1. Τι είναι το JEREMIE;
Η πρωτοβουλία JEREMIE (Joint European Resources for Small and Medium-sized Enterprises – Κοινοί ευρωπαϊκοί πόροι για τις πολύ μικρές ως μεσαίες επιχειρήσεις) παρέχει στα κράτη μέλη της
Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), διαμέσου των εθνικών και περιφερειακών Διαχειριστικών Αρχών τους, τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν μέρος των ενισχύσεων που λαμβάνουν από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, για τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) με ίδια κεφάλαια, δάνεια ή εγγυήσεις, μέσω ενός ταμείου ανακυκλούμενων πιστώσεων («Ταμείο Χαρτοφυλακίου»), το οποίο λειτουργεί ως κεντρικός φορέας διοχέτευσης των πόρων (fund of funds). Η πρωτοβουλία αυτή αναπτύχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ), το οποίο ανήκει στον Όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
2. Ποιός είναι ο βασικός του στόχος;
Βασικός στόχος του JEREMIE είναι η ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων με τη χρήση επιστρεπτέων ενισχύσεων (δάνεια, εγγυήσεις, συμμετοχές σε επιχειρηματικά κεφάλαια κ.λ.π – αλλά όχι επιχορηγήσεις). Αυτό δύναται να έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη γιατί στα κονδύλια που δεσμεύονται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία, προστίθενται και ιδιωτικά κεφαλαία σε επίπεδο χρηματοοικονομικών εργαλείων. Το γεγονός ότι οι ενισχύσεις που δίνονται στις ΜΜΕ είναι επιστρεπτέες, επιτρέπει τη συνεχή ανατροφοδότηση των πόρων που κατευθύνονται στις δράσεις αυτές. Μεταξύ των βασικών λόγων που υιοθετείται το JEREMIE είναι ότι οι επιχορηγήσεις από τα Διαρθρωτικά Ταμεία μετά το 2013 ενδέχεται να μειωθούν. Συνεπώς, είναι αναγκαία η μετάβαση σε βιώσιμα μέτρα πολιτικής.
3. Γιατί η χώρα μας επέλεξε το JEREMIE;
Η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών που επέλεξαν να εφαρμόσουν την πρωτοβουλία JEREMIE ως χρηματοδοτικό εργαλείο για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ. Για πρώτη φορά χρησιμοποιούνται νέα χρηματοδοτικά εργαλεία προς τις ελληνικές επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύσουν στην καινοτομία, π.χ. στην πληροφορική και τις επικοινωνίες. Πρόκειται για εργαλεία και πόρους που θα παραμείνουν στη χώρα μας ακόμα και μετά το τέλος του ΕΣΠΑ
4. Πώς υλοποιείται το πρόγραμμα;
Επιλέχθηκε η υλοποίηση της πρωτοβουλίας μέσω Ταμείου Χαρτοφυλακίου (Holding Fund) με διαχειριστή αυτού το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ). Βασικός ρόλος του διαχειριστή του Holding Fund είναι να συνθέτει τις προδιαγραφές για τα Επιχειρησιακά Σχέδια και να επιλέγει τους ενδιάμεσους οργανισμούς (π.χ. χρηματοπιστωτικά ιδρύματα), να παρακολουθεί και να υποβάλλει εκθέσεις/αναφορές σε σχέση με τις επενδύσεις, να προσελκύει κοινοπραξίες επενδυτών, να συνεργάζεται στενά με τις εθνικές/περιφερειακές αρχές κ.λπ. Το Ταμείο Χαρτοφυλακίου επιλέγει επίσης (μέσω ανοικτής διαδικασίας και με συγκεκριμένα κριτήρια) τους κατάλληλους Ενδιάμεσους Οργανισμούς (financial intermediaries) για τη χορήγηση των ενισχύσεων στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις. Συντονιστής φορέας και συνομιλητής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ΕΤαΕ είναι σήμερα το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας/Γενική Γραμματεία Επενδύσεων και Ανάπτυξης.
5. Ποιο είναι το χρονικό υλοποίησης του JEREMIE;
Α. Μνημόνιο Συνεργασίας (2006) μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων.
Β. Σύμβαση Χρηματοδότησης (Funding Agreement) (2007) μεταξύ του ΥΠΟΙΟ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤαΕ). Η Ελληνική Δημοκρατία ανέλαβε την υποχρέωση να καταβάλει στο Ταμείο Χαρτοφυλακίου JEREMIE το ποσό των 100 εκατ. ευρώ από το ΕΠ «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» και από τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα.
Γ. Μεταφορά κεφαλαίων (Μάιος-Ιούνιος 2009) στο ταμείο (100 εκατ. ευρώ)
Δ. Σύσταση Νέου Επενδυτικού Συμβουλίου (Απρίλιος 2010) με αρμοδιότητες την εποπτεία της στρατηγικής και της προόδου των εργαλείων στη χώρα, στην έγκριση της επενδυτικής στρατηγικής και προϊόντων που θα υλοποιηθούν (κατόπιν πρότασης του ΕΤαΕ), στην έγκριση των επιχειρηματικών σχεδίων και των τροποποιήσεών τους κ.λπ. Συγκαλείται τουλάχιστον μία φορά το εξάμηνο.
