσως θα έπρεπε μάλιστα να δίνεται η έμφαση σε αυτή την περιοχή και σημειολογικά ακόμα, λόγω της γειτνίασης με τις εργατικές κατοικίες, αλλά και τα σχέδια για περιαστική καλλιέργεια λαχανόκηπων στους οποίους θα αναφερθούμε παρακάτω.
Κατά τα άλλα το μέρος παρακμάζει εδώ και χρόνια. Τα κτίρια του στρατοπέδου είναι ετοιμόρροπα και αποτελούν εκτός από αισθητική ρύπανση και περιοχή απόθεσης μπαζών. Η περιοχή χρησιμοποιείτε αυθαίρετα από περιοίκους, αλλά πολλές φορές με ενδιαφέρον τρόπο. Όπως κάποιου που αποφάσισε να “κρύψει” ανάμεσα στα ερείπια κάποιες κυψέλες με μελίσσια. (μάλιστα τις έχει περιφράξει κιόλας για την περίπτωση που θα επιτεθεί κάποια αρκούδα!).
Στο τριγωνάκι με το θαυμαστικό που σημειώσαμε στον χάρτη θα παρατηρήσετε την απόληξη ενός μπαζομένου ρέματος. Είναι ο λόγος πιθανότατα που η στροφή στο κάτω μέρος των εργατικών κατοικιών είναι μόνιμα με κατεστραμμένο οδόστρωμα παρά τις κατά καιρούς επιδιορθώσεις. Εδώ χρειάζεται προφανώς είτε πιο δραστική τεχνική παρέμβαση, είτε κατάργηση του συγκεκριμένου δρόμου. Η δεύτερη περίπτωση είναι πιο ενδιαφέρουσα κατά τη γνώμη μου, αφού μπορούν οι εργατικές κατοικίες να συνδεθούν με κάποια νέα διάνοιξη μέσα από το παλιό στρατόπεδο, δίχως να χάνεται η οπτική επαφή με τη λίμνη, αλλά και απελευθερώνοντας την περιοχή στην απόληξη του ρέματος ώστε να ξανά αναπτυχθεί το δάσος εκεί.
Μερικές ακόμα επισημάνσεις στη διαδρομή είναι το παρατημένο γήπεδο τένις που θα μπορούσε να γίνει ίσως μια ασφαλής παιδική χαρά μέσα σε ένα μικρό πράσινο πάρκο στα λύκεια. Έτσι θα αναδεικνύονταν ακόμα καλύτερα και το παρατηρητήριο των άγριων πουλιών το οποίο μάλλον δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε ιδιαίτερα (και αυτή τη στιγμή σίγουρα όχι με το βουνό της άμμου πίσω του, που το έχει κρύψει). Επίσης όσον αφορά τα σχολεία γενικότερα, μια ενδιαφέρουσα ιδέα είναι να έχουν στην αυλή τους και κάποιους χώρους πρασίνου. Το γυμνάσιο του Φουντουκλή μάλλον απέχει πολύ από μια τέτοια φιλοσοφία, αφού ακόμα και το χρώμα του είναι σκοτεινό. Το κοράκι στην σκεπή συμπληρώνει ιδανικά πάντως την αίσθηση που αποπνέει το εξωτερικό περιβάλλον αυτού του σχολείου.
————————————–
ΠΕΡΙΑΣΤΙΚΟΙ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΙ
Μια ιδέα για τους κατοίκους των εργατικών κατοικιών (και όχι μόνο) που θα τους προσφέρει φρέσκα λαχανικά, αλλά παράλληλα θα προμηθεύει με αυτή τη παραγωγή τα κοινωνικά παντοπωλεία του δήμου και της εκκλησίας. Βασίζεται σε ένα βαθμό στον εθελοντισμό όσων αγαπούν να καλλιεργούν φυτά, αλλά και σε κάποιον άλλο βαθμό στο προσωπικό όφελος.
Μικρά εκτάρια που θα καλλιεργούνται κατά προτίμηση με αυθεντικούς παλιούς σπόρους (και όχι τις σύγχρονες “πειραγμένες” από την βιομηχανία των σπόρων ποικιλίες).
Ένας τρόπος για να διαφυλαχτεί η βιοποικιλότητα και μάλιστα σε αστικό περιβάλλον!
Η παραγωγή αυτών των ιδιαίτερων “μπαξέδων” μπορεί από τα κοινωνικά παντοπωλεία να διοχετεύεται σε περιορισμένο βαθμό στους κατοίκους, μέσα από ένα σύστημα εναλλακτικής οικονομίας, με εικονικό ενδοδημοτικό “νόμισμα”, που η δημιουργία του είναι υπό διερεύνηση, αλλά έχουν τεθεί ήδη οι βασικές αρχές του. (θα εξετάσουμε αυτό το παράλληλο σύστημα οικονομίας σε κάποιο άλλο άρθρο).
Αν και η έκταση του άρθρου είναι αρκετά μεγάλη, οι ιδέες που περιγράφει είναι απλά ένα προσχέδιο σε όσα μπορεί κανείς να οραματιστεί για μια πόλη με προτεραιότητα στη ποιότητα ζωής και την έμφαση στον άνθρωπο.
Θα επανέλθουμε, με αφορμή την ποδηλατάδα, στην περιγραφή άλλων σημείων της πόλης όπου θα θέλαμε και την δικιά σας γνώμη. Σε επόμενα άρθρα θα δέσουμε όλα αυτά τα στοιχεία σε ένα συνολικό περίγραμμα που θα ορίζει και κάποιους στρατηγικούς στόχους μας στο μέλλον.
Πάνω σε αυτή τη βάση μπορούμε να αφουγκραστούμε τις δικές σας ιδέες και να αρχίσουμε μια συζήτηση για την βιωσιμότητα της υλοποίησης τους..
Σας ακούμε….
Για την Κίνηση ΕΝ.ΔΗΜΟ.
Καρανικολόπουλος Σάκης
