Ο Αλέξης Τσίπρας, στην κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσε με τον Ερντογάν μετά την συνάντησή τους, ξεκαθάρισε πως προϋπόθεση για να εκσυγχρονιστούν οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας είναι ο απόλυτος σεβασμός στη συνθήκη της Λωζάννης.
Αναλυτικά, οι δηλώσεις του Έλληνα πρωθυπουργού:
«Θα ήθελα για άλλη μια φορα να καλωσορίσω τον κ. Ερντογάν για την επίσκεψή του. Θα ήθελα να συγχαρώ και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την πρόσκλησή προς τον κ. Ερντογάν. Διανύουμε μια περίοδο εξελίξεων. Σε αυτή την περίοδο πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να διευρύνουμε τους διαύλους επικοινωνίας. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο στη βάση του σεβασμού. Του αλληλοσεβασμού, ώστε να μπορούμε να μιλάμε χωρίς προκλήσεις και εξάρσεις.
Υπάρχει ανάγκη οι σχέσεις μας να εκσυγχρονιστούν; Βεβαίως υπάρχει ανάγκη. Να είναι σχέσεις που θα συμβάλλουν στην ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή. Αυτός ο εκσυγχρονισμός μπορεί να είναι στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και της συνθήκης της Λωζάνης. Μιλήσαμε ανοιχτά με τον Τούρκο πρόεδρο, μιλήσαμε για την ευρύτερη περιοχή, για το Αιγαίο, για τις παραβιάσεις. Είπα ότι όλο αυτό πρέπει να τερματιστεί, υπάρχει κίνδυνος για τη σχέση μας και για τους πιλότους μας. Εν έτει 2017 επικρέμεται πάνω μας η έννοια του Casus Belli. Συμφωνήσαμε να ξαναρχίσουν υπό τη δική μας εποπτεία οι διερευνητικές συνομιλίες για την υφαλοκρηπίδα. Συμφωνήσαμε για μια δίκαιη λύση για το Κυπριακό.
Επανέλαβα τη θέση μου για μια λύση χωρίς εγγυήσεις και στρατεύματα, για να ζουν Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι με ασφάλεια. Μιλήσαμε και για την συμφωνία για το προσφυγικό, που έχει οδηγήσει σε δραστική μείωση των ροών και των θανάτων. Συμφωνήσαμε σε μέτρα για ακόμα ασφαλέστερη συμφωνία. Τόνισα ότι οι λαοί μας δίνουν καθημερινά μαθήματα αλληλεγγύης στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό μιλήσαμε με τον Πρόεδρο για τη σημασία των Ευρωτουρκικών σχέσεων και τόνισα ότι η Ελλάδα στηρίζει την Ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας.
Υπογράμμισα ότι η Ελλάδα θα στηρίζει μια Τουρκία που κοιτάει προς την Ευρώπη. Παράλληλα συνομιλήσαμε για την εμβάθυνση της συνομιλίας μας στον τομέα της ασφάλειας. Η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα που δεν μπορεί να υποστηρίζει πραξικοπηματίες, όμως είναι και κράτος δικαίου, με διάκριση των εξουσιών. Η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη και οι αποφάσεις της γίνονται σεβαστές από όλους.
Μιλήσαμε και για τις συνεργασίες στην ενέργεια, τις μεταφορές. Συμφωνήσαμε στην επανεργοποίηση της μικτής επιτροπής και την προετοιμασία μας για συνεδρίαση το επόμενο διάστημα. Για την Ελλάδα είναι μια χρονιά ορόσημο το 2018. Γιατί ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο γιατί βγαίνει από τα προγράμματα στήριξης και αποκτά την οικονομική της αυτονομίας. Έφτασε η στιγμή να συνδράμουμε για καλό κλίμα στους δύο λαούς. Σας προσκαλώ να ανοίξουμε μαζί ένα νέο κεφάλαιο. Που δεν θα βασίζεται στην αμοιβαία καχυποψία αλλά στην δύσκολη προσπάθεια να φτιάχνουμε γέφυρες σε στέρεα θεμέλια. Αν δεν το αποδεχτείτε, θα αποβεί εις βάρος μας. Νομίζω ότι θα τα καταφέρουμε και θα ανοίξει ένα κεφάλειο προς αυτή την κατεύθυνση».
Οι δηλώσεις Ερντογάν
«Είμαι ευτυχής που μετά από 65 χρόνια πραγματοποιώ επίσημη επίσκεψη Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Ο χώρος αυτός μού είναι αρκετά οικείος, τον επισκέφτηκα με τον τίτλο του πρωθυπουργού, αλλά είναι η πρώτη φορά που τον επισκέπτομαι ως Πρόεδρος Δημοκρατίας» ανέφερε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.
