Ραντεβού στην Αθήνα δίνουν την Παρασκευή οι ηγέτες του Νότου, για να συζητήσουν θέματα μείζονος σημασίας όπως είναι το Προσφυγικό, η οικονομία και η ασφάλεια. Ο στόχος φιλόδοξος: να μπορέσουν οι χώρες της Μεσογείου να εντάξουν τη δική τους «οπτική» στην ευρωπαϊκή ατζέντα.
Την πρωτοβουλία για τη «Σύνοδο Ηγετών Μεσογειακών Χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης» -που θα γίνει στο Ζάππειο- ανέλαβε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και οι προσκλήσεις έχουν σταλεί σε έξι ηγέτες. Η κίνηση δεν έχει ιδεολογικά χαρακτηριστικά, καθώς στο τραπέζι των συζητήσεων θα καθίσουν εκπρόσωποι από τη Δεξιά μέχρι τη Σοσιαλδημοκρατία και την Αριστερά.
Η ανταπόκριση των ηγετών στην πρόσκληση για το μεσογειακό «μέτωπο» ήταν θετική και δεν αναμένεται να υπάρξουν απουσίες. Το… εισιτήριο για την Αθήνα θα βγάλουν ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και ο πρωθυπουργός της Μάλτας Τζόζεφ Μούσκατ. Ο Ισπανός Μαριάνο Ραχόι, ενημέρωσε το Σάββατο το μεσημέρι τον Έλληνα πρωθυπουργό ότι η παρουσία του δεν είναι εφικτή, καθώς ο χαρακτήρας της κυβέρνησής του παραμένει υπηρεσιακός μετά και την δεύτερη αποτυχία να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης.
Δεν πρόκειται για μια αποσπασματική πρωτοβουλία, καθώς επιχειρείται να μπουν στέρεες βάσεις και η «σύνοδος των Νοτίων» να έχει συνέχεια. Απώτερος στόχος δεν είναι η ρήξη με τον Βορρά, αλλά η εξεύρεση λύσεων σε κοινά προβλήματα που απασχολούν τις μεσογειακές χώρες.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στον κυβερνητικό σχεδιασμό για τη δημιουργία «συμμαχιών» εκτός συνόρων, με στόχο να αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ανοιχτά θέματα. Στο Μέγαρο Μαξίμου με το θέμα της συνόδου ασχολούνται ο Τάκης Παυλόπουλος, ο Βαγγέλης Καλπαδάκης και η Δανάη Μπαδογιάννη.
 |
Ο Αλ. Τσίπρας είχε συζητήσει τα σχέδια για τη «σύναξη» των Νοτίων με τον Φρ. Ολάντ και το Μ. Ρέντσι στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής. Η ανταπόκριση ήταν άμεση τόσο από τον Γάλλο πρόεδρο (που ήταν ο πρώτος που επισήμως απάντησε θετικά στην πρόσκληση) όσο και από τον Ιταλό πρωθυπουργό που στις συζητήσεις είχε επισημάνει την ανάγκη να προχωρήσει το θέμα.
Η προετοιμασία προχωρά με εντατικούς ρυθμούς, ώστε να είναι όλα έτοιμα για την υποδοχή των αρχηγών από τα μεσογειακά κράτη. Το πρόγραμμα της συνόδου -που θα γίνει αυτή την Παρασκευή- έχει ήδη καθοριστεί.
Συγκεκριμένα οι αρχηγοί των κρατών μαζί με έναν συνεργάτη τους θα έχουν έναν πρώτο κύκλο συνομιλιών από τις 13.00 μέχρι τις 14.15 το μεσημέρι.
Θα ακολουθήσει η παραδοσιακή οικογενειακή φωτογραφία και στις 14.30 θα έχουν γεύμα εργασίας (χωρίς άλλους συνεργάτες). Από τις 16.15 έως τις 16.45 είναι προγραμματισμένη κοινή συνέντευξη Τύπου, ενώ είναι ανοικτό το ενδεχόμενο -ανάλογα με το πρόγραμμα των ηγετών- να υπάρξει και κάποιο πολιτιστικό δρώμενο (για παράδειγμα μια κοινή έξοδος, επίσκεψη σε κάποιο μουσείο).
Τα θέματα. Η ατζέντα θα περιλαμβάνει τρία θέματα:
1 Προσφυγικό. Είναι ένα από τα βασικά θέματα που καλείται να αντιμετωπίσει η σύνοδος των Νοτίων. Ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί στην επιτάχυνση της μετεγκατάστασης από χώρες πρώτης υποδοχής (όπως είναι η Ελλάδα και η Ιταλία) στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Επί τάπητος θα μπει και η συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Τουρκίας για το θέμα.
 |
Αυτό που αναμένεται να τονιστεί είναι πως χρειάζεται το Προσφυγικό να αντιμετωπιστεί μέσα σε ένα πνεύμα αλληλεγγύης, καθώς δεν μπορεί να βρεθεί λύση αν δεν συμμετέχουν όλοι. Εκτιμάται πως είναι ένα από τα ζητήματα που μπορούν να βρεθούν σημεία επαφής, κάτι που είχε φανεί το προηγούμενο διάστημα (όπου υπήρχε μια κοινή οπτική από Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία και άλλες μεσογειακές χώρες).
