Leonardo da Vinci
Ο Μυστικός Δείπνος του Leonardo da Vinci
Πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο του Λεονάρντο και τη μοναδική νωπογραφία του που μας έχει σωθεί. Ο Μυστικός Δείπνος. Μια τοιχογραφία του 15ου αιώνα. Ένα μυστηριακό πίνακας που αναπαριστά τη στιγμή ο Ιησούς Χριστός ανακοινώνει στους μαθητές του ότι ένας από αυτούς θα των προδώσει. Το έργο τέχνης εκτίθεται στην εκκλησία της Αγ. Μαρίας στο Μιλάνο που βρίσκεται στο Μιλάνο της Ιταλίας, στην τραπεζαρία του μοναστηριού Σάντα Μαρία ντέλλε Γκράτσιε (Santa Maria delle Grazie – Παναγία της Χάριτος).
Η δημιουργία του έγινε ως παραγγελία από τον δούκα Λουδοβίκο Σφόρτσα, που επιθυμούσε αρχικά το κτήριο να αποτελέσει το μαυσωλείο της οικογένειάς του.
Ο Λεονάρντο εργαζόταν ενώ ήταν παρόντες θεατές με τους οποίους συζητούσε καθώς δημιουργούσε . Ένας αυτόπτης μάρτυρας αναφέρει τα εξής:“Μερικές φορές στεκόταν εκεί από τα χαράματα μέχρι τη δύση του ηλίου,χωρίς να αφήνει καθόλου το πινέλο, ξεχνώντας να φάει και να πιει,ζωγραφίζοντας ακατάπαυστα. Αλλες φορές πάλι είχε δύο, τρεις ή τέσσερις μέρες να αγγίξει το πινέλο, και περνούσε πολλές ώρες την ημέρα όρθιος μπροστά στο έργο του, με τα χέρια διπλωμένα,εξετάζοντας και σχολιάζοντας τις φιγούρες. Επίσης τον είδα μεσημεριάτικα να αφήνειτην Κόρτε Βέικια, όπου εργαζόταν στο πήλινο άλογό του,και,σπρωγμένος από ακαταμάχητο οίστρο,να έρχεται κατευθείαν στη Σάντα Μαρία ντέλε Γκράτσιε,αγνοώντας το λιπύρι, να ανεβαίνει στη σκαλωσιά, να παίρνει το πίνελο του, να βάζει μια δυο πινελιές και μετά να φεύγει.”
Ο σπουδαίος ζωγράφος ακολουθεί την τεχνοτροπία του buonfresco, που σημαίνει πολύ γρήγορη κάλυψη των τοίχων πριν ξεραθεί ο σοβάς. Η νωπογραφία όμως έχει φθορά. Ο λόγος; Επειδή αφιέρωσε πιο πολύ χρόνο σε αυτό το έργο καθώς ήθελε να φτιάξει δικά του χρώματα και υλικά για να ζωγραφίσει στον τοίχο.
Αυτό που επίσης πρέπει να επισημανθεί είναι ότι ο τοίχος πάνω στον οποίο είχε ζωγραφισθεί ο Μυστικός Δείπνος ήταν εκτεθειμένος τόσο στη βροχή και τον άνεμο, όσο και σε ένα υπόγειο ρυάκι που τον έκαναν να είναι πάντα υγρός.
Το 1620, προκλήθηκαν σημαντικές φθορές στον τοίχο από κατοχικά ισπανικά στρατεύματα, ενώ διακόσια χρόνια μετά τα στρατεύματα του Ναπολέοντα έδεναν τα άλογά τους εκεί.
Όπως ήδη προαναφέραμε, ο Ιησούς ανακοινώνει την επικείμενη από κάποιον εκ των παρόντων προδοσία του. Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά τα πρόσωπα και τα σώματα και των 12 Αποστόλων, θα διακρίνουμε 12 διαφορετικές εκφράσεις θυμού, έκπληξης αλλά και και αιφνιδιασμού. Από αριστερά προς τα δεξιά ο Βαρθολομαίος, ο Ιάκωβος (ο γιος του Αλφαίου) και ο Ανδρέας είναι και οι τρεις φανερά έκπληκτοι. Η επόμενη τριάδα αποτελείται από τον Ιούδας τον Ισκαριώτη, τον Πέτρο και τον Ιωάννη. Ο Ιούδας είναι φανερά αιφνιδιασμένος από την ξαφνική αποκάλυψη του σχεδίου του. Το δικό του κεφάλι βρίσκεται χαμηλότερα από όλων στο τραπέζι, ενώ μόνο ο δικός του αγκώνας το ακουμπά. Η ταραχή του μαρτυρά την ενοχή του…
Οι ερμηνείες που έχουν δοθεί κατά καιρούς για τον πίνακα του Leonardo da Vinci έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Σύμφωνα με την Ιταλίδα Σαμπρίνα Σφόρτσα Γκαλίτσια το μυστικό του πίνακα περιέχει «έναν μαθηματικό και αστρολογικό» γρίφο, τον οποίο κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει. Είναι η συντέλεια του κόσμου που θα έρθει με αυτήν την αποκρυπτογράφηση την 1η Νοεμβρίου του 4006, 8 μήνες μετά την αρχή μιας παγκόσμιας πλημμύρας.
Ο Ιταλός μουσικός Τζιοβάνι Μαρία Πάλα θεωρεί ότι ο πίνακας αποτελεί έναν μουσικό ύπνο στο Θεό διάρκειας σαράντα δευτερολέπτων όπου τις νότες αναπαριστούν τα καρβέλια ψωμιού του πίνακα.
Η πιο γνωστή όμως εκδοχή είναι η υπόθεση του παγκόσμιου best seller του Νταν Μπράουν “Ο κώδικας da vinci”. Ανάμεσα σε άλλα εκείνος υποστηρίζει ότι ο εκ δεξιών μαθητής του Ιησού δεν είναι ο Ιωάννης αλλά η σύζυγός του Μαρία Μαγδαληνή.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρόκειται για έναν αριστουργηματικό πίνακα συναισθημάτων, διάταξης και αποχρώσεων.