«Τα βήματα που έχουμε κάνει είναι σημαντικά, θίξαμε και θέματα όπως το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, το οποίο έγινε επί δικής μου προεδρίας», σημείωσε ο Τ. Ερντογάν.
Οι δηλώσεις μπροστά στις κάμερες πριν τη συνάντηση
«Επιθυμία μου οι σχέσεις των δύο χωρών να είναι φιλίας, πιστεύω στην ελληνοτουρκική φιλία και το έχω αποδείξει ως πρωθυπουργός» τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας κατά τις δηλώσεις που έγιναν μπροστά στις κάμερες στο Μέγαρο Μαξίμου.
«Να χτίσουμε γέφυρες και να μην υψώσουμε τοίχους. Αυτή την εποχή, που υπάρχουν εντάσεις και προκλήσεις, ευθύνη μας είναι να βρούμε λύσεις μέσα από τον διάλογο» είπε ο κ. Τσίπρας και τόνισε: «Ιστορική δεν είναι μόνο η επίσκεψη αλλά και η πρόσκληση».
Μάλιστα είπε χαμογελώντας ότι: «Ως μηχανικός που είμαι πρέπει να σας πω ότι οι γέφυρες χρειάζονται σταθερά θεμέλια».
Σε μια έμμεση αναφορά σε όσα έγιναν νωρίτερα στο Προεδρικό Μέγαρο, όπου ο κ. Ερντογάν εθεσε σειρά ζητημάτων για τη συνθήκη της Λωζάνης, ο κ. Τσίπρας είπε ότι: «Οι θέσεις σας είναι γνωστές, όπως και οι δικές μας και σαφείς. Πέρα από τις διαφωνίες να βρούμε συγκλήσεις. Να διατυπώνουμε τις διαφωνίες χωρίς προκλήσεις».
Από την πλευρά του ο κ. Ερντογάν τόνισε ότι η Τουρκία δεν εποφθαλμιά τα εδάφη άλλης χώρας.
«Πιστεύω ότι η Τουρκία και η Ελλάδα πρέπει να πιστέψουν ότι πρέπει να εστιάσουν στο γεμάτο μέρος του ποτηριού. Αρκεί να παραμερίσουμε αυτούς που έχουν ιδεολογικές εμμονές» τόνισε.
«Εάν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε με κάποιες αρχές κοινής λογικής, να διαμορφώσουμε μια κοινή πορεία, νομίζω ότι θα μπορέσουμε να επιλύσουμε πολλά» είπε.
Αναλυτική όσα είπαν οι δύο πλευρές:
ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, να σας καλωσορίσω ξανά στην Ελλάδα. Είναι σημαντικό που σας καλωσορίζω, για πρώτη φορά έρχεστε ως Πρόεδρος της Τουρκίας. Είναι μια επίσκεψη Προέδρου της Τουρκίας μετά από 65 χρόνια.
Γνωρίζετε πολύ καλά, ότι δική μου επιθυμία είναι οι σχέσεις των δύο χωρών να βρίσκονται σε ένα κλίμα συνεννόησης και καλής γειτονίας. Πιστεύω βαθιά στην ελληνο-τουρκική φιλία, στην φιλία των λαών μας και άλλωστε, ως Πρωθυπουργός, το έχω αποδείξει αυτό.
Ιδιαίτερα σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές στην περιοχή μας, με εντάσεις, αλλά και προκλήσεις μεγάλες, όπως η προσφυγική κρίση, η κρίση στη Συρία και η ένταση το τελευταίο διάστημα στις ευρω-τουρκικές σχέσεις. Πιστεύω, ότι ευθύνη μας είναι να οικοδομήσουμε τη συνεννόηση και το διάλογο και να βρούμε λύση σε σύνθετα προβλήματα και σύνθετες προκλήσεις.
Αυτός, άλλωστε, ήταν και ο λόγος για τον οποίο ενεθάρρυνα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να σας προσκαλέσει, γιατί δεν είναι ιστορική μόνο η επίσκεψη, αλλά και η πρόσκληση, που σκοπό έχει να επιδιώξουμε να χτίσουμε γέφυρες μεταξύ μας και όχι να υψώσουμε τείχη.
Θέλω να πιστεύω ότι αυτός είναι και δικός σας σκοπός. Επιτρέψτε μου, όμως, να σας πω ότι ως μηχανικός που είμαι, ξέρω καλά ότι για να χτίσουμε γέφυρες, πρέπει να τις χτίσουμε σε σταθερά θεμέλια. Και σταθερά θεμέλια στις σχέσεις δύο χωρών είναι ο αλληλοσεβασμός, ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο, ο σεβασμός στις διεθνείς Συνθήκες και στην εδαφική ακεραιότητα των χωρών.
Διαφορές ανάμεσα στις δύο χώρες υπήρχαν πάντα, υπάρχουν και σήμερα. Οι θέσεις σας είναι γνωστές, όπως και οι δικές μας, άλλωστε, είναι γνωστές και σαφείς. Αυτό που έχει πάντοτε σημασία είναι, πέρα από τις διαφορές, να ψάχνουμε να βρούμε συγκλίσεις, αλλά και τις διαφορές μας, τις διαφωνίες μας, να τις διατυπώνουμε με εποικοδομητικό τρόπο, χωρίς υπερβολές, χωρίς προκλήσεις, με σεβασμό στην άλλη άποψη.
Πιστεύω, λοιπόν, ότι εάν σήμερα το καταφέρουμε αυτό, τότε η επίσκεψή σας δεν θα είναι μόνον ιστορική, αλλά θα μπορούσε να ανοίξει και ένα νέο ουσιαστικό κεφάλαιο στις σχέσεις των δύο χωρών και των δύο λαών.
Με αυτές τις σκέψεις, σας καλωσορίζω και πάλι στην Ελλάδα.
ΡΕΤΖΕΠ ΤΑΓΙΠ ΕΡΝΤΟΓΑΝ: Σας ευχαριστώ κι εγώ, κύριε Πρόεδρε, και θέλω να σας πω ότι νιώθω ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι εδώ σε αυτό το κτήριο πάλι, το οποίο μου είναι οικείο, ομολογώ να σας πω. Χαίρομαι πολύ που συναντιέμαι μαζί σας εδώ στο πρωθυπουργικό Μέγαρο.
Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας μου, είχα συνομιλίες και συναντήσεις με τρεις διαφορετικούς πρωθυπουργούς της Ελλάδας. Και σήμερα, βρίσκομαι εδώ και συναντιέμαι μαζί σας.
Μετά από την επίσημη επίσκεψη που πραγματοποίησε στην Ελλάδα ο αείμνηστος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Τζελάλ Μπαγιάρ, εγώ έχω τώρα την τιμή να πραγματοποιώ τη δεύτερη επίσημη επίσκεψη Τούρκου Προέδρου της Δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Όπως είπα και κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μου με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πιστεύω ότι η Τουρκία και η Ελλάδα πρέπει να πιστέψουν σε κάτι. Πρέπει να πιστέψουν ότι πρέπει να εστιάσουν στο γεμάτο ποτήρι, στο γεμάτο μέρος του ποτηριού και να μπορέσουν να παραμερίσουν το κενό του ποτηριού. Και χρειάζεται να οικοδομήσουμε τις συνομιλίες μας πάνω σε αυτή την αντίληψη. Να εστιάσουμε στο γεμάτο μέρος του ποτηριού.
Στην ουσία, οι λαοί μας έχουν πάρα πολλά κοινά σημεία. Αρκεί, να παραμερίσουμε αυτούς που έχουν κάποιες ιδεολογικές εμμονές. Εμείς ως χώρα, ως τουρκική Δημοκρατία, ποτέ δεν εποφθαλμιούμε τα εδάφη μιας άλλης χώρας. Είμαστε δύο χώρες, δύο λαοί, οι οποίοι συνυπήρξαν, έζησαν πολύ κοντά ο ένας στον άλλον. Συμβαίνει να έχουμε ομογενείς που ζουν, διαβιούν στη χώρα σας, στα ελληνικά εδάφη. Το ίδιο και εσείς. Έχετε τους ομογενείς σας, οι οποίοι ζουν στα τουρκικά εδάφη.
Εύχομαι και λέω, μακάρι να μην είχαν διαπραχθεί τα λάθη που έγιναν από προηγούμενες πολιτικές, που οδήγησαν στην αποχώρηση πολιτών, που ήταν μέλη της μειονότητας στην Τουρκία και να μην είμαστε στην κατάσταση που είμαστε σήμερα.
Αλλά θεωρώ, ότι τα σφάλματα και τα λάθη που διαπράχθηκαν είναι πια κομμάτι της ιστορίας. Και πράγματι, πρέπει να χτίσουμε το μέλλον, όπως είπατε, σε πολύ γερά θεμέλια. Γι’ αυτό, νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για να εξασφαλίσουμε αυτά τα γερά θεμέλια.
Εάν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε με βάση ορισμένες αρχές κοινής λογικής, κοινού λόγου, εάν μπορέσουμε να διαμορφώσουμε μια κοινή ρητορεία, νομίζω ότι θα μπορέσουμε να επιλύσουμε πολλά από τα προβλήματα.
Εγώ σε αυτή μας τη συνάντηση, κύριε Πρωθυπουργέ, μεταφέρω τις προσωπικές μου ευχαριστίες, αλλά είμαι και εκπρόσωπος του λαού μου, ο οποίος είναι ευγνώμων στον ελληνικό λαό και σε σας προσωπικά.
