Εν μέσω ενός «πολέμου νεύρων» και με φόντο ένα έντονο διπλωματικό παρασκήνιο με συμπρωταγωνιστές την Τουρκία, την Αίγυπτο, το Ισραήλ αλλά και τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, η Κύπρος μπαίνει στην πιο σημαντική φάση για τις έρευνες υδρογονανθράκων καθώς ξεκινούν οι γεωτρήσεις στο οικόπεδο 11 από την κοινοπραξία TOTAL-ENI.
Το οικόπεδο 11 γειτνιάζει με το γιγαντιαίο κοίτασμα υδρογονανθράκων Ζορ της Αιγύπτου κάτι που ανέβασε την ελκυστικότητά του και αναζωογόνησε το ξένο επενδυτικό ενδιαφέρον και την πεποίθηση ότι αν η γεωλογία του Ζορ επεκτείνεται και στο τεμάχιο 11, τότε υπάρχουν πολλές πιθανότητες να βρεθεί και εκεί ανάλογο κοίτασμα. Αυτό αυτόματα θα δημιουργούσε ακόμη μεγαλύτερες προσδοκίες για το ρόλο της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου αλλά θα ενίσχυε και τον ανταγωνισμό για το ποιος τελικά θα καλύψει την ζήτηση από την Αίγυπτο, η Κύπρος ή το Ισραήλ;
Και ενώ το γεωτρύπανο West Capella «έχει πιάσει δουλειά» στο οικόπεδο 11, εκτός από τις φυσικές αναταράξεις, δημιουργούνται και άλλου είδους «αναταράξεις» με πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις. Η Τουρκία σε μια προσπάθεια να προκαλέσει «βραχυκύκλωμα» στη διαδικασία των ερευνών στέλνει τη φρεγάτα Γκιοκτσεάνα στην περιοχή των ερευνών για ένα «στενό μαρκάρισμα» των δραστηριοτήτων των TOTAL-ENI. Η Γαλλία (η ΤΟΤΑL είναι γαλλική εταιρεία) έχει αποσπάσει δύο φρεγάτες του πολεμικού ναυτικού της από την ειρηνευτική δύναμη του Λιβάνου και τις έχει στείλει στο λιμάνι της Λάρνακας και οι ΗΠΑ δια στόματος του εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών εξέφρασαν την υποστήριξή τους στην Κύπρο σημειώνοντας ότι «συνεχίζουμε να αποθαρρύνουμε δράσεις που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή».Στην περιοχή άλλωστε δίπλα στο οικόπεδο 11 πλέει διακριτικά το αμερικανικό αεροπλανοφόρο Τζορτζ Μπους ενώ το θέμα παρακολουθεί στενά και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ρεξ Τίλερσον (πρώην πρόεδρος της πετρελαϊκής ExxonMobil).
Η επιτυχία ή όχι της Τουρκία να δυναμιτίσει την εξέλιξη των γεωτρήσεων θα δείξει και κατά πόσο μπορεί να τα βάλει με τους ενεργειακούς κολοσσούς (και με τα κράτη από τα οποία προέρχονται). Αυτό αποτελεί και ένα crash test για την Ελλάδα η οποία σημειώνει πλέον στροφή στους υδρογονάνθρακες και αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα με την Κύπρο (υφαλοκρηπίδα, τουρκικές προκλήσεις, Αιγαίο κλπ).
Η κυπριακή πλευρά αντιμετωπίζε το θέμα με ψυχραιμία και ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, κ. Λακοτρύπης θεωρεί ότι οι τουρκικές διεκδικήσεις δεν αποτελούν κάτι καινούργιο τονίζοντας πως ανέκαθεν η Τουρκία θεωρούσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο, αλλά η ίδια η Τουρκία, και δεν αφορούν στη γεώτρηση που άρχισε ήδη.
Όπως εξήγησε, η Τουρκία θεωρεί ότι η γεώτρηση που ξεκίνησε στο τεμάχιο 11 βρίσκεται σε αιγυπτιακά νερά. Η Τουρκία θεωρεί ότι το μισό βόρειο κομμάτι του 6, το μισό 5 και το μισό 4 νοτιοδυτικά, της ανήκουν. Θεωρεί επίσης ότι τα τεμάχια 8, 9, 2, 3 και μεγάλο μέρος του 12, είναι αδειοδοτημένα από τα κατεχόμενα και ειδικότερα από την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων.
Για τα τεμάχια αυτά αναζητούν πλατφόρμα, ώστε να προχωρήσουν σε δικές τους έρευνες, κάτι το οποίο όπως εκτίμησε, είναι πολύ δύσκολο, αφού καμία από τις μεγάλες εταιρείες δεν θα συνεργούσε σε μια παράνομη ενέργεια.
Σε μια «δεύτερη ανάγνωση», κάποιοι ερμηνεύουν την τουρκική «παρενόχληση» ως πίεση για συνεκμετάλλευση των ποσοτήτων που θα προκύψουν και θεωρούν ότι οι ενέργειες αυτές δεν έχουν σκοπό να δημιουργήσουν κάποιο θερμό επεισόδιο αλλά απλώς να «στριμώξουν» τα ενδιαφερόμενα μέρη με φόντο το Κυπριακό.
Τι σημαίνει για την Ελλάδα η συνέχιση των ερευνών στην Κύπρο
Το θέμα παρακολουθεί στενά η ελληνική πλευρά καθώς βρίσκεται εντός του “ενεργειακού τόξου” που απαρτίζουν οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου ενώ βρίσκεται προ των πυλών της προκήρυξης της διαγωνιστικής διαδικασίας για τις έρευνες υδρογονανθράκων στην Κρήτη και το Ιόνιο (κοινοπραξία ExxonMobil-ΕΛΠΕ-Total και Energean αντίστοιχα).
Όπως εξηγεί μιλώντας στο insider.gr, ο κ. Αλέξανδρος Λαγάκος, πρόεδρος του Greek Energy Forum (Ελληνικό Ενεργειακό Forum, το οποίο διαθέτει παραρτήματα στο Λονδίνο, τις Βρυξέλλες, τη Λευκωσία, το Ντουμπάι και την Ουάσινγκτον και ασχολείται με τις πολιτικές και διεθνείς πρακτικές στον ενεργειακό τομέα), «το πρώτο βασικό μήνυμα που ενέχει η απρόσκοπτη συνέχιση των ερευνών και εξορύξεων στην Κύπρο είναι ότι αυτή αποτελεί κυρίαρχο κράτος το οποίο τηρεί και υλοποιεί τις συμβατικές της υποχρεώσεις και παράλληλα απολαμβάνει και τα συμβατικά οφέλη.
Αυτό θα αποτελέσει ένδειξη ότι δρέπει τους καρπούς της πολυετούς σοβαρής προσπάθειας που έχει καταβάλει σαν κράτος, με υπέρτατο σύμμαχο τη διεθνή νομιμότητα και τη διεθνή εμπορική πρακτική. Δεύτερον, οι διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες θα μπορούν να συνεχίσουν απρόσκοπτα το έργο τους και θα εξακολουθήσουν να επενδύουν στην αξιοποίηση του γεωλογικού πλούτου της Κύπρου. Γίνεται αντιληπτό, ότι το ίδιο ακριβώς ισχύει και για την Ελλάδα καθώς με την Κύπρο θα έχει δημιουργηθεί ένα «καλό προηγούμενο» και θα έχει στρωθεί θετικό έδαφος για εξελίξεις και στη χώρα μας, η οποία αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα με την Κύπρο.
Εννοείται ότι όσο πιο γρήγορα προχωρήσουμε στην εξόρυξη και ξεκινήσει η παραγωγή φυσικού αερίου (στην Ανατολική Μεσόγειο γενικότερα) τόσο πιο γρήγορα θα είναι διαθέσιμη η κρίσιμη μάζα ποσοτήτων που θα καταστήσουν οικονομικά βιώσιμη οποιαδήποτε επένδυση που θα επιτρέψει την εξαγωγή αερίου (είτε αυτό σημαίνει τον αγωγό του East Med είτε την κατασκευή σταθμού υγροποίησης). Όσο πιο γρήγορα υπάρξουν αυτές οι ποσότητες και είναι εξαγώγιμες, τόσο πιο γρήγορα θα φθάσουμε στην υλοποίηση του οράματος ενεργειακής ασφάλειας και της έμπρακτης περιφερειακής συνεργασίας μεταξύ των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου. Η Ελλάδα είναι ένα από αυτά και θα υπάρξουν αντίστοιχες αλυσιδωτές θετικές επιδράσεις».