2 Ασφάλεια. Η «ενότητα» αυτή αφορά τόσο την περιφερειακή ασφάλεια (καθώς σε μεσογειακές χώρες εκτός Ευρώπης υπάρχουν εντάσεις και συγκρούσεις) όσο και την εσωτερική ασφάλεια. Θα τονιστεί η μέχρι τώρα εμπειρία από την ενεργοποίηση πολυμερών σχημάτων, όπως για παράδειγμα οι τριμερείς συναντήσεις Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου, αλλά και Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ (μάλιστα ετοιμάζεται κάτι ανάλογο και για τη Βουλγαρία). Αυτό που θα εξεταστεί είναι πώς αυτά τα σχήματα μπορούν να συμμετάσχουν στην ενίσχυση της ασφάλειας.
Στο τραπέζι των συζητήσεων θα μπει και η ανάγκη ενός ενεργότερου ρόλου της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην επίλυση κρίσεων (για παράδειγμα θα μπορούσε να υπάρξει μια μεγαλύτερη συμμετοχή στη συριακή κρίση). Η ατζέντα θα περιλαμβάνει και το θέμα της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας και φυσικά το Κυπριακό.
3 Οικονομία. Είναι το πιο δύσκολο θέμα της συνόδου, καθώς καλείται να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ ηγετών από διαφορετικές πολιτικές οικογένειες. Ωστόσο, παρά τις ιδεολογικές διαφορές εκτιμάται πως μπορεί να υπάρξει συμφωνία για την ανάγκη ενίσχυσης του κοινωνικού κεκτημένου και μείωσης των περιφερειακών ανισοτήτων.
Η ελληνική πλευρά γνωρίζει πως η μεσογειακή συνάντηση δεν προσφέρεται για να τεθούν θέματα που σχετίζονται με την επαναδιαπραγμάτευση και το χρέος, καθώς σε αυτά τα μέτωπα οι «παίκτες» είναι περισσότεροι. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορούν να τεθούν ζητήματα που σχετίζονται με την οικονομία, την κοινωνική συνοχή και τα ευρωπαϊκά κονδύλια.
Στο Παρίσι
Για τα θέματα αυτά ο Αλέξης Τσίπρας είχε μια αναλυτική συζήτηση στη σύνοδο των Ευρωπαίων σοσιαλιστών, που έγινε πριν από δέκα ημέρες στο Παρίσι.
Εκεί σκιαγράφησε μία εναλλακτική ατζέντα και πρότεινε τον διπλασιασμό των ευρωπαϊκών κονδυλίων για το πρόγραμμα Γιούνκερ, την υλοποίησή του κατά προτεραιότητα στις χώρες με χαμηλό ΑΕΠ και στις φτωχότερες περιοχές και τη δυνατότητα εξαιρέσεων από το στενό δημοσιονομικό πλαίσιο (π.χ. εξαίρεση από τον υπολογισμό των εθνικών δαπανών δράσεων για την ανεργία). Κάποια από αυτά τα θέματα θα μπορούσαν να τεθούν και στη σύνοδο των Νοτίων, λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις ιδιαιτερότητες που έχει αυτή τη συνάντηση.
Για παράδειγμα θα μετέχουν εκπρόσωποι των μεγάλων οικονομιών της Ευρώπης (Γαλλία, Ιταλία), πολιτικοί από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα ( Ν. Αναστασιάδης). Επομένως θα πρέπει να αναζητηθούν τα σημεία που ενώνουν τους συμμετέχοντες και όχι αυτά που τους χωρίζουν.
Τα Κριτήρια της επιτυχιας
Το κείμενο συμπερασμάτων και η συνάντηση στην Μπρατισλάβα
Τα αποτελέσματα της συνόδου αναμένεται να φανούν το επόμενο διάστημα. Για παράδειγμα θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μπορέσει να υπάρξει ένα κοινό κείμενο συμπερασμάτων αλλά και να προωθηθούν θέσεις των μεσογειακών κρατών στη Σύνοδο Κορυφής της Μπρατισλάβα στις 16 του μήνα.
Οπως σημειώνουν πηγές από την ελληνική πλευρά, παρότι οι μεσογειακές χώρες έχουν βρεθεί στο κέντρο των γεγονότων σε μια σειρά θεμάτων (από την οικονομία μέχρι το Προσφυγικό) μέχρι τώρα δεν είχε υπάρξει στενότερη συνεργασία. Αυτό είναι παράδοξο με δεδομένο πως άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν εφαρμόσει το… η ισχύς εν τη ενώσει, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τη σκληρή γραμμή στο Προσφυγικό που ακολουθούν οι χώρες του Βίσεγκραντ (Ουγγαρία, Σλοβακία, Πολωνία και Τσεχία).
Πάντως το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν οι φωνές Ευρωπαίων ηγετών για την ανάγκη να προστατευτεί το ευρωπαϊκό εγχείρημα μπροστά στα νέα δεδομένα που δημιουργεί το Brexit αλλά και η ενίσχυση λαϊκιστικών και εθνικιστικών τάσεων. Επομένως είναι πρόσφορο το έδαφος για να ανοίξουν δίαυλοι επικοινωνίας και να αναζητηθούν κοινές λύσεις, με στόχο μια αναπτυξιακή και κοινωνική ατζέντα.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
[email protected]