Ε. Μεταφορά επιπλέον 150 εκ. ευρώ για την Ψηφιακή Σύγκλιση και μείωση διαχειριστικού κόστους (Οκτώβριος 2010). Η Ειδική Γραμματεία Ψηφιακού Σχεδιασμού αποφάσισε τη μεταφορά επιπλέον πόρων ύψους 150 εκ Ευρώ στο Ταμείο Κεφαλαίου JEREMIE για την υλοποίηση δράσεων Ψηφιακής Σύγκλισης. Παράλληλα, η ελληνική πλευρά, μετά από δίμηνη διαπραγμάτευση με το ΕΤαΕ, πέτυχε τη μείωση του διαχειριστικού κόστους με νέα Συμφωνία Χρηματοδότησης (Funding Agreement) που υπογράφεται σήμερα.
6. Τι προβλέπει η σημερινή «επέκταση» του JEREMIE και σε τι διαφέρει από την προηγούμενη συμφωνία;
α) Η παρούσα συμφωνία επιτρέπει ουσιαστικά την υλοποίηση της μεταφοράς των επιπλέον πόρων ύψους 150 εκ. ευρώ από το ΕΠ «Ψηφιακή Σύγκλιση».
β) Η διαχειριστική αμοιβή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων μειώνεται από 1,4% επί των πόρων JEREMIE, πλέον εξόδων διαχείρισης ποσοστού 0,4% που ίσχυε έως σήμερα, σε 1% πλέον 0,2% για τα έξοδα διαχείρισης. Επιπλέον, προβλέπεται διαδικασία παρακολούθησης και προηγούμενης έγκρισης από το Επενδυτικό Συμβούλιο επί των επιπλέον εξόδων διαχείρισης.
γ) Προβλέπεται η ύπαρξη δύο διακριτών λογαριασμών για την τήρηση των πόρων του JEREMIE, δηλαδή ένας λογαριασμός στον οποίο τηρούνται οι πόροι που μπαίνουν από τα Επιχ. Προγράμματα («Jeremie Funds») και ένας δεύτερος λογαριασμός στον οποίο θα επιστρέφουν οι ανακυκλούμενοι πόροι Jeremie, δηλαδή οι πόροι που επιστρέφονται από τις ΜΜΕ («Jeremie Additional Funds»). Αυτό γίνεται για την καλύτερη λογιστική παρακολούθηση των πόρων του Προγράμματος.
7. Ποια είναι τα χρηματοδοτικά εργαλεία που προωθούνται;
Funded Risk Sharing – αφορά σε χορήγηση δανείων (έως 100.000 €) σε πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις (υφιστάμενες ή προσφάτως ιδρυθείσες). Για το εν λόγω προϊόν οι επιλεγέντες Ενδιάμεσοι Οργανισμοί (Τράπεζες) θα συνεισφέρουν αντίστοιχο με τη δημόσια δαπάνη ποσό ώστε να επιμεριστεί ο κίνδυνος και να μειωθούν οι απαιτούμενες εξασφαλίσεις για τη χορήγηση των δανείων, ενώ παράλληλα εξετάζεται το ενδεχόμενο χορήγησης μειωμένου σε σχέση με την αγορά επιτοκίου.
Microfinance – αφορά σε χορήγηση μικροπιστώσεων (έως 25.000 €) σε πολύ μικρές επιχειρήσεις (υφιστάμενες ή προσφάτως ιδρυθείσες). Και εδω, για το εν λόγω προϊόν οι επιλεγέντες Ενδιάμεσοι Οργανισμοί (Τράπεζες) θα συνεισφέρουν αντίστοιχο με τη δημόσια δαπάνη ποσό ώστε να επιμεριστεί ο κίνδυνος και να μειωθούν οι απαιτούμενες εξασφαλίσεις για τη χορήγηση των δανείων, ενώ παράλληλα εξετάζεται το ενδεχόμενο χορήγησης μειωμένου σε σχέση με την αγορά επιτοκίου.
Equity risk capital financing– αφορά σε χορήγηση κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών. Με δεδομένο το κενό που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην αγορά, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πρόκειται να δημιουργηθούν εργαλεία για επένδυση σε πραγματικά start-ups τεχνολογικής καινοτομίας που βρίσκονται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο όπως και σε early stage εταιρίες. Τα εργαλεία αυτά θα στοχεύουν επίσης στη προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων ακόμα και από το εξωτερικό έτσι ώστε οι νέοι επιστήμονες, το αξιόλογο νέο ανθρώπινο δυναμικό αλλά και οι υπάρχουσες εταιρίες που διαθέτει η χώρα σε αυτό τον τομέα, να μπορέσουν, επιτέλους, να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση για επενδύσεις σε καινοτόμες αγορές.
8. Ποιο είναι το προσδοκώμενο όφελος από την εφαρμογή του JEREMIE;
Ανάπτυξη στην πράξη. Δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για καινούργιες, ευέλικτες επενδυτικές πρωτοβουλίες, που μέχρι σήμερα δεν τολμούσαμε να προσεγγίσουμε. Ανοίγει μια νέα σελίδα για την ελληνική καινοτομική επιχειρηματικότητα και, ιδιαίτερα, για τους νέους ανθρώπους που θέλουν να επιχειρήσουν σε έναν κλάδο με σημαντικές ευκαιρίες και δυνατότητες όπως είναι αυτός των Τεχνολογιών, Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Στοχεύουμε στην εξέλιξη της συμφωνίας, ώστε να καρποφορήσει επενδυτικά, να την αγκαλιάσει η αγορά και να δώσουμε ευκαιρίες ευημερίας στο αξιόλογο επιστημονικό δυναμικό που διαθέτει η χώρα μας.