Καθημερινά διαπιστώνεται ότι εξαιτίας της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης και της επακόλουθης έλλειψης ρευστότητας, πολλοί συμπολίτες μας δυσκολεύονται ή αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στον καταιγισμό των χρηματικών υποχρεώσεων (τραπεζικά δάνεια, εφορία, ασφαλιστικές εισφορές κλπ) που χαρακτηρίζουν την εποχή μας.
Απέναντι σ’ αυτήν την δυσχερή κατάσταση, ο κάθε ενδιαφερόμενος (δανειολήπτης, φορολογούμενος, ασφαλισμένος κλπ) δεν είναι απροστάτευτος, αλλά μπορεί να αξιοποιήσει μια σειρά από νομοθετικά εργαλεία προκειμένου να πετύχει τη διαχείριση των οφειλών του.
Τα κυριότερα από τα εργαλεία αυτά είναι ο ευρέως γνωστός Νόμος Κατσέλη (Νόμος 3869/2010), ο οποίος αισίως συμπληρώνει επτά έτη αποτελεσματικής εφαρμογής του σε επίπεδο Δικαστηρίων, ενώ πρόσφατα τέθηκε σε εφαρμογή ο Νόμος 4469/2017 για τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων.
Ορισμένα από τα πιο βασικά ερωτήματα που θέτουν καθημερινά οι ενδιαφερόμενοι (δανειολήπτες, φορολογούμενοι, ασφαλισμένοι κλπ) σχετικά με τα ανωτέρω νομοθετικά εργαλεία και την αποτελεσματικότητά τους, είναι τα ακόλουθα:
1.Ποιοι μπορούν να υποβάλλουν αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό;
Στον εξωδικαστικό μηχανισμό υπάγονται οι επιχειρήσεις όλων των ειδών (ατομικές, μικρές, μεγάλες) εφόσον κριθούν βιώσιμες. Αυτό σημαίνει πως χρειάζεται να έχουν θετική χρήση σε μια τουλάχιστον από τις τρεις τελευταίες χρήσεις πριν την υποβολή της αίτησης. Παράλληλα, μπορούν να υπαχθούν και επιχειρήσεις που έχουν διακόψει τη δραστηριότητά τους αλλά έχουν προβεί σε δήλωση επανέναρξης. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οι οφειλές τους θα πρέπει να είναι από 20.000 ευρώ και άνω.
2.Ποιες οφειλές μπορούν να ρυθμιστούν μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού;
Όλες ανεξαιρέτως οι οφειλές προς τραπεζικά ιδρύματα και ιδιώτες, όπως επίσης και οι οφειλές προς το Δημόσιο (εφορία) και τα ασφαλιστικά ταμεία. Επίσης, μπορούν να υπαχθούν και προσωπικές οφειλές ιδιοκτητών ατομικών επιχειρήσεων όπως π.χ. στεγαστικά δάνεια, καταναλωτικά δάνεια κλπ
3. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την υπαγωγή μιας επιχείρησης στον εξωδικαστικό μηχανισμό;
Από τη στιγμή που μια επιχείρηση θεωρείται βιώσιμη μπορεί να προχωρήσει στην κατάθεση σχετικής αίτησης, εφόσον έχει οφειλές από δάνειο ή άλλη αιτία σε τράπεζα με καθυστέρηση τουλάχιστον 3 μηνών κατά την 31- 12- 2016 ή/και έχει οφειλές από δάνειο ή άλλη αιτία σε τράπεζα που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016 ή/και έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία ή/και έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς ασφαλιστικά ταμεία ή/και έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές σε τρίτους ιδιώτες (π.χ. προμηθευτές κλπ)
4.Ποια είναι τα πιθανά αποτελέσματα του εξωδικαστικού μηχανισμού και ποια τα τελικά οφέλη για τις επιχειρήσεις;
Από τη στιγμή που τα μέρη έρθουν σε συμφωνία, θα υπογράψουν το σχετικό πρακτικό – σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών, που είναι δυνατό να προβλέπει μειώσεις επιτοκίων, επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής ακόμα και διαγραφή μέρους της οφειλής.
Με την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό αναστέλλονται τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης (εκτέλεση διαταγών πληρωμής, κατάσχεση, πλειστηριασμός), ενώ η απόπειρα υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό δεν επηρεάζει τυχόν υφιστάμενη ρύθμιση, η οποία συνεχίζει κανονικά σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης.
Σε περίπτωση αποδοχής της αίτησης και μετά την υπογραφή της ανωτέρω σύμβασης, η επιχείρηση διαγράφεται από τον Τειρεσία, δύναται να συμμετάσχει σε όλα τα επιδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα (ΕΣΠΑ κλπ), μπορεί να χρηματοδοτηθεί κανονικά από τις τράπεζες με προνομιακά επιτόκια και για όσο διαρκεί η ρύθμιση (με μέγιστο τα 10 χρόνια) υπάρχει δυνατότητα επιλογής του συστήματος δόσεων (μηνιαίες ή εξαμηνιαίες) χωρίς οχλήσεις από τους πιστωτές.
5. Για όσους δεν υπάγονται στον εξωδικαστικό μηχανισμό, υπάρχει κάποια άλλη λύση;
Όσοι δεν είναι έμποροι αλλά και όσοι είναι «μικρέμποροι», δηλαδή έχουν μια μικρή επιχείρηση χωρίς μεγάλο κύκλο εργασιών και με χαμηλούς «τζίρους», εξακολουθούν να έχουν τη δυνατότητα υπαγωγής στο Νόμο Κατσέλη (Νόμος 3869/2010). Και στην περίπτωση αυτή προβλέπεται ρύθμιση κάθε είδους ληξιπρόθεσμων οφειλών (σε τράπεζες, εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, ιδιώτες κλπ) και διαγραφή μέρους αυτών.
Συμπερασματικά, επισημαίνεται ότι υπάρχουν αρκετοί τρόποι αντιμετώπισης και διαχείρισης κάθε είδους ληξιπρόθεσμων οφειλών, τόσο δια μέσω της Δικαστικής οδού όσο και εξωδικαστικά. Για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος και την αξιοποίηση του κατάλληλου για την κάθε συγκεκριμένη περίπτωση τρόπου αντιμετώπισης, το πιο σημαντικό είναι να υπάρχει έγκαιρη κινητοποίηση του ενδιαφερομένου (δανειολήπτη, φορολογούμενου, ασφαλισμένου) και καθοδήγηση από ειδικά καταρτισμένους συμβούλους (νομικούς και οικονομολόγους).
*Ο Ιωσήφ Χατζητιμοθέου είναι Δικηγόρος Καστοριάς, κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στο Αστικό, Αστικό Δικονομικό και Εργατικό Δίκαιο της Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.
Στοιχεία επικοινωνίας: Καστοριά (οδός Κολοκοτρώνη αρ. 4)
τηλ: 2467400219,
e-mail: [email protected]
