Του Γιώργου Παυλόπουλου
Με… έκπληξη αντιμετώπισε η Άγκυρα τις ελληνικές αντιδράσεις για το καθεστώς στο Αιγαίο και ειδικά για την κυριαρχία στα Ίμια, αποδεικνύοντας ότι θεωρεί περίπου ως τετελεσμένο όχι απλώς ότι είναι αμφισβητούμενα, αλλά ότι της ανήκουν δικαιωματικά. «Αδυνατούμε να κατανοήσουμε τη δήλωση της Αθήνας«» ανέφερε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, απαντώντας εγγράφως σε σχετικό ερώτημα, για να προσθέσει ότι «είναι γνωστή στη διεθνή κοινότητα από το 1996 η στάση της χώρας μας αναφορικά με την κυριαρχία πάνω στις βραχονησίδες Καρντάκ».
Όσον αφορά στη διεθνή κοινότητα, πάντως, οι αντιδράσεις της ποικίλλουν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, οι οποίες βρίσκονται στη μεταβατική περίοδο ανάμεσα στον απερχόμενο πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και τον νεοεκλεγέντα Ντόναλντ Τραμπ, επέλεξαν να τηρήσουν ίσες αποστάσεις: «Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την εδαφική κυριαρχία της Ελλάδας και της Τουρκίας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ενώ όταν ρωτήθηκε για τους εθνικιστικούς τόνους που έχει υιοθετήσει εσχάτως ο Ταγίπ Ερντογάν και για τις δηλώσεις αναφορικά με «τα σύνορα της καρδιάς μου», περιορίστηκε να παραπέμψει στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών…
Από την πλευρά της, η Ε.Ε. εμφανίστηκε χθες σαφώς πιο επικριτική έναντι της Άγκυρας -πιθανότατα, επειδή οι ευρωτουρκικές σχέσεις διανύουν περίοδο κρίσης, η συμφωνία για το προσφυγικό είναι στον αέρα και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις έχουν πρακτικά «παγώσει». «Η Ε.Ε. υπογραμμίζει ότι η Τουρκία οφείλει να δεσμευτεί απερίφραστα για τις σχέσεις καλής γειτονίας και την καλεί να αποφύγει κάθε είδους πηγή τριβών, απειλής ή ενέργειας που στρέφεται εναντίον κράτους-μέλους, πλήττει τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών», δήλωσε στην ιστοσελίδα EurActiv η εκπρόσωπος της Κομισιόν, προσθέτοντας ότι «η Ε.Ε. τονίζει την ανάγκη να γίνει σεβαστή η κυριαρχία των κρατών-μελών επί των χωρικών υδάτων τους και του εναέριου χώρου τους».
Είναι γεγονός, βεβαίως, ότι όποια και αν είναι η στάση της διεθνούς κοινότητας, η Άγκυρα και ο Ερντογάν μοιάζουν αποφασισμένοι να παίξουν μέχρι τέλους ένα εξαιρετικά επικίνδυνο -για την Τουρκία, αλλά και για ολόκληρη τη γειτονιά της- στοίχημα: Να βάλουν στο τραπέζι το σύνολο των διεκδικήσεών τους, ανοίγοντας ταυτόχρονα όλα τα μέτωπα, με την προσδοκία ότι οι μεγάλες και βίαιες ανακατατάξεις που ήδη συντελούνται θα έχουν συνέχεια και θα επιτρέψουν στην Τουρκία να αναβαθμίσει τη θέση της, κατοχυρώνοντας όσο το δυνατόν περισσότερα οικονομικά, στρατιωτικά, γεωπολιτικά, ακόμη και εδαφικά οφέλη.
Η στρατιωτική εισβολή στο Ιράκ και τη Συρία, ο πόλεμος κατά του ΡΚΚ και των συμμάχων του, το πογκρόμ εναντίον των Κούρδων και των εκλεγμένων εκπροσώπων τους, οι διώξεις των πάσης φύσης διαφωνούντων στο εσωτερικό της χώρας, η σκληρή στάση στο Κυπριακό και η κλιμάκωση των προκλητικών ενεργειών και δηλώσεων στο Αιγαίο (ενδεχομένως και τη Θράκη) και η ευθεία αμφισβήτηση σχεδόν του συνόλου των διεθνών συνθηκών οι οποίες αποτύπωσαν τους συσχετισμούς και τις ισορροπίες της προηγούμενης ιστορικής περιόδου η οποία μοιάζει να φτάνει στο τέλος της, μαζί φυσικά με την αμφισβήτηση της ηγεμονίας Αμερικανών και Ευρωπαίων (ενίοτε και Ρώσων) στην περιοχή έρχονται απλώς να επιβεβαιώσουν του λόγου το αληθές.
Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν ο Ερντογάν, τον οποίο σιγοντάρει και συναγωνίζεται σε κορόνες η κεμαλική αντιπολίτευση, εννοεί όλα όσα λέει και κάνει ή μπλοφάρει και «ρίχνει άδεια για να πιάσει γεμάτα» -με άλλα λόγια, τα ζητά όλα για να πάρει τελικώς μερικά. Ό,τι κι αν από τα δύο και να ισχύει, τα σύννεφα πυκνώνουν…
