Πολλοί αναρωτιούνται γιατί η τρόικα δεν αφήνει την κυβέρνηση Σαμαρά να «πάρει ανάσα», να συγκροτήσει μια στοιχειωδώς αξιοπρεπή πολιτική αφήγηση που θα της επιτρέψει να επιβιώσει, να ξαναστήσει στα πόδια του το success story και να πάει στις ευρωεκλογές «με το κεφάλι ψηλά». Η απάντηση είναι απλή: γιατί οι εξελίξεις καθιστούν το ελληνικό κρατικό χρέος όλο και περισσότερο μη βιώσιμο, γεγονός που κάνει την τρόικα άτεγκτη στο ζήτημα του πρωτογενούς πλεονάσματος, των διαρθρωτικών αλλαγών και των στόχων του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, για να μην εκτροχιαστεί εντελώς η διαχειρισιμότητα του χρέους. Αποφασιστική παράμετρος του όλου προβλήματος είναι η πίεση του ΔΝΤ και το ενδεχόμενο επεισοδιακού «διαζυγίου» με το ελληνικό πρόγραμμα. Η Γερμανία, παρότι επιθυμεί ένα τέτοιο διαζύγιο», ταυτόχρονα το φοβάται, ιδιαίτερα αν έχει επεισοδιακά χαρακτηριστικά. Και ως γνωστόν, η βιωσιμότητα του χρέους αποτελεί για το ΔΝΤ το βασικό «άρθρο πίστης»…
Πέρα από τη βασική διαφωνία μεταξύ ΔΝΤ και Γερμανίας για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, η βιωσιμότητά του εξαρτάται από τρεις βασικούς παράγοντες:
α. Από τη βιωσιμότητα και το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων στον ελληνικό προϋπολογισμό: Η τρόικα ξέρει πολύ καλά, όπως… και ο κόσμος όλος, ότι το ελληνικό πρωτογενές πλεόνασμα το 2013 είναι «πέτσινο» και άρα μη διατηρήσιμο. Βέβαια, για να δελεάσει τους ελεγκτές της τρόικας, η κυβέρνηση ενέγραψε στον προϋπολογισμό του 2014 πρόβλεψη για πρωτογενές πλεόνασμα 812 εκατ. ευρώ το 2013, αντί για 340 εκατ. ευρώ που προέβλεπε το προσχέδιο του προϋπολογισμού ενάμιση μόλις μήνα πριν. Ωστόσο, η τρόικα επιμένει ότι για να καταστεί διατηρήσιμο και βιώσιμο το πρωτογενές πλεόνασμα και μάλιστα να ξεπεράσει τους αρχικούς στόχους, θα πρέπει να υπάρξουν νέα μέτρα. Δεν ζητάει οριζόντια μέτρα, αλλά μεγάλης έκτασης «στοχευμένες» παρεμβάσεις κυρίως στο δημόσιο τομέα, περιλαμβανομένων της υγείας και της παιδείας. Για να δεχτεί την ελληνική εκτίμηση για πρωτογενές πλεόνασμα 812 εκατ. ευρώ το 2013, ζητάει επιπλέον μέτρα ώστε αυτή η δυναμική του πλεονάσματος να είναι διατηρήσιμη και το 2014 – 2015. Γι’ αυτό ζητάει τώρα όχι μόνο νέα μέτρα για το 2014 αλλά και για το 2015. Και δεν κάνει πίσω σε αυτή την απαίτηση γιατί το πρωτογενές πλεόνασμα την τριετία 2013-2015 θα είναι η βάση για όλη την κρίσιμη χρονοσειρά μέχρι και το 2020-2022 που κρίνεται η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και εστιάζονται οι τριβές με το ΔΝΤ.
β. Από την απόδοση του προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων: Τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις είναι σημαντικός μηχανισμός χρηματοδότησης για τη βιωσιμότητα του χρέους. Με βάση το δεύτερο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, για το 2013 προβλέπονταν έσοδα από αποκρατικοποιήσεις 2.586 εκατ. ευρώ και συνολικά για την τετραετία 2013-2016 6.929 εκατ. ευρώ. Αντ’ αυτών, εισέρρευσαν στο σχετικό λογαριασμό μόλις 956 εκατ. ευρώ, έναντι συνολικού τιμήματος της πωληθείσης δημόσιας περιουσίας 2.077 εκατ. ευρώ (εξαιτίας του γεγονότος ότι σε μερικές περιπτώσεις υιοθετήθηκε η μέθοδος καταβολής του τιμήματος σε δόσεις). Για να υπερκεράσει την υστέρηση στα έσοδα του προγράμματος το 2013, η κυβέρνηση ενέγραψε για το 2014 πρόβλεψη για έσοδα από αποκρατικοποιήσεις 3.330 εκατ. ευρώ, σχεδόν 1 δισ. ευρώ πάνω από την πρόβλεψη του δεύτερου χρηματοδοτικού προγράμματος (που ήταν 2.347 εκατ. ευρώ). Για να μαζευτεί αυτό το ποσό, δεν αρκεί να πωληθεί η ΔΕΠΑ και «κάτι ψιλά», αλλά πρέπει να μπει πωλητήριο στους «γορίλες», δηλαδή στη ΔΕΗ και μάλιστα για μεγάλο ποσοστό. Ακόμη και έτσι όμως, μπορεί να καλυφθεί ο στόχος για το 2014, αλλά δεν απομένουν και πολλά για τα επόμενα χρόνια…
γ. Από τους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ: Όπως έχουμε ξαναγράψει, από αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Όλα τα σχέδια περί βιωσιμότητας του χρέους μπορεί να πέσουν έξω αν το ΑΕΠ δεν κινηθεί ανοδικά όλα τα επόμενα χρόνια με τους επιθυμητούς ρυθμούς. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να σταματήσει η ύφεση και να ανακοπεί ο αποπληθωρισμός. Εδώ είναι η μεγάλη αδυναμία και αντίφαση του προγράμματος: για να επιτευχθούν οι στόχοι της βιωσιμότητας του πρωτογενούς πλεονάσματος, θα πρέπει να ληφθούν επώδυνα μέτρα λιτότητας, που δεν επιτρέπουν ούτε την έξοδο από την ύφεση ούτε την αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού… Οι τροϊκανοί το γνωρίζουν αυτό, και γι’ αυτό ζητούν… περισσότερα μέτρα λιτότητας!
Ιδού γιατί οι τροϊκανοί δεν αφήνουν τον Σαμαρά να πάρει «ανάσα» και εξοργίζουν τόσο πολύ τον Βενιζέλο… και τους αναγκάζουν να καταστρώνουν απεγνωσμένα σχέδια εκβιασμού και εξαπάτησης των βουλευτών τους.ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΣ
